Zawód architekta jest chyba jedynym, w którym tak często zdarza się odmowa i odrzucenie. Nasze wysiłki bywają nieaprobowane przez klientów czy przez społeczeństwo, mimo tego, że wkładamy w nie wiele pracy. Przegrywamy konkursy z naszymi genialnymi – naszym zdaniem – koncepcjami, władze nie zatwierdzają naszych projektów, malkontenci oponują, a my, jak mierni bokserzy, wciąż się pchamy na ten ring. W oczach przedstawicieli innych zawodów architekci to masochiści. Prawnikowi, dentyście czy księgowemu klient płaci za każdą minutę pracy, nie odrzuci ich propozycji i nie zaoferuje swoich opinii. I to niezależnie od tego, czy ci zawodowcy knocą czy nie (tu dodatkowo polecam lekturę książki Ivana Illicha Disabling Professions).
Jia Jiang, Chińczyk z Chin, któremu szło świetnie w Stanach Zjednoczonych, w pewnym momencie trafił na swoje wielkie odrzucenie. Tak go to sparaliżowało, że postanowił zbadać temat. Okazuje się, że strach przed odrzuceniem to jeden z krytycznych atawistycznych lęków. Jest on głęboko zakodowany, i to fizycznie, w naszych organizmach. Sięga ponoć czasów, gdy bycie odrzuconym przez grupę jaskiniowców oznaczało anihilację w samotności, poza jaskinią. Przekonany, że można się zaszczepić przeciw paraliżującemu lękowi przed dyskredytacją i brakiem aprobaty Jia podjął studniowy eksperyment. Prowokował sytuacje, w których odrzucenie jest gwarantowane. Wnioski prezentuje w swoim wykładzie, który można obejrzeć na platformie TED.
