Powołanie Muzeum Architektury to było jego dzieło życia. Prof. Olgierd Czerner. Rocznica

2024-11-06 10:05

To dzięki niemu mamy Muzeum Architektury i Panoramę Racławicką. Dziś rocznica śmierci prof. Olgierda Czernego, architekta, konserwatora zabytków, wykładowcy akademickiego. Konserwatorem zabytków Wrocławia został, kiedy miał zaledwie 26 lat! "Mój Boże, jaka to była straszna ruina” - mówił o zniszczonym wojną Wrocławiu. Jest pochowany na cmentarzu przy Bujwida, a na jego grobie jest miniatura klasztoru - dziś muzeum.

Spis treści

  1. Urodził się na Górnym Śląsku, studiował i pracował we Wrocławiu
  2. Rotunda dla Panoramy Racławickiej
  3. Olgierd Czerner. Jego opus magnum to Muzeum Architektury
  4. Najważniejsze badania i realizacje prof. Czernera
  5. Muzeum Architektury. Zdjęcia
Wrocław z góry

Architektonicznie Wrocław zmieniał się na moich oczach. Mnóstwo pracy włożyłem w jego odbudowę, szczególnie okolic Rynku i Ostrowa Tumskiego. Czasem, jak patrzę na niektóre budynki czy ulice, wzruszam się i myślę: „Mój Boże, jaka to była straszna ruina” - mówił w rozmowie z publikacji „Zanim zostaliśmy profesorami” wydanej nakładem Politechniki Wrocławskiej.

Urodził się na Górnym Śląsku, studiował i pracował we Wrocławiu

Olgierd Czerner urodził się 5 kwietnia 1929 roku w Świętochłowicach na Górnym Śląsku, do liceum chodził w Bytomiu, ale w dorosłym życiu związany był z Dolnym Śląskiem - z Wrocławiem. 

- Pierwszy raz przyjechałem tu w 1945 roku na studia. Burzono wtedy wypalone ruiny. Mówiono, że zalega 18 mln metrów sześciennych gruzu. Muzeum Architektury mieści się w sąsiedztwie miejsca, gdzie zachował się kawałek torowiska linii kolejowej biegnącej od Dworca Świebodzkiego poprzez Stare Miasto w stronę Odry. Poprowadzono ją, żeby ułatwić wywózkę gruzu. Na estakady wypychano gruz i zrzucano na tory - opowiadał o powojennym Wrocławiu w rozmowie z red Małgorzatą Matuszewską dla serwisu naszemiasto.pl w 2009 roku.

Czytaj też:

Wrocław ma nowego architekta miasta. To Jacek Barski

Jadwiga Grabowska - Hawrylak, architektka superwrocławska

Muzeum Architektury zostanie zmodernizowane. Dziś wygląda tak

W 1952 roku ukończył Wydziału Architektury Politechniki Wrocławskiej. Z uczelnią związany był przez całe swoje życie. W latach 1955-1965, równolegle z pracą akademicką, pełnił funkcję Konserwatora Zabytków Miasta Wrocławia, a stanowisko to objął w wieku zaledwie 26 lat i pełnił przez 10 lat.

W latach 50. na widok kamienic secesyjnych niemal spluwano, nie mówiąc już o ich ratowaniu. Jako konserwator, wpisałem do rejestru zabytków niektóre nowoczesne domy, nawet takie, których nie było w rejestrze niemieckim. Do spisu wpisałem np. hotel apartamentowy Scharouna w parku Szczytnickim, dzisiejszy Miastoprojekt, Hansa Poeltziga, Kameleon, secesyjne budynki, wśród nich kamienny dawny dom towarowy przy Rzeźniczej - mówił w tej rozmowie profesor.

Nie żyje Olgierd Czerner

i

Autor: Archiwum Architektury Profesor Olgierd Czerner na jednym ze spotkań z miłośnikami Wrocławia (2005); fot. Grzegorz Kwolek/CC BY-SA 3.0

Rotunda dla Panoramy Racławickiej

Był odpowiedzialny za budowę rotundy, w której prezentowana jest Panorama Racławicka, a wiele lat wcześniej, 1956 roku Czerner został jako konserwator miejski członkiem drugiego Społecznego Komitetu Odbudowy Panoramy. Przewodniczył Komisji Nadzoru Konserwatorskiego Panoramy Racławickiej, powołanej przez Ministerstwo Kultury i Sztuki. W latach 1980-1985 był odpowiedzialny za wzniesienie budynku i konserwację obrazu, a jednocześnie przyjął obowiązki wiceprzewodniczącego Społecznego Komitetu Panoramy Racławickiej.

Olgierd Czerner. Jego opus magnum to Muzeum Architektury

Przede wszystkim zapamiętamy go jako twórcę Muzeum Architektury we Wrocławiu. Miniaturowy budynek jest nawet na jego nagrobku. Muzeum mieści się w zabytkowym zespole dawnego klasztoru Bernardynów z XV i początku XVI wieku. Zresztą - popiersie profesora stoi dziś w muzealnym wirydarzu, a odsłonięte zostało w rocznicę jego śmierci - w 2021 roku. Samo muzeum powstało w 1965 roku, początkowo jako oddział Muzeum Miasta Wrocławia. Działało wówczas pod nazwą Muzeum Architektury i Odbudowy. Początkowo celem muzeum było przede wszystkim pozyskiwanie i inwentaryzowanie ocalałych resztek detali architektonicznych, pochodzących z budynków zrujnowanych podczas wojny. W 1971 roku usamodzielniło się i zostało przemianowane na Muzeum Architektury we Wrocławiu.

- Jako jedna z pierwszych instytucji tego typu na świecie zostało członkiem założycielem Międzynarodowej Konfederacji Muzeów Architektury (ICAM) - czytamy na stronie MA. 

Prywatnie - mąż architektki Barbary Czerner (1930-2003) i ojciec architekta Rafała Czernera (1958-2024). Zmarł 6 listopada 2020 roku. Został pochowany na cmentarzu św. Wawrzyńca przy ul. Bujwida we Wrocławiu.

Najważniejsze badania i realizacje prof. Czernera

  • krypta w kościele NMP we Wrocławiu, tamże anastyloza lektorium i chóru zakonnego
  • projekty wykonawcze trzech ekspozycji stałych w Muzeum Architektury, tamże kilkadziesiąt wystaw czasowych i wystaw zagranicznych w Zjednoczonym Królestwie, Francji, RFN, Hiszpanii, Czechosłowacji, ZSRR,Finlandii, Holandii, Australii i na Biennale Architekturyw Wenecji w 1996,
  • projekt (częściowo ze S. Radomskim) i restauracja kolegiaty w Głogowie od 1986,
  • nadzór państwowy na restauracją Panoramy Racławickiej i budowanego dla niej pawilonu
  • nadzór konserwatorski nad odbudową kilku gotyckich kościołów Wrocławia, barokowego budynku Wydziału Filologicznego, letniego Pałacu Biskupiego, ciągów kamienic przy ul. Białoskórniczej i Łaciarskiej, zamku w Wojnowicach
  • badania kościoła parafialnego w Paczkowie, zamku w Bolkowie i na Chojniku, Małych Jatek we Wrocławiu

Olgierd Czerner był m.in. członkiem Komitetu Architektury i Urbanistyki PAN, wrocławskiego oddziału Towarzystwa Opieki nad Zabytkami i Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków i Miejsc Historycznych (ICOMOS), a także autorem książek o architekturze Wrocławia i Lwowa oraz prac związanych z teorią i praktyką ochrony zabytków, w tym „Rynek wrocławski” (Wrocław 1976 Ossolineum, Warszawa 1977, Arkady) „Wrocław na dawnej rycinie” (Wrocław 1989, Ossolineum), „Lwów na dawnej rycinie i planie” czy „Mój wiek XX”.

Muzeum Architektury. Zdjęcia

Architektura Murator Google News
Autor:
Architektura-murator. Podcast 30/30
Zbigniew Maćków. Robi się gęsto