Nowe domy przysłupowe. Wyniki konkursu

Domy przysłupoweCelem przedsięwzięcia jest promocja lokalnych tradycji budowlanych, które w Krainie Domów Przysłupowych doprowadziły do powstania niezwykłych siedzib, łączących funkcje domu mieszkalnego, warsztatu, stajni, przydomowego magazynu. Ten tradycyjny typ domu decydował o architektonicznej wyjątkowości pogranicza polsko-czesko-niemieckiego. Współpracujące stowarzyszenia dążą do odnowienia tradycji; już w pierwszym półroczu 2013 roku trzy wybrane koncepcje w formie projektów wraz z niezbędną dokumentacją mają zostać udostępnione zainteresowanym inwestorom - za jedną złotówkę lub jedno euro.  Wybierzemy trzy koncepcje: jedną w formie tradycyjnej, drugą nowoczesną, a trzecią z funkcją użytkową domu. Trzy projekty z pełną dokumentacją będą czekały na inwestorów. Powstaje także pełny katalog z pracami koncepcyjnymi. Jeśli komuś spodoba się wizja, będzie mógł zlecić wykonanie indywidualnego projektu – mówi Elżbieta Lech-Gotthardt, właścicielka zabytkowego domu przysłupowego w Zgorzelcu i założycielka Stowarzyszenia Dom Kołodzieja, inicjatorka konkursu. Przyszli właściciele domów liczyć mogą na preferencyjne kredyty Łużyckiego Banku Spółdzielczego.KonkursNa konkurs nadesłano 48 projektów przygotowanych przez architektów oraz 15 przygotowanych przez studentów architektury. Polsko-niemieckie jury nie wskazało zwycięzcy konkursu, przyznając pięć równorzędnych nagród drugiego stopnia oraz cztery wyróżnienia w kategorii prac zgłoszonych przez architektów, a także cztery nagrody za prace studentów architektury. -Nie chcieliśmy wskazywać jednego słusznego kierunku. Niewątpliwie temat był trudny. Forma domów przysłupowych jest bowiem charakterystyczna i bardzo bogata. Nagrodzone prace reprezentują różne sposoby myślenia o współczesnej wersji tych domów. Nie są replikami, lecz z powodzeniem mogą sąsiadować ze starymi wzorcami, nawiązując podobieństwami formalnymi, materiałowymi i stylistycznymi  – skomentował decyzję jury Maciej Hawrylak, Prezes Oddziału Wrocławskiego Stowarzyszenia Architektów Polskich. Nagrodzone prace oglądać będzie można do 14 grudnia w gmachu Wyższej Szkoły Zittau Goerlitz przy ulicy Schliebenstraße 21. Później wystawa trafi do Polski, eksponowana będzie między innymi w Zgorzelcu, Lubaniu i Jeleniej Górze. Jury konkursuGrażyna Grajek, SARP Jelenia GóraMaciej Hawrylak, SARP Wrocław- Sędzia ReferentUlrich Hupfer, Freier Architekt BDAHenning Löber, specjalista nauk interdyscyplinarnychJos Tomlow, Szkoła Wyższa Zittau, GörlitzElżbieta Trocka-Leszczyńska, SARP Wrocław - Przewodnicząca juryArchitekciII nagroda przyznana została pięciu pracowniom:

Autorzy: PAG Pracownia Architektury Głowacki, Wrocław; Tomasz Głowacki, Katarzyna Filipiak, Magdalena Ciszak, Magdalena KornackaWspółpraca: Bartomiej Poteralski, Dominika Szczecińska Opinia jury: W tej propozycji typowe element domu przysłupowego ze ścianką kolankową na drugim piętrze zostały przetworzone przy użyciu prostego współczesnego języka. Ten projekt ma także dużo przeszklonych elewacji, które nie prowadzą jednak do zmniejszenia izolacyjności termicznej, dzięki zastosowaniu  panelu izolacyjnego (Kapilux T) przepuszczającego światło. Rozbudowa budynku ponad garażem jest dobrym pomysłem. Pomimo małej kubatury domu wnętrze jest przestrzennie bogate dzięki zastosowaniu różnorodnych poziomów, które jednak nie są korzystne dla osób niepełnosprawnych.

Autor: Pracownia Architektoniczna KRESKA – Maciej Mazerant, ŁódźOpinia jury: Projekt małego domu, o oszczędnych minimalistycznych formach, jest przykładem atrakcyjnego współczesnego wnętrza, nawiązującego do tradycyjnych metod budowania, wpisującego się w charakter kulturowy Górnych Łużyc.  Projekt ma szereg korzystnych rozwiązań ekonomicznych, także w przypadku potencjalnej rozbudowy. Wątpliwości budzi sposób przekształcenia wieńcowej izby w otwartą przestrzeń mieszkalną, w która nie kreuje charakteru tradycyjnego wnętrza.

Autorzy: Aleksandra Doniec, Wrocław; zespół: Aleksandra Doniec, Agata Kaczmarek, Katarzyna Sobuś, Marcin WajdaOpinia jury: Atrakcyjna forma obiektu została zbudowana w oparciu o architekturę pionowo deskowanej stodoły. Koncepcja pokazuje dobre rozplanowanie rzutu, pozwalające na zróżnicowane kształtowanie przeszkleń fasady frontowej. Inspirację rozwiązania domu przysłupowego można dostrzec w rozwiązaniu konstrukcji piętra podpartego słupami, w którym wyróżnia się ścianka kolankowa powiązaną z więźbą dachową.  Jednorodność bogatej fasady uzyskano dzięki wielokrotnemu zastosowaniu pionowych elementów deskowania.W elewacji od strony sypialni duże okna zapewniają swobodny widok, dzięki możliwości otwierania pionowo deskowanych ram. Krytyczne uwagi dotyczą praktycznej strony użytkowania – pionowego deskowania, nałożonego na warstwę szkła – związanego z koniecznością bieżącej konserwacji. Do uwag krytycznym dodać można także brak sprecyzowanej koncepcji rozbudowy.

Autorzy: Paweł Czeszejko, Katarzyna Antosik, WarszawaOpinia jury: Najważniejsze cechy domu przysłupowego są interpretacją prosto ukształtowanych elementów konstrukcyjnych. Ważną różnicą w interpretacji przestrzeni domu przysłupowego nie jest ukształtowanie tradycyjnej izby wieńcowej, ale przeszklonej przestrzeni mieszkalnej.  Przestrzeń pokoju dziennego jest otwarta i łączy się z przestrzenią piętra, co ma odbicie w rozwiązaniu ryglowej fasady.

Autorzy: Projektowanie Architektoniczne Krzysztof Kozłowski, Gdańsk; zespół: Krzysztof Kozłowski, Marcin Podlewski, Adam SpechtOpinia jury: Jury docenia uzyskanie równowagi pomiędzy nowoczesnymi a tradycyjnymi elementami architektury domów przysłupowych. Odzwierciedla to symetryczny układ nakładających się na siebie stref - współczesnej i tradycyjnej formy. Strefa tradycyjnej architektury ma taras przed częścią mieszkalną całkowicie przeszklony  zamiast tradycyjnej izby wieńcowej. Po drugiej stronie budynku, od strony ulicy, znajduje się kubiczna bryła, która zawiera garaż. Wnętrze rozwiązane jako otwarta współczesna przestrzeń silnie kontrastuje z ciemną kolorystyką elewacji. Boczne położenie  schodów uniemożliwia wykorzystanie przestrzeni piętra do celów przyszłej rozbudowy. Raczej dobry aspekt tego rozwiązania polega na ograniczeniu środków wyrazu części tradycyjnej I współczesnej w stosunku do architektury domów przysłupowych.

Studenci architektury - I nagrodaAutorzy: Karol Mądrecki,  Bartosz Jaskulski, Emilia KaczorUczelnia: Wydział Architektury Politechniki WrocławskiejOpinia jury: Jury docenia, w porównaniu z pozostałymi projektami konkursowymi, oryginalność zaproponowanej koncepcji, opartej na możliwości wysunięcia i obrócenia tradycyjnej izby wieńcowej poza obrys budynku. Koncepcja przedstawia  relacje między kamiennym parterem a drewnianym piętrem zwieńczonym dwuspadowym dachem. Interpretacją tradycyjnego rozwiązania konstrukcji przysłupowej jest zastosowanie wertykalnych elementów, a także innych rozwiązań, jak np.: obrócenie kamiennego parteru, przekątniowego rysunku na elementach elewacji, trójkątnych balkonów. Nie wyjaśniono systemu otwierania osłon okiennych.