Dzięki ruchomemu zamknięciu udało się zachować otwartość domu
Oczekiwania inwestora pozornie były proste. Marzył mu się dom w stylu nawiązującym do domów w sąsiedztwie. Moc wyzwania dotyczyła jednak lokalizacji. Działka w pobliżu Bremen, na której staje dom, na co dzień jest cichym zakątkiem na skraju wsi na styku z lasem. Cyklicznie jednak - ze względu na wydarzenia sportowe w bezpośrednim sąsiedztwie - okolica wypełniała się przypadkowymi ludźmi. Architekci nie chcieli ogrodzenia, by ograniczyć ingerencję w charakter tego miejsca i jednocześnie zachować naturalną migrację dzikich zwierząt. Istotą stało się więc zachowanie codziennej otwartości, ale z możliwością zastosowania tymczasowego zamknięcia w najbardziej dokuczliwych momentach.
i
Inwestor doskonale znał nasze wcześniejsze projekty i widział potencjał w ruchomych rozwiązaniach, które dają pewną elastyczność w funkcjonalności budynku. Punktem wyjścia była obserwa-cja okolicznych budynków z charakterystycznymi okiennicami, ale też moje doświadczenia wyniesione z Arki, wokół której nie zrobiłem ogrodzenia. W Open House odsunęliśmy okiennice od bryły budynku tworząc nietypowe atrium, które po otwarciu staje się fragmentem otaczającej łąki. Rozwiązanie na planie koła okazało się receptą na wyzwania projektu i najprostszym sposobem na ustabilizowanie okiennic, ich całkowite ukrycie w bryle budynku oraz wpisanie całego założenia w nieregularny kształt działki. Dwie ruchome ściany, będące fragmentem okręgu, pozwalają nie tylko na szybkie przekształcenie zewnętrza z publicznego w prywatne, ale dają także możliwość, aby odbywało się to według różnych scenariuszy –
- tłumaczy Robert Konieczny.
Architekt zwraca uwagę, że to rozwiązanie przydaje się nie tylko w trakcie pobliskich imprez sportowych, podczas których wystarczy przesunąć fragment ściany, by zachowując otwartość uzyskać odrobinę prywatności. Dom sąsiaduje także z lasem zamieszkiwanym przez dzikie zwierzęta, które po zmroku często odwiedzają pobliskie gospodarstwa. Inwestorzy byli tego świadomi i nie zamierzali sięgać do żadnych rozwiązań zmuszających pierwotnych mieszkańców tego miejsca do zmiany zwyczajów. Nie chcieli jednak również zgodzić się na niekoniecznie bezpieczne spotkania z dziką zwierzyną tuż po zrobieniu kilku kroków od wyjścia z domu. Ruchome ściany tworzące tymczasowe ogrodzenie w zamyśle mają pomóc w zachowaniu komfortu wszystkim żywym stworzeniom.
Ruchoma architektura na ewolucyjnej ścieżce
Jedną z najnowszych realizacji KWK Promes jest galeria sztuki współczesnej PLATO w Ostrawie, o której architekci mówią, że nie byłoby jej, gdyby nie Safe House, który zapoczątkował doświadczenia pracowni z architekturą mobilną.
Safe House wielu osobom kojarzy się tylko z powłoką zewnętrzną, ale niewielu tak naprawdę rozumie, co jest w tym projekcie najważniejsze. Mianowicie, gdy dwie nietypowe okiennice dojadą do ogrodzenia, dom łączy się bezpośrednio z przestrzenią publiczną, a ogród staje się strefą prywatną. Wtedy zrozumiałem, że ruchome elementy mogą zmieniać przestrzeń wokół budynku, a ogrodzenie może stać się elementem architektury podobnie, jak w 9 Ash Street House Philipa Johnsona, który od wielu lat mnie fascynuje i inspiruje do ciągłego rozwijania tego pomysłu. Safe House był jednym z etapów tego procesu. Open House jest kolejnym
mówi Konieczny.
W tym kontekście płot przestaje być ogrodzeniem, a staje się elementem architektury i sposobem na organizację przestrzeni. Ruchome elementy są rodzajem ściany, która ze względu na swoje zakrzywienie sama się stabilizuje. Jedyną różnicą od tradycyjnej konstrukcji jest fakt, że zamiast fundamentów, z gruntem łączy się za pomocą kółek.
i
i
i
Dach kryty trzciną, białe ściany i plan wpisany w okrąg
Ten niewielki dom powstał z myślą o dwuosobowej rodzinie. Będzie miał blisko 250 mkw. Powierzchni użytkowej razem z garażem. W środku znalazło się miejsce na dwie sypialnie, duży salon z antresolą i kuchnię. Do przestrzeni wewnętrznej domu można zaliczyć też jego taras, który dzięki ruchomym ścianom w każdej chwili z otwartej na publiczny widok przestrzeni może stać się elementem strefy prywatnej.
Trzcina i kształt dachu oraz białe ściany nawiązaniu do otaczającej, tradycyjnej zabudowy. Wpisanie domu w plan okręgu jest niejako efektem przyjętych rozwiązań.
Tak pracuje zespół Koniecznego
Ruchome ściany są konstrukcją najprostszą z możliwych i będą poruszały się po szynach, co daje niezawodność i długowieczność działania, a przy okazji jest ekonomicznym rozwiązaniem
Ważnym elementem projektowania było także obniżenie kosztów energetycznych tej inwestycji. Okna od strony południowej zostały specjalnie wycofane pod obrys dachu, by skrócić czas nadmiernego nagrzewania wnętrz. Konstrukcja dachu ze szczelinami na jego szycie sprawiła zaś, że cały dom funkcjonuje jak komin wymuszając grawitacyjną wentylację. Prąd zasilający dom, a przede wszystkim ruch ścian ma pochodzić z paneli fotowoltaicznych.
W czerwcu rozpoczęły się prace budowlane. Ukończenie inwestycji jest planowane w przyszłym roku.
Najbardziej wpływowa pracownia architektoniczna według Architektury-murator
Pracownia KWK Promes Roberta Koniecznego to najbardziej wpływowa pracownia w Polsce według rankingu "Architektury-murator". Niemalże od początku swojej działalności, czyli od 1999 roku, kiedy powstała katowicka firma KWK Promes, Robert Konieczny jest jednym z najczęściej nagradzanych młodych architektów (do 2005 roku firmę współprowadził z Marleną Wolnik).
Jego projekty, oparte zawsze na jednym, za to konsekwentnie rozwijanym pomyśle, publikowane były w polskiej i zagranicznej prasie. Dom z Ziemi Śląskiej (prezentowany w numerze 3/2003 „A-m”) został wyselekcjonowany do Phaidon Atlas of Contemporary Architecture (2005) i znalazł się na wystawie Polska. Ikony architektury (2006). Dom Aatrialny („A-m” 2/2007), nagrodzony w konkursie World Architecture News House of the Year, sprawił, że Konieczny stał się bohaterem licznych artykułów, filmu dokumentalnego i wystawy, a także znalazł się na liście 101 najciekawszych młodych architektów na świecie magazynu „Wallpaper*”. W naszym rankingu ta pracowania zwyciężyła dzięki licznym publikacjom i nagrodom – w tym czterem nominacjom do nagrody EU Mies van der Rohe i wyróżnieniu Galerii PLATO w Ostrawie jako jednego z siedmiu najważniejszych obiektów w Europie. W naszym miesięczniku w ostatnich pięciu latach pisaliśmy o Unikato (1/2019), Domu Kwadrantowym (4/2019), budynku wielorodzinnym Baildomb (6/2020), szybie Miedzanka (11/2022) oraz PLATO (2/2023).
