Budowniczy Górnego Śląska

Tadeusz Szewczyk. Budował piramidy w Ustroniu, Tauzena i Gwiazdy w Katowicach - dziś obchodziłby urodziny

Tadeusz Szewczyk razem z Henrykiem Buszką i Aleksandrem Frantą budował nowy, powojenny Górny Śląsk. Na koncie ma kultowe projekty, jak Ustroń-Zawodzie czy Osiedla Tysiąclecia i Roździeńskiego w Katowicach. Mimo to wciąż niewiele o nim wiemy, a jego dorobek nadal nie został odpowiednio udokumentowany. Dlaczego?

Spis treści

  1. Tadeusz Szewczyk. 1/3 wybitnego trio
  2. Tadeusz Szewczyk w cieniu Buszki i Franty
Architektura w drodze: Pszczyńskie Centrum Kultury

Tadeusz Szewczyk. 1/3 wybitnego trio

Architekt Tadeusz Szewczyk urodził się w 1921 roku, 16 października - dziś obchodziłby urodziny. Architekturę studiował na WA Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, a niedługo potem dołączył do zespołu Pracowni Projektów Budownictwa Ogólnego w Katowicach kierowanej przez Aleksandra Frantę i Henryka Buszkę, i razem z nimi zaczął projekt życia - budowę powojennych Katowic i Górnego Śląska.

Wspólnie projektowali m.in. Osiedle Tysiąclecia w Katowicach - założenie tak ambitne i potężne, że architektom z PPBO dało zajęcie na następną dekadę.

Program osiedla przewiduje pełne wyposażenie we wszystkie usługi - handel, szkoły, służba zdrowia, sport, rekreacje, kino, klub itp. oraz pełne zaplecze remontowo-budowlane, jak również techniczną obsługę samochodów.

- pisali architekci w "Architekturze". Charakterystyczne dominanty osiedla, bloki "Kukurydze", powstały na bazie innego projektu wysokościowców Buszki, Franty i Szewczyka - równie wyróżniających się, ale zdecydowanie mniej obłych "Gwiazd" czyli osiedla Roździeńskiego.

Architektura Murator Google News
Autor:

Szewczyk musiał świetnie sprawdzać się w wielkich założeniach - w PPBO piastował bądź co bądź stanowisko starszego projektanta urbanisty - bo współpracował też przy zabudowie Parku Śląskiego i jeszcze jednego długodystansowego przedsięwzięcia, które dziś weszło do kanonu architektury uzdrowiskowej - dzielnicy Ustroń Zawodzie oraz jego poszczególnych budynków. Szewczyk razem z Buszką i Frantą projektował tu Sanatorium Równica (we współpracy z Danutą Korczyk) oraz ośrodki wypoczynkowe czyli tzw. Piramidy, m.in. Różę i Daniela.

Z nimi projektował też katowickie ZETO (Zakład Elektronicznej Techniki Obliczeniowej), który do dziś zachował się z zewnątrz w niemal niezmienionej formie czy cylindryczny budynek administracyjny Polskiego Związku Hodowców Gołębi, który po remoncie wciąż stoi na skraju Parku Śląskiego, ale nie wygląda już tak dobrze, jak kiedyś.

Tadeusz Szewczyk w cieniu Buszki i Franty

Choć Szewczyk z Buszką i Frantą projektował Zawodzie czy "Tauzena" (można przypuszczać, że przy tych projektach był głównym urbanistą), często pomija się go w publikacjach lub wymienia jako współpracownika. Próżno szukać o nim osobnych artykułów czy opracowań.

Zmarł jeszcze przed upadkiem PRL-u, w 1985 roku. Nie zdążył na współczesne zainteresowanie śląskim socmodernizmem. Dziś nie wiemy nawet, czy projektował budynki samodzielnie, choć prawdopodobnie da się to zbadać. Nie bez znaczenia była też prawdopodobnie współpraca z wybitnymi Buszką i Frantą, przy których zbladłaby każda gwiazda.

W rocznicę urodzin pozostaje życzyć, by Tadeusz Szewczyk doczekał się wreszcie należytego opracowania dorobku.

Źródła: SARP, IDA BŚ, Architektura (nr 6/1969), Aneta Borowik, Park Śląski w Chorzowie. Projekty i realizacje z lat 1950-1989
Listen to "Flip Springer. Architektura ma kłopot" on Spreaker.