Spis treści
- Drewniane budynki w Warszawie
- Historia drewniaka na ulicy Środkowej na Pradze
- Modernizacja zgodna z zaleceniami konserwatorskimi
- Modernizacja drewnianego domu na Środkowej - estetyka i zmiany
- Renowacja drewnianego domu na Pradze - szczegóły realizacji
Drewniane budynki w Warszawie
W Warszawie jest ponad 180 drewnianych budynków ukrytych w tkance miejskiej. Wiele z nich znajduje się w gminnej ewidencji zabytków, co niestety nie przekłada się na żadne czynności pozwalające uchronić obiekty przed niszczeniem. Praski Drewniak od prawie 100 lat stoi przy ulicy Środkowej 9 w Warszawie. Cudem przetrwał wojnę i powstanie warszawskie. Dziś możemy go podziwiać w prawie niezmienionej formie dzięki trwającej prawie 3 lata modernizacji.
Historia drewniaka na ulicy Środkowej na Pradze
W związku ze stanem technicznym budynek ponad 10 lat był nieużytkowany, w tym czasie powstał tymczasowy drewniany pawilon, który przejął funkcję placówki. Od 1933 roku z małymi przerwami daje on schronienie dzieciakom z warszawskiej Pragi i okolic. To tu przed wojną swój azyl znaleźli chłopcy pracujący na ulicach Warszawy – sprzedawcy i roznosiciele gazet, często bezdomni i pozbawieni opieki. To dla nich Kazimierz Lisiecki, zwany „Dziadkiem”, stworzył oryginalny, nowatorski system pedagogiczny, oparty na zasadzie podmiotowości dziecka. Ratowanie Drewniaka jest nie tylko zachowaniem starej tkanki miasta, lecz także nadaniem ciągłości niezwykłej historii prowadzonego przez niego Towarzystwa Przyjaciół Dzieci Ulicy, którą dziś kontynuuje Ognisko „Praga”.
Patrząc na archiwalne zdjęcia ulicy, niewiele się tu zmieniło. Pozostał dom z ukrytym podwórkiem, i tak jak przed wojną, tak i dziś pełni funkcję placówki wsparcia dziennego dla dzieci i młodzieży. Przez lata zmieniały się zasady jej funkcjonowania, ale idee „Dziadka” na czele z maksymą, że Dzieciom trzeba dać to, co im się należy, a będą dobre, są tu nadal aktualne.
Modernizacja zgodna z zaleceniami konserwatorskimi
Modernizacja budynku, zgodnie z zaleceniami konserwatorskimi, polegała przede wszystkim na zachowaniu niezmiennej formy zewnętrznej, z wszystkimi detalami. Układ wewnętrzny też w dużej mierze jest zgodny z wcześniejszymi założeniami, aby jednak móc spełnić wymagania dzisiejszych przepisów, został sprytnie rozbudowany.
- Placówka obsługująca kiedyś ponad 150 dzieciaków dziś może przyjąć zaledwie 60, ale to i tak bardzo dużo, patrząc na powierzchnię budynku.
- Pogłębiona została piwnica, w której jedna, przeszklona ściana otwiera się na wewnętrzny dziedziniec zwieńczony schodami w formie amfiteatru.
- W nowej, doświetlonej przestrzeni znalazła miejsce jadalnia z małym zapleczem kuchennym i pracownia plastyczna.
- Poddasze, kiedyś będące „hotelikiem” dla bezdomnych dzieci, dziś jest doświetlone długim, kalenicowym świetlikiem. Dzięki temu mogły tam powstać pracownia komputerowa, gabinet i otwarta przestrzeń do relaksu.
- Nowy strop zostały wykonany z drewna klejonego,
- ściany budynku docieplono,
- odrestaurowano okna i drzwi wraz z okuciami,
- dodano wentylacje mechaniczną.
Modernizacja drewnianego domu na Środkowej - estetyka i zmiany
Wyeksponowane zostały również oryginalne, drewniane słupy z oznaczeniami ciesielskimi oraz ceglana ściana. Doświetlenie piwnicy i świetlik na dachu to dwie zasadnicze ingerencje w bryłę budynku. Są jednak bardzo wyważone i subtelne. Największe zmiany zaszły od strony patia – szklana ściana doświetlająca piwnicę wydaje się słusznym rozwiązaniem, bez którego prawdopodobnie obiekt nie mógłby pełnić pierwotnej funkcji. Na czas modernizacji Drewniak nie został rozebrany, nie było na to zgody konserwatora. Największą trudnością było więc wylanie nad pogłębioną piwnicą stropu, który początkowo miał być drewniany, ale ze względów wykonawczych zamieniono go na żelbetowy. Nowymi, już współczesnymi elementami, są klatka schodowa wyposażona w podnośnik dla osób z niepełnoprawnościami i parkiety. We wnętrzach możemy zobaczyć zabytkowe piece kaflowe i meble pamiętające sekrety dawnych wychowanków.
Czytaj też:
Renowacja drewnianego domu na Pradze - szczegóły realizacji
Ognisko Praga CWR (Centrum Wspierania Rodzin) Warszawa, ul. Środkowa 9
Autorzy: H2 architekci, architekci Marek Happach, Marlena Happach (faza koncepcyjna), Iwo Kęsy
Współpraca autorska: Irmina Gerełło Wojciech Strzelecki
Architektura krajobrazu: Aleksandra Wiktorko
Program prac konserwatorskich: Revita Art Krystyna Wadzyńska
Konstrukcja: Daniel Przybyłek
Instalacje sanitarne: ZPI Inżynieria
Generalny wykonawca: Izolbud
Inwestor: Centrum Wspierania Rodzin „Rodzinna Warszawa”
Powierzchnia terenu: 1632,93 m²
Powierzchnia zabudowy: 187 m²
Powierzchnia użytkowa: 523,3 m²
Powierzchnia całkowita: 600,2 m²
Kubatura: 1995 m³
Projekt: 2016
Realizacja: 2022
Koszt inwestycji: 4 874 080 zł (wartość kosztorysowa, 2017 rok)
