Idea Domów Aktywnych narodziła się w Danii oraz Holandii i rozpowszechniła się w Europie. Dzięki połączeniu wiedzy i doświadczenia architektów, inżynierów, naukowców, wykonawców oraz producentów materiałów budowlanych opracowano metodę, która promuje połączenie komfortu (komfort cieplny, jakość powietrza, odpowiednią ilość światła naturalnego we wnętrzu) z efektywnością energetyczną oraz dbałością o środowisko naturalne.
Ponieważ ponad 90% czasu spędzamy wewnątrz budynków, mikroklimat w ich wnętrzach ma istotny wpływ na nasze zdrowie i samopoczucie, zapewnia dobry sen, przeciwdziała rozwojowi alergii, a także pozwala zredukować stres i zwiększa naszą wydajność.
Koncepcja Domów Aktywnych zachęca do zredukowania zużycia energii poprzez odpowiednią lokalizację budynku na działce, właściwe zaplanowanie otworów okiennych i drzwiowych względem stron świata, zastosowanie odpowiedniej izolacji cieplnej i technik budowlanych oraz promuje wykorzystanie odnawialnych źródeł energii.
Charakterystykę domu aktywnego opisuje wykres (rys. 1), który pokazuje poziom spełnienia założeń poprzez zdefiniowane 9 parametrów technicznych. Wymagania dzieli się na cztery poziomy, przy czym poziom 1 jest najwyższy, a 4 – najniższy. Dopóki dany parametr jest lepszy niż najniższy poziom (4), w określonym aspekcie mamy do czynienia z domem aktywnym.
Zapisz
Zapisz
Zapisz
PARAMETRY TECHNICZNE KOMFORTU
Klimat wewnętrzny, stanowiący integralny aspekt projektu, ma znaczący wpływ na nasze zdrowie i komfort mieszkania. Dobry klimat wewnętrzny to kluczowa wartość domów aktywnych.
(1) Światło dzienne
Odpowiednie oświetlenie to korzyści dla zdrowia, dobrego nastroju i samopoczucia. Dom aktywny musi w optymalny sposób zapewnić wykorzystanie światła dziennego i ładny widok na zewnątrz.
Zapisz
Zapisz
Zapisz
(2) Komfort cieplny
Dom aktywny powinien ograniczać przegrzewanie latem i zapewniać komfort termiczny zimą, bez zbędnego użycia energii, przy zastosowaniu rozwiązań prostych, efektywnych energetycznie i łatwych w obsłudze.
Zapisz
Zapisz
Zapisz
Zapisz
(3) Jakość powietrza wewnętrznego
Dom aktywny powinien zapewniać dobrą jakość powietrza, przy jednoczesnym ograniczeniu zużycia energii np. na wentylację mechaniczną. Zaleca się stosowanie wentylacji naturalnej lub hybrydowej (łączącej wentylację naturalną i mechaniczną), ponieważ systemy te zapewniają najlepszą energooszczędność. Dom aktywny to także odpowiedni poziom wilgotności powietrza wewnętrznego, poprzez zastosowanie skutecznej wentylacji wywiewnej w pomieszczeniach z okresowymi wysokimi wartościami wilgotności (szczególnie kuchnie i łazienki), która zapewni poziom wilgotności względnej w pomieszczeniach mokrych poniżej 80%.
Zapisz
Zapisz
Zapisz
PARAMETRY TECHNICZNE ENERGII
Projekt domu aktywnego musi opierać się na koncepcji „Trias Energetica” (rys.2). Podejście to skupia się na ograniczeniu zapotrzebowania na energię, stosowaniu energii odnawialnej i efektywności energii pierwotnej.
Zapisz
Zapisz
Zapisz
(4) Zapotrzebowanie na energię
W domu aktywnym dąży się do ograniczenia rocznego zużycia energii. Kluczowe jest przyjęcie holistycznego podejścia dotyczącego ograniczenia zużycia energii i strat ciepła. Oznacza to m.in., że dom aktywny musi być zoptymalizowany pod względem zastosowania rozwiązań nisko-energochłonnych – np. zysków słonecznych, światła dziennego, wentylacji naturalnej, chłodzenia poprzez wentylację, itd. Zacienienie eksponowanych fasad czy okien latem powinno być stałe lub dynamiczne, np. poprzez zastosowanie systemów przesłon dla okien i szklanych elementów fasad.
Zapisz
Zapisz
Zapisz
(5) Dostawa energii
Docelowo, cała dostawa energii do domu aktywnego powinna bazować na źródłach odnawialnych i neutralnych pod względem emisji CO2, zgodnie z wybraną klasyfikacją charakterystyki energetycznej. Nie określono wymogów, gdzie i jak ma być produkowana energia odnawialna: w budynku, na działce czy w pobliskim systemie. Konieczne jest jednak udokumentowanie, że energia pochodzi z energii odnawialnej w danym systemie.
Zapisz
Zapisz
Zapisz
(6) Efektywność energii pierwotnej
Roczna efektywność energii pierwotnej domu aktywnego będzie opiera się o krajowe dane dotyczące energii pierwotnej.
Zapisz
Zapisz
Zapisz
PARAMETRY TECHNICZNE ŚRODOWISKA
Globalne zasoby środowiskowe są bardzo obciążone w efekcie nadmiernej konsumpcji i zanieczyszczeń. Budując dom aktywny, należy uwzględnić tę kwestię i minimalizować jakiekolwiek szkody dla środowiska naturalnego, gleby, powietrza i wody. Już na etapie projektowania domu należy zwrócić uwagę, jak używane są materiały budowlane i zasoby naturalne. Możliwe jest też uwzględnienie uwarunkowań lokalnych w obszarze kultury budowlanej, tradycji, klimatu, np. poprzez wykorzystanie lokalnych materiałów produkowanych małym nakładem energii.
(7) Obciążenia środowiskowe
Proces budowlany powoduje emisję do powietrza, gleby i wody substancji, które mają różny wpływ na środowisko. Projektując dom aktywny i sporządzając dla niego ocenę cyklu życia (LCA), trzeba znać i uwzględniać różne kategorie obciążeń tymi substancjami, które mogą mieć poważne efekty środowiskowe i należy dążyć do ograniczenia tych emisji.
Zapisz
Zapisz
Zapisz
(8) Zużycie wody
Malejące globalne zasoby wody zmuszają nas do uwzględnienia zużycia i oczyszczania wody podczas cyklu życia budynku. Oszczędności w zużyciu wody przekładają się też na zmniejszenie ilości wytwarzanych ścieków. Zużycie wody można ograniczyć, stosując odpowiednie baterie, używając wody szarej do spłukiwania toalet i podlewania ogrodu oraz stosując powierzchnie łatwe do czyszczenia.
Zapisz
Zapisz
Zapisz
(9) Zrównoważona konstrukcja
Projektując dom aktywny, należy uwzględnić ilość materiałów z recyklingu oraz źródło ich pochodzenia.
Zapisz
Zapisz
Zapisz
Definicja i opis idei Active House stanowią międzynarodowe wytyczne, które mogą być stosowane jako narzędzie do projektowania budynków o różnych standardach energooszczędności, również blisko zero-energetycznych. Opracowali je członkowie Stowarzyszenia Budownictwa Aktywnego, we współpracy z ekspertami z ośrodków badawczych i instytucji naukowych. Specyfikację oraz narzędzia do obliczenia efektywności Domu Aktywnego można pobrać ze strony: www.activehouse.info.
