Architektura troski

Dom Ronalda McDonalda, wykonany w technologii CLT

2024-08-19 17:51

Rozpoczęła się budowa Domu dla rodzin najdłużej hospitalizowanych dzieci, w pobliżu Centrum Zdrowia Dziecka w Warszawie. W drewnianej technologii zaprojektowała go pracownia AFP, a inwestorem jest Fundacja Ronalda McDonalda. Cóż to za technologia i obiekt?

Murator Remontuje: Tapetowanie
Materiał sponsorowany

Spis treści

  1. Trzeci Polski Dom Ronalda McDonalda - rusza budowa
  2. Projekt i wykonanie budynku w Centrum Zdrowia Dziecka
  3. Budowa w technologii CLT
  4. Cechy budynków wykonanych w CLT
  5. Co będzie się mieściło w Domu i kiedy jest przewidywane otwarcie
  6. Jakie są wytyczne inwestora do powstania Domu?
  7. W jaki sposób finansowane są budowa i wyposażenie wnętrza Domu?

Trzeci Polski Dom Ronalda McDonalda - rusza budowa

Niebawem Fundacja Ronalda McDonalda rozpocznie budowę Domu Ronalda McDonalda dla Instytutu Pomnika-Centrum Zdrowia Dziecka w Warszawie. Domy Ronalda McDonalda pomagają bezpłatnie rodzinom dzieci najdłużej hospitalizowanych, uzupełniając system medycyny pediatrycznej. Trzeci Dom będzie pomagać całym rodzinom pacjentów oddziałów onkologicznych, hematologicznych, neonatologicznych i wtedy, gdy proces leczenia jest planowany na dłuższy czas. Instytut, który prawie 60 lat temu stanął jako szpital-pomnik dla upamiętnienia dzieci zabitych podczas II wojny światowej, dzisiaj znowu pomaga dziecięcym ofiarom wojny i trzeci Dom Ronalda McDonalda chce ramię w ramię wesprzeć również ich rodziny. Wybudowanie i prowadzenie Domu odbędą się - jak twierdzi fundacja - zgodnie z najlepszymi światowymi standardami opieki skoncentrowanej na całej rodzinie dziecka hospitalizowanego - Family-Centered Care, wiedzą innych Domów i polskimi doświadczeniami Domów w Krakowie i w Warszawie. Planowana wielkość nowego obiektu to 20 pokoi. Powstanie on z innowacyjnego materiału drewnianego CLT, z drewnianych komponentów, zapewniających m.in. odpowiednią, stałą wilgotność, dobrą izolację oraz energooszczędność. Autorami projektu po raz trzeci będą Alicja Szojda i Tomasz Flejterski z pracowni AFP Architekci. Odpowiadają oni także za dwa poprzednie domy - w Krakowie i w Warszawie na ulicy Księcia Trojdena. Ten ostatni dostał Nagrodę Architektoniczną Prezydenta Warszawy i nagrodę publiczności w tym samym konkursie.

Projekt i wykonanie budynku w Centrum Zdrowia Dziecka

Co ciekawe, wymienione nagrody jeden z poprzednich Domów Ronalda McDonalda otrzymał w kategorii obiektów mieszkaniowych, mimo że formalnie są one w świetle polskiego nimi nie są. Szukając w jakiś sposób podobnych budynków, można powiedzieć, że funkcjonalnie podobne do Domów Ronalda McDonalda są akademiki. Posiadają przestrzenie wspólne, typu dzielona kuchnia, pralnia, biblioteka. Twórcy Domów Ronalda McDonalda twierdzą, że zależy im przede wszystkim na stworzeniu miejsca dającego poczucie domowego komfortu, ale także intymności i bezpieczeństwa.

Dom to miejsce, którego czasem nie definiuje się konkretnym adresem. Jest tam, gdzie ludzie, których kochamy, gdzie czujemy się swobodnie, gdzie możemy o siebie zadbać, bo tu dobrze śpimy, bo tu gotujemy domowe jedzenie, bo tu mamy przestrzeń na nasze potrzeby emocjonalne. Dlatego Domy Ronalda McDonalda to coś więcej niż bezpieczny dach nad głową. To tu rodziny doświadczające choroby dziecka mogą liczyć na wsparcie, pomoc doświadczonego zespołu, zrozumienie u pozostałych domowników" - piszą pracownicy Fundacji Ronalda McDonalda.

Dom na terenie Instytutu Pomnika-Centrum Zdrowia Dziecka powstaje w technologii CLT, łączącej tradycję budownictwa drewnianego ze współczesnymi możliwościami inżynierii budowlanej. Naturalne piękno drewna ma się w niej łączyć z trwałością i precyzją. Obiekt ma być ekologiczny i energooszczędny. Cała bryła zostanie przygotowywana w fabryce, z otworami na okna i drzwi oraz z detalami, charakterystycznymi dla funkcjonalności Domu. Elementy funkcjonalne trzeciego Domu będą spójne z dwoma poprzednimi realizacjami, które się sprawdziły. Technologia CLT jest natomiast dla projektantów nowa - a także stosunkowo pionierska na polskim gruncie. Choć są już tu takie realizacje - projektanci zwiedzali wykonany z CLT budynek budynek w Leśnym Ogrodzie BotanicznymMarszewo w Gdyni - to być może ta ma największą powierzchnię. Jest to zarazem jednak budynek parterowy, co wynika z tego, że na dostępnej działce było to możliwe, a brak wind i klatek schodowych, grubszych stropów, obniża koszty i czyni budowlę jeszcze bardziej dostępną dla osób z niepełnosprawnościami. Dom Ronalda McDonalda został także dopasowany do otaczających go pawilonów pediatrycznych, tak aby stał się spójną architektonicznie częścią kompleksu szpitala.

Czytaj też: 

Budowa w technologii CLT

Technologia CLT to budowanie z prefabrykatów, jednak nie tradycyjnych, murowano-żelbetowych, lecz drewnianych. Prefabrykowane elementy mają bardzo dobre parametry prośrodowiskowe i być może są przyszłością budownictwa, choć na razie mamy do czynienia dopiero z początkami. Inicjatorem wykonania budynku przy Centrum Zdrowia Dziecka w tej właśnie technologii był inwestor - fundacja. Do budowy obiektu zostaną wykorzystane prefabrykaty wykonane w Austrii. W technologii tej gotowe, wielkogabarytowe drewniane elementy dostarczane są bezpośrednio na miejsce i montowane na płycie fundamentowej. Budowa z takich prefabrykatów powinna być stosunkowo prosta i szybsza, ale w odróżnieniu od zwykłej sytuacji, kiedy detale ustala się już na placu budowy, w tym przypadku projektanci musieli narysować i wysłać do fabryki wszystko w najdrobniejszych szczegółach. Budowa w technologii CLT wymaga też konsekwencji w doborze pozostałych składowych, takich jak niskoemisyjny beton i wysokiej jakości szkło.

Cechy budynków wykonanych w CLT

Poza niskim śladem węglowym czy łatwym zagospodarowaniem ewentualnych przyszłych odpadów po budynkach wykonanych z CLT, technologia pozwala na wznoszenie ścian, które wymagają masywnych podpór. Ściany nośne w Domu mają 10 centymetrów grubości i składają się z 5 warstw drewna świerkowego o grubości 2 cm, sklejonych ze sobą. Warstwy drewna w panelach CLT są ułożone naprzemiennie, jeśli chodzi o usłojenie - czyli krzyżowo - co daje w efekcie lepszą wytrzymałość na obciążenie. Z płyt CLT można budować nie tylko ściany, ale i stropy oraz inne elementy. Nie są one odporne na działanie czynników atmosferycznych, więc z zewnątrz wymagają elewacji. W trzecim polskim Domu Ronalda McDonalda będzie ona także z drewna - palonego, w kolorze ciemnobrązowym. Konieczna do uzyskania wymaganych parametrów jest też warstwa izolacji z wełny mineralnej. Płyty CLT są dostępne, tak jak parkiety, w różnych wykończeniach. W przypadku austriackiego producenta, z którego materiałów skorzystali projektanci Domu przy Centrum Zdrowia Dziecka, w industrialnym - z widoczną większą liczbą sęków - i domowym - pozbawionych takich niedoskonałości. W projekcie Domu w Centrum Zdrowia Dziecka architekci zdecydowali się na płyty industrialne - nie tylko ze względu na niższą cenę, lecz także na naturalny efekt wizualny. Co ciekawe, płyty CLT mają według badań świetne parametry przeciwpożarowe. Nie zajmują się łatwo ogniem. Jest to jednak technika na tyle nowa, że stosowanie jej w Polsce wymagało uzyskania specjalnych pozwoleń, bo nie są jeszcze opracowane odpowiednie standardy. W projektowanym domu z inicjatywy inwestora założony będzie także system przeciwpożarowych tryskaczy pod sufitem - jak w każdym Domu Ronalda McDonalda na świecie.

Co będzie się mieściło w Domu i kiedy jest przewidywane otwarcie

W domu zaplanowano:

  • 20 prywatnych pokoi z łazienkami,
  • wspólną kuchnię,
  • pralnię
  • bawialnię,
  • ogród
  • i bibliotekę,

z których będą mogli bezpłatnie korzystać rodzice, rodzeństwo objętych leczeniem dzieci, a także bliscy członkowie rodzin. Oddanie do użytku Domu Ronalda McDonalda przy Instytucie Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka planowane jest w drugiej połowie 2025 roku.

Jakie są wytyczne inwestora do powstania Domu?

Wytyczne dla Domów Ronalda McDonalda opisują szereg technicznych rozwiązań, skupiają się na bezpieczeństwie, trwałości, a jeśli chodzi o wygodę, wyposażenie i jakość użytych materiałów, fundacja zaleca dostosowanie Domu do lokalnej wizji komfortu. Dla fundacji ważne jest, aby Dom zapewniał wszystkie funkcje, na które rodzina nie może liczyć w szpitalu: miejsce dla zdrowego rodzeństwa, możliwość zamieszkania z babcią, gotowania jak w domu, prania, bycia blisko w otoczeniu ludzi gotowych pomóc, wysłuchać, poradzić. Kuchnia będzie sercem Domu dla IPCZD. Gotowanie, obiady noszone z Domów na oddział, wspólne kolacje wielu rodzin w domowych jadalniach, jedna zupa dla wszystkich, bo właśnie wyszli z Domu wolontariusze i zostawili niespodziankę w postaci wielkiego garnka pysznej ogórkowej, są ważnym elementem codzienności w Domach w Krakowie i w Warszawie. Dlatego w trzecim Domu kuchnia ma ponownie być powodem do radości rodziców. Istotnym warunkiem dla powstania Domu jest też działka spełniająca określone parametry, z których kluczowym jest bliskość szpitala. Dom nie może być zlokalizowany dalej niż odległość spacerowa. W nowym budynku nie będzie już sali telewizyjnej, bo nie ma na nią już zapotrzebowania. Pojawią się za to większe przestrzenie magazynowe niż w poprzednich - ze względu na doświadczenie potrzeby przechowywania bardzo wielu rzeczy.

Czytaj też:

W jaki sposób finansowane są budowa i wyposażenie wnętrza Domu?

Budowa i wyposażenie wnętrza Domu Ronalda McDonalda są finansowane przez Fundację i jej donatorów. Planowanie kolejnych lokalizacji Domów jest związane z budowaniem partnerstw z największymi szpitalami pediatrycznymi i równoczesnym gromadzeniem funduszy. Zbieranie środków na budowę a następnie utrzymanie programu wymaga 5-7 lat. W pierwszej kolejności pozyskiwane były finansowe donacje celowe od osób prywatnych oraz przychody generowane ze specjalnych działań fundraisingowych, na przykład zbiórki publicznych do skarbonek i kampanii 1,5%. Kiedy zebrane zostało około 80% planowanego budżetu, rozpoczęły się prace nad projektowaniem i przygotowaniem terenu pod budowę. Fundacja dąży do zakończenia całego procesu inwestycyjnego w ciągu jednego roku. Choć technologia CLT uchodzi za droższą od tradycyjnego budownictwa, to obiekty mogą mieć zalety ekonomiczne. Użycie drewnianych płyt eliminuje konieczność wykańczania wnętrz - można więc oszczędzić na tapetowaniu, malowaniu i tym podobnych. (Choć nie jest to konieczne - z drewnianymi prefabrykatami można robić mniej więcej to samo co z żelbetem - nic nie stoi na przykład na przeszkodzie, by obłożyć je kafelkami). Dodatkowo, wizualnie drewno powinno dawać ciepły, przyjazny efekt. Mimo że w budynku została zaprojektowana klimatyzacja, to przywołany przykład obiektu z Gdyni pokazuje, że można liczyć na naturalne chłodzenie i nie będzie trzeba jej często uruchamiać.

Przykładowy panel CLT:

 Cross-laminated timber (CLT) made from three layers of pine

i

Autor: Райн Александр Дмитриевич, CC BY-SA 4.0 <https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0>, via Wikimedia Commons Trzywarstwowy panel CLT z sosny
Listen to "Murowanie - bloczki czy pustaki? MUROWANE STARCIE" on Spreaker.