4 lipca w Centrum Kultury Współczesnej CCCB Barcelonie odbyła się ceremonia wręczenia European Prize for Urban Public Space 2016. Na tegoroczną edycję konkursu wpłynęło 276 zgłoszeń z 33 krajów, w tym dwanaście projektów z Polski. Jedyną rodzimą realizacją zakwalifikowaną do grupy 25 finalistów było Centrum Dialogu Przełomy na Placu Solidarności w Szczecinie, nadesłana przez biuro Roberta Koniecznego KWK Promes. Decyzją jury właśnie to miejsce zostało uznane za najlepszą przestrzeń publiczną Europy w 2016 roku. Nagrodę ex aequo przyznano Renowacji Systemu Nawadniania w Ogrodach Termalnych w Caldes de Montbui w Hiszpanii projektu Cavaa Arquitectes.
Przyznanie nagród ex equo uwypukla dwa istotne urbanistyczne trendy – wyjaśnia Ewa P. Porębska, członek jury. W Szczecinie doceniona została przestrzeń publiczna o ogromnym znaczeniu symbolicznym i emocjonalnym – w mieście, w którym po II wojnie światowej na skutek konferencji jałtańskiej wymieniona została cała prawie ludność, stworzony został plac, będący jednocześnie muzeum i pomnikiem przełomowych wydarzeń. Podczas gdy na powierzchni placu toczy się codzienne życie, w muzeum pod jego posadzką odkrywać można współczesną, niezwykle ważną dla odnalezienia poczucia tożsamości jego obecnych mieszkańców historię. Natomiast poprzez przyznanie równorzędnej nagrody dla projektu w Caldes de Montbui jury docenia umiejętność kultywowania tradycyji i współpracy lokalnej społeczności dla osiągnięcia wspólnego celu. Ten przykład pokazuje dobitnie, jak wielkie korzyści przynieść mogą poszanowanie wartości miejsca i nawet niewielkie nakłady finansowe, jeśli użyte w umiejętny sposób.
Nagroda European Prize for Urban Public Space przyznawana jest co dwa lata od 2000 roku zarówno projektantom, jak i inwestorom. Obejmuje wszystkie rodzaje działań urbanistycznych mających na celu tworzenie, ochronę czy uzdrowienie przestrzeni publicznej w miastach w imię jej demokratycznych wartości. Po raz pierwszy w historii tego prestiżowego konkursu laureatem została polska pracownia. Tym samym w Szczecinie sąsiadują ze sobą dwa budynki uhonorowane najważniejszymi nagrodami dla europejskiej architektury – w 2015 roku znajdująca się tuż obok Filharmonia im. Mieczysława Karłowicza otrzymała Nagrodę Unii Europejskiej dla współczesnej architektury im. Miesa van der Rohe.
Jak mówi Robert Konieczny Centrum Dialogu Przełomy to hybryda budynku i przestrzeni publicznej. W znajdujących się pod ziemią salach ekspozycyjnych umieszczono wystawę Muzeum Narodowego w Szczecinie, która opowiada o najnowszej historii miasta. Na zewnątrz dach budynku tworzy wielofunkcyjny, falujący plac. To nie tylko miejsce upamiętniające wydarzenia Grudnia’70 oraz nawiązujące do przedwojennej, kwartałowej zabudowy, lecz także żywy fragment miasta, uczęszczany przez spacerowiczów, deskorolkarzy czy rowerzystów. Obiekt był prezentowany na łamach miesięcznika „Architektura-murator” nr 4/2016.
Druga z nagrodzonych przestrzeni publicznych znajduje się w Caldes de Montbui. To niewielkie miasto położone w górnej dolinie rzeki Caldes, w odległości około 30 km od Barcelony. Okolica słynie z gorących źródeł, które wykorzystywano już w czasach rzymskich. W centrum miasta, na rozległym terenie u stóp romańskiego kościoła, niegdyś znajdowały się prywatne ogrody warzywne nawadniane wodą termalną. Jednak wraz ze skażeniem zbiorników wody uprawy zanikły. Projekt pracowni Cavaa Arquitectes przywraca temu miejscu życie za sprawą renowacji systemu nawadniania. Oprócz usprawnienia istniejących kanałów, utworzono nowy basen, gdzie gorąca woda jest zbierana i chłodzona oraz ścieżkę nad głównym kanałem. Niegdyś prywatny, dziś ogród został udostępniony społeczności. Projekt jest też przykładem zastosowania tradycyjnych, zrównoważonych metod zarządzania zasobami wody.
Europejska Nagroda dla Miejskiej Przestrzeni Publicznej przyznawana jest przez Centrum Kultury Współczesnej w Barcelonie (CCCB) przy współpracy muzeów architektury we Frankfurcie, Helsinkach, Lublany, Wiednia, paryskiej La Cité de l’Architecture et du Patrimoine oraz londyńskiej The Architecture Foundation.
W tegorocznej edycji do składu sędziowskiego nagrody powołana została także redaktor naczelna miesięcznika „Architektura-murator” Ewa P. Porębska. Pozostali członkowie jury w tym roku to Enric Batlle - przewodniczący, Peter Cachola Schmal, Matevž Čelik, Hans Ibelings, Juulia Kauste, Francis Rambert, Dietmar Steiner i Elis Woodman.
