Spis treści
- Architektura szkolna jako temat - Artur Celiński
- Brak szkół w Miasteczku Wilanów
- Zalety architektoniczne warszawskiego Miasteczka Wilanów
- Otoczenie szkoły wkomponowuje się w zaplanowane osiedle
- Zieleń, światło i otwarcie szkoły na jej otoczenie
- Strefy wspólne sprzyjające integracji i elementy stymulujące kreatywność
- Wysoki standard wykończenia
Architektura szkolna jako temat - Artur Celiński
Przestrzeń mojej edukacji - czy to w szkole podstawowej, czy w liceum - nigdy nie była tematem. Nawet nie wiem, czy była projektowana z myślą o naszym dobrostanie czy wygodzie uczących nas nauczycieli. Po prostu ją dostaliśmy. I trzeba było z tym żyć. Ostatnie dwie dekady w Polsce to jednak moment, w którym o przestrzeniach dla edukacji znów zaczyna się rozmawiać. Dlatego cieszymy się, że we wrześniowym numerze "Architektury-murator" szkolna architektura stała się głównym tematem. Dzięki wsparciu Doroty Sibińskiej mogliśmy w przystępny i konkretny sposób pokazać, dlaczego pewne rzeczy są ważniejsze niż inne. W przestrzeniach Internetu będziemy zaś Państwu przypominać najciekawsze realizacje - nowe polskie szkoły, które prezentowaliśmy na łamach naszego miesięcznika w ostatnich latach.
Artur Celiński
Brak szkół w Miasteczku Wilanów
Miasteczko Wilanów, chociaż postrzegane w stolicy jako spełnienie aspiracji polskiej klasy średniej, jak dotąd cierpiało na niedosyt placówek oświatowych. Wzniesiona na jego obrzeżach, u podnóża warszawskiej skarpy, nowa publiczna podstawówka nie tylko odpowiedziała na palące potrzeby tutejszej społeczności. Pośród wszystkich zbudowanych tu dotąd szkół, najtrafniej wpisała się w architektoniczną tożsamość tego miejsca.
Zalety architektoniczne warszawskiego Miasteczka Wilanów
Budzące społeczne emocje wilanowskie osiedle bywa opisywane w krajowych mediach jako zdehumanizowana kamienna pustynia dla frankowiczów. W rzeczywistości jest rzadkim rezultatem konsekwentnego planowania, a nie urbanistycznej improwizacji. Ma niechaotyczną zabudowę, konkretne przestrzenie publiczne z coraz liczniejszymi i łatwo dostępnymi usługami, osiowe aleje obsadzone szpalerami drzew, a przede wszystkim, niewidoczne z ulic kameralne zielone dziedzińce z placami zabaw, zlokalizowane w głębi kwartałów.
Otoczenie szkoły wkomponowuje się w zaplanowane osiedle
Autorzy nowej szkoły z pracowni Piotra Bujnowskiego poszli tropem podobnego urbanistycznego kodu. Docenili potencjał zieleni, wyrosłej przy warszawskiej skarpie, zachowując na działce znaczną ilość istniejących drzew. Zaprojektowane budynki, na które składa się
- gmach szkoły,
- połączona z nim łącznikiem hala sportowa
- oraz naziemny parking z boiskiem na dachu,
zakomponowali na działce w taki sposób, aby pomiędzy nimi, a także przy granicach parceli, powydzielać kameralne ogólnodostępne przestrzenie o różnym charakterze. W rezultacie za furtką, będącą wejściem do całego założenia, powstał skwer dla mieszkańców z placem zabaw, zaś w głębi naprzeciw wejścia do budynku szkoły - niewielki plac dla dzieci z charakterystycznym zielonym amfiteatrem, schodzącym kaskadowo z poziomu wyniesionego boiska. Na całym terenie powstały też różne przestrzenie ogrodowe dla spacerowiczów. Budynek szkoły, niczym wilanowskie kwartały mieszkalne, ma wewnętrzny zielony dziedziniec, do którego przylegają korytarze przed klasami. Mogłoby to sugerować nieco klasztorny dośrodkowy układ budynku odcinający jego wnętrze od otaczającego kontekstu, ale jest dokładnie na odwrót.
Zieleń, światło i otwarcie szkoły na jej otoczenie
Zobacz także galerię zdjęć szkoły numer 400, zrobionych po jej otwarciu:
Dzięki wielkoformatowym oknom na elewacjach pomieszczenia szkoły otwierają się nie tylko na dziedziniec, ale też na całe zewnętrzne otoczenie. Dzięki temu budynek zyskuje oddech daleki od szkolnej klaustrofobii. Światło, a w tle zieleń są wszechobecne we wnętrzach.
Wyczuwalne jest to nie tylko w holu wejściowym, w klasach, czy w przestronnej dwukondygnacyjnej bibliotece, ale również i w zlokalizowanej na parterze szatni dla uczniów. W wielu miejscach okienne otwory świadomie kadrują we wnętrzach wybrane fragmenty osiedla. Rozświetloną i otwartą na otoczenie przestrzenią jest również wyniesiona na poziom pierwszej kondygnacji hala sportowa, z której widać zarówno sąsiadujące osiedle, jak i korony pobliskich drzew. Światło wlewa się do sali pomiędzy rzędem wkomponowanych w elewacje słupów konstrukcyjnych.
Strefy wspólne sprzyjające integracji i elementy stymulujące kreatywność
Zgodnie z intencją autorów całe założenie sprzyja integracji i kreatywności. Zlokalizowana przed szkołą zielona skarpa-amfiteatr tworzy przestrzeń spotkań i wspólnych zabaw. W okalającym ogrodzie są specjalnie rozplanowane ogródki warzywne dla uczniów, zaś wewnątrz budynku w narożnikach korytarzy zlokalizowano strefy wspólnej rekreacji. Wszystkie panoramiczne okna mają niskie i głębokie parapety pełniące funkcję siedzisk. Nastrój kreacji przywołują w klasach specjalnie zaprojektowane półki na prace poszczególnych uczniów. Kreatywny wydźwięk wnętrz dopełniony jest ich wyrazistą kolorystyką, czy atrakcyjnymi w swym wyrazie muralami. Centralne zabiegowe schody w holu wejściowym mają charakter efektownej artystycznej instalacji dzięki okalającej je ekspresyjnej balustradzie.
Wysoki standard wykończenia
Wszystkie trzy zaprojektowane budynki mają bardzo wyróżniający się, na tle innych współczesnych obiektów tego typu, standard wykończenia. Starannie układana na budynku szkoły ręcznie formowana cegła, zabarwione na ciemno deski świerkowe podkreślające drewnianą konstrukcję hali sportowej, czy barwiony beton zadaszonego parkingu składają się na solidną, nienarzucającą się architekturę. Realizację warto zestawić z powstałym w pobliżu prywatnym międzynarodowym liceum Akademeia autorstwa Medusa Group („A-m” 1/18), która jest szkołą z progresywnym programem nauczania, ale też z bardzo drogim czesnym. Zespół nowej publicznej szkoły podstawowej reprezentuje tradycyjną edukację, niemniej oferuje uczniom wiele z atutów Akademei - przede wszystkim inspirujące przestrzenie wspólne. Ponadto tworzy miejsce w pełni zintegrowane z osiedlem, zaczynając od atrakcyjnego skweru dla mieszkańców, a kończąc na otwartej dla wszystkich hali sportowej i ogólnodostępnym parkingu.
Krzysztof Mycielski
Czytaj też:
Oprac. Julia Jankowska
