O historii PKM

i

Autor: Archiwum Architektury Wyróżnienie I stopnia w konkursie na opracowanie ideowej koncepcji architektonicznej planowanych przystanków Pomorskiej Kolei Metropolitalnej; autorzy: Biuro Projektów Budownictwa Komunalnego; il. dzięki uprzejmości pracowni

Koleją z Gdańska na Kaszuby – Tomasz Żylski

2016-11-30 11:52

Nową linię na 8,5-kilometrowym odcinku poprowadzono po trasie zniszczonej w czasie wojny Kolei Kokoszkowskiej. W ramach inwestycji zbudowano siedemnaście wiaduktów kolejowych, pięć drogowych oraz cztery kładki dla pieszych, przy czym realizacja zajęła władzom samorządowym zaledwie dwa lata.

O planach budowy nowego połączenia kolejowego między Trójmiastem a Kaszubami mówiło się od dawna. Przed II wojną światową istniała co prawda popularna linia z Gdańska Wrzeszcza do miejscowości Stara Piła w dzisiejszym powiecie kartuskim, ale wiadukty i mosty przez które wiodła zostały zniszczone w czasie ofensywy radzieckiej w 1945 roku. Nowe polskie władze nie zdecydowały się na jej odbudowę, a część zachowanej infrastruktury wykorzystały przy rekonstrukcji szlaku Lębork –Maszewo.

O historii PKM

i

Autor: Archiwum Architektury Zdjęcie lotnicze z okresu budowy; fragment ze stacją Gdańsk-Strzyża; fot. dzięki uprzejmości PKM S.A.

Choć temat przywrócenia połączenia podejmowano wielokrotnie, szanse na odbudowę pojawiły się dopiero wraz z wejściem Polski do UE i nowymi możliwościami finansowania dużych przedsięwzięć infrastrukturalnych z funduszy strukturalnych. W 2005 roku zespół ekspertów z Politechniki Gdańskiej oraz Uniwersytetu Gdańskiego opracował wstępną koncepcję kolei metropolitalnej, która stała się podstawą do dalszych analiz. W 2010 roku Sejmik Województwa powołał spółkę Pomorska Kolej Metropolitalna, której rolą była realizacja 18-kilometrowej linii między Gdańskiem Wrzeszczem i Portem Lotniczym im. Lecha Wałęsy, a dalej łączącej się z istniejącym szlakiem kolejowym Gdynia – Kościerzyna.

O historii PKM

i

Autor: Archiwum Architektury Wyróżnienie II stopnia; autorzy: Axis Mason; il. dzięki uprzejmości pracowni

Rok później spółka ogłosiła przetarg na wykonanie dokumentacji projektowej dla nowej linii, który wygrała firma Transprojekt Gdański, a następnie zorganizowała konkurs na opracowanie ideowej koncepcji architektonicznej ośmiu znajdujących się na trasie przystanków. Uczestnicy musieli przygotować projekty wszystkich planowanych stacji. Założono przy tym, że zaproponują charakterystyczny, czytelny i rozpoznawalny architektoniczny „znak graficzny”, wspólny dla wszystkich obiektów, niezależnie od konieczności wpisania się poszczególnych projektów w kontekst urbanistyczny każdej z lokalizacji.

O historii PKM

i

Autor: Archiwum Architektury Wyróżnienie III stopnia; autorzy: Olenderek & Olenderek Architekci; il. dzięki uprzejmości pracowni

Na konkurs wpłynęło 12 prac, ale jury uznało, że żadna nie spełnia wszystkich oczekiwań inwestora, zdecydowali więc nie przyznawać nagrody głównej. W zamian wręczono trzy wyróżnienia regulaminowe oraz jedno honorowe, rekomendując do realizacji koncepcję gdańskiego Biura Projektów Budownictwa Komunalnego. Koncepcja ta wraz z wytycznymi pokonkursowymi została przekazana Transprojektowi Gdańskiemu, który na jej podstawie opracował projekt budowlany i przygotował materiały do przetargu na generalnego wykonawcę w formule projektuj i buduj (wygrało go konsorcjum firm Budimex i Ferrovial Agroman).

O historii PKM

i

Autor: Archiwum Architektury Wyróżnienie honorowe; autorzy: Pracownia Architektoniczna RE Piotr Michalewicz i Mateusz Tański; il. dzięki uprzejmości pracowni

Inwestycję rozpoczęto w 2013 roku, przy czym Transprojekt prowadził też nadzór autorski nad realizacją. W międzyczasie Pomorska Kolej Metropolitalna we współpracy z CSW Łaźnia zorganizowała zamknięty konkurs na grafikę ścian osłonowych nowych stacji. Do udziału zaproszono siedmioro artystów z Polski i z zagranicy. Zwyciężyła praca gdańszczanki Anny Waligórskiej, która zaproponowała perforacje z motywem roślinnym i numerem przystanku oraz specjalny system świetlny, informujący podróżnych o przyjeździe pociągu. Nową linię otwarto 30 sierpnia 2015 roku.