Spis treści
- Dialog kontrastów w projekcie Thomasa Phifera
- MSN jako przeciwwaga dla Pałacu Kultury
- Czy MSN zestarzeje się podobnie do Centre Pompidou?
- Między Placem Defilad a logiem UNIQLO
- Ponadczasowa formuła MSN
Dialog kontrastów w projekcie Thomasa Phifera
W szkicach przetargowych z 2014 roku Thomas Phifer zaprezentował wysoki poziom zrozumienia idei muzeum otwartego, zachęcającego widzów do aktywności. Jego lewitująca nad placem mleczna powłoka, za którą majaczył racjonalny układ słupów i płyt stropowych, skontrastowana z gęstą siatką oblekającą teatr, zapowiadały znany z innych realizacji architekta nastrój, wrażliwe operowanie materią oraz perfekcyjny minimalistyczny detal.
Czytaj także: Trzecie życie willi w Milanówku. Ten dom to piękna historia o miłości
Inne przedstawione wówczas propozycje najczęściej odznaczały się komercyjnym charakterem i strojem. Racjonalna koncepcja Phifera wpisała się lepiej w planistyczne ograniczenia niż dzieło jego poprzednika – Christiana Kereza, zafascynowanego nieoczywistą, ekspresyjną formą łupinowej konstrukcji, nieco przypadkowo „przyciętej” do zadanych gabarytów pudełka bloku zabudowy.
MSN jako przeciwwaga dla Pałacu Kultury
Ostatecznie gmach muzeum skonkretyzował się w formach o bardzo silnym tektonicznym wyrazie. Dwa jednakowe, horyzontalne, prostopadłościenne bloki ustawione jeden nad drugim na masywnych nogach i przedzielone wąskim pasem okien, kojarzącym się trochę z kondygnacją techniczną biurowców, odlano in situ z nieskazitelnego białego betonu. Ciekawe efekty uzyskane zostały poprzez zawieszenie betonowego płaszcza fasady w dwóch planach. Zabieg ten stworzył trójwymiarowe ramy dla nielicznych, starannie rozmieszczonych, wielkoskalowych okien. Poziomy układ podziałów elewacji, skala i proporcje otworów miały w zamierzeniu architekta stanowić przeciwwagę dla kompozycji Pałacu Kultury. Dzięki temu muzeum nie jest odczytywane jako fragment pałacowego podium. Betonowe bloki w swojej perfekcji raz przypominają blok marmuru, innym razem przeskalowany, kartonowy model.
Czy MSN zestarzeje się podobnie do Centre Pompidou?
Dokładność wykonania i minimalistyczny biały detal cechują również wnętrza. Za fasadą złudnej prostoty kryją się skomplikowane technologie wykonawstwa, a także złożone infrastruktury bezpieczeństwa, wyposażenia instalacyjnego (przewymiarowanego ze względu na otwartość wnętrz). Jak starzeć się będą białe ściany i jasne posadzki? Brak zgody na wniesienie czerwonego wina podczas otwarcia może zapowiadać przyszłe, ponadstandardowe problemy eksploatacyjne. Wszechobecny beton zawieszony na stalowych filigranowych łącznikach może budzić dzisiaj zastrzeżenia natury środowiskowej.
Czytaj także: Huebergass. Szwajcarskie osiedle, które zmienia definicję przynależności
Wielowiekowa trwałość, uniwersalność, otwartość na zmiany mogłyby być usprawiedliwieniem wątpliwych z „ziemskiej” perspektywy decyzji projektowych. Czy jednak znaczne zintegrowanie konstrukcji budowli z najmniej trwałymi systemami instalacyjnymi to umożliwi? Niewidoczne techniki od systemów klimatyzacyjnych oraz czujki zapobiegające skutkom otwarcia wielkoskalowych drewnianych drzwi są wszechobecne. Co zrobić, żeby za 20 czy 30 lat MSN nie podzieliło losów paryskiego Centre Pompidou, którego remont pochłonie co najmniej 200 milionów euro i oznacza zamknięcie obiektu na minimum pięć lat?
Między Placem Defilad a logiem UNIQLO
Czy architektoniczna perfekcja i wielka skala muzeum stworzą przyjazne, nietworzące poczucia dystansu tło dla publiczności i wydarzeń artystycznych? Miejskie krajobrazy przenikające do wnętrz budynku na pewno ten dystans zmniejszają. Parter jest nieomal odwzorowaniem witryn domów towarowych znajdujących się po drugiej stronie ulicy. Poprzez wielkie okno pierwszego galeryjnego poziomu, widać olbrzymie czerwone logo UNIQLO. Tworzy frapujący kontekst dla ekspozycji, jest obecne nawet w reprezentacyjnej klatce schodowej muzeum. Drewniane „miejskie pokoje” – strefy wypoczynku towarzyszące przestrzeniom wystawowym, oferują zróżnicowane kadry widokowe od parku Świętokrzyskiego po nostalgiczny, wciąż „najntisowy” krajobraz placu Defilad. Paradoksalnie wnętrza budowli są opowieścią o ludziach, wydobywają ich obecność.
Ponadczasowa formuła MSN
Brak dążeń do perfekcji i monumentalnego wyrazu – obecnych w większości nurtów współczesnej sztuki – może rodzić pytania o kontekst, stosowność idealnych białych wnętrz wystawowych. Czy white boxy są nadal optymalnym rozwiązaniem? Ponadczasowa formuła muzeum z amfiladami sal wystawowych i potężnym holem, z intrygującą, może nieco pompatyczną klatką schodową na pewno się sprawdzi. Gdyby to były schody ruchome, skojarzenie z domem towarowym byłoby oczywiste i świadczyło o uniwersalnym, otwartym na zmiany charakterze gmachu.
Muzeum próbujące zaistnieć w największej chyba pustce pośród centrów europejskich miast budzi liczne kontrowersje i dysputy. Dla wtajemniczonych samotny obiekt jest symbolem warszawskiego planowania, procesów prywatyzacji i gospodarki terenami.
Metryczka
___________
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie ul. Marszałkowska 103, północna strona placu Defilad
Autorzy: Thomas Phifer and Partners, architekci prowadzący Thomas Phifer, Katie Bennett; architekci Gabrielle Marcoux, Steve Dayton, Ryan Connolly, Michie Yahagi, Andrea Machado Romero, Wiktor Kazimierczak, Agata Kolwas, Jakub Barwiński, Chris Soohoo, Anna Kaertner, Leticia Wouk Almino Kim, Lane Raffaldini Rubin, Alexandria Lee, Naomi Ng, Ethan Fischer, Gabriel Smith, Jessica Luscher, Robert Hon, Matthew Zuckerman, Remon Alberts, Greg Bonner, Brittany Utting, Anna Fritz, Lara Hansmann, Jiaxing Yan, Evan Yoon, Justin Fan
Lokalni architekci: APA Wojciechowski Architekci, architekci Szymon Wojciechowski, Michał Sadowski, Izabella Trzcińska, Jarek Kubik
Konstrukcja: Buro Happold, Skidmore, Owings and Merrill, Arbo, Struktura
Generalny wykonawca: Warbud SA
Project Management: Portico Project Management
Owner’s Representative: Andy Klemmer, Paratus Group
Powierzchnia terenu: 6563 m2
Powierzchnia zabudowy: 4210 m2
Powierzchnia użytkowa: 10 843 m2
Powierzchnia całkowita: 19,788 m2
Kubatura: 135 650 m3
Projekt: 2014–2017
Realizacja: 2019-2024
Koszt inwestycji: 700 mln zł
___________
--------------
Dziękujemy, że tu jesteś. Zobacz, co jeszcze dla Ciebie mamy: