Zatopiona w zieleni szkoła w Białołęce zachwyca internautów. Jest najnowocześniejsza w Polsce. Projekt: Piotr Bujnowski.

Od redakcji:

Dobra szkoła nie musi wygrywać konkursów piękności i przebojem zdobywać internetów. Jej przestrzeń musi bowiem sprostać szeregowi wielu innych, równie ważnych co estetyka, wymagań. Publikujemy tekst Piotra Bujnowskiego, jednego z projektantów szkoły na Białołęce, by można było zobaczyć, jak wiele wyzwań towarzyszy architektom i architektkom projektującym polskie szkoły. 

Warto też dodać, że pomimo wzrostu świadomości i tworzenia różnego typu standardów - zmiana na lepsze w szkolnej architekturze ani nie jest tak znacząca, ani tak szybka, jak to się może wydawać. Polska edukacja wciąż potyka się o dobrą przestrzeń. Dlatego we wrześniowym numerze „A-m" 2024 postawiliśmy na architekturę edukacyjną – prezentujemy trzy najnowsze obiekty, a dział konteksty poświęciliśmy wnętrzom i detalom, które mają dla niej znaczenie. O ich omówienie poprosiliśmy Dorotę Sibińską z pracowni xystudio, która projektowaniem przestrzeni edukacyjnych dla dzieci i młodzieży zajmuje się od 2006 roku. Polecamy te artykuły wszystkim, którym zależy na jakości przestrzeni w obiektach edukacyjnych.  

Ważne jest również to, że dzielnica zdecydowała się wybrać projekt w procedurze konkursu architektonicznego, który według nas jest najwłaściwszą formą procesu wyboru koncepcji projektowej dla budynków publicznych.

"Najpiękniejsza szkoła w Warszawie" to wynik wygranego konkursu

Konkurs architektoniczny na projekt szkoły podstawowej na Białołęce ogłoszono na początku 2020 roku. Stworzona przez naszą pracownię koncepcja otrzymała pierwszą nagrodę. Zaproponowaliśmy budynek

• wykończony szarą cegłą,
• dwukondygnacyjny,
• z zielonymi dziedzińcami
• i boiskiem na dachu.
• Obiekt przeznaczony jest dla 900 uczniów.
• Znajdą się w nim 32 klasy I-VIII oraz cztery oddziały przedszkolne, w tym jeden integracyjny.

W ramach inwestycji jest też nowy

• zespół boisk,
• plac zabaw,
• parking
• i tereny zieleni.

Czytaj też:

• Nowe szkoły polskie. Podstawówka w Miasteczku Wilanów

Ochrona cennego lasu łęgowego wokół budynku szkoły, "zielona klasa"

Już na etapie konkursu inwestor zaznaczył, że projekt musi uwzględniać ochronę przyrody, w tym lasu łęgowego w zachodniej części działki, dlatego założyliśmy wkomponowanie budynku w otaczającą zieleń. Na polanie w sąsiedztwie łęgów przewidziano utworzenie zielonej klasy, która umożliwi prowadzenie lekcji na świeżym powietrzu. Miasto planuje też przeznaczyć sąsiednie działki na zieleń urządzoną tak, aby wpisywało się to w koncepcję utworzenia w tym miejscu terenu o charakterze naturalnego parku. Realizacja uzyskała dofinansowanie w ramach Rządowego Funduszu Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych i wykonuje ją konsorcjum firm Wodpol z Żywca (lider), PBO Śląsk z Sosnowca i Conexio z Katowic.

Szkoła na Świderskiej - założenia projektowe

Podstawowymi założeniami projektowym było dostosowanie budynku do ukształtowania terenu i drzew rosnących na działce oraz wytworzenie wnętrz urbanistycznych przeznaczonych dla poszczególnych grup dzieci (placu wejściowego, zielonego amfiteatru / placu rekreacyjnego, który w przyszłości może łączyć się z podobną strefą na sąsiedniej działce), a także ogródków – przedszkolnego oraz przy poszczególnych klastrach klas.

Zależało nam na czytelnym rozkładzie funkcji, dlatego zaproponowaliśmy podział na części przeznaczone dla poszczególnych grup wiekowych (przedszkole, klasy 1-3, klasy 4-8) lub na bloki funkcjonalne (sport, pomieszczenia ogólnego przeznaczenia) wraz z przynależną im częścią zewnętrzną. Hall, jako serce budynku, miał łączyć wszystkie strefy.

Stylistyka elewacji pasuje do tradycji architektonicznej Warszawy

Projektowane elewacje operują ograniczoną liczbą środków kompozycyjnych. Obiekt w całości wykończony jest szarą cegłą betonową, nawiązującą do tradycji warszawskich budynków publicznych. Elementem ocieplającym są szerokie pasy zestawów okiennych wykonanych w drewnianej stolarce o naturalnym wybarwieniu oraz strefa wejściowa w podcieniu, której sufit wykończono drewnianymi listwami. Uzupełnienie stanowią prefabrykaty betonowe. W oknach sal lekcyjnych od strony wewnętrznej wykonywane są elektrycznie sterowane zasłony zacieniające, które zapewnią odpowiedni komfort użytkowania.

Czytaj też:

• Trwa budowa Centrum Aktywności Międzypokoleniowej na Białołęce według projektu biura Bujnowski Architekci

Białołęka otrzymała szkołę, przedszkole i halę sportową pod jednym dachem

Obiekt funkcjonalnie podzielony jest na trzy części

1. szkołę,
2. przedszkole
3. oraz halę sportową z boiskiem na dachu.

- Od frontu, w podcieniu budynku znajduje się wejście do części przedszkolnej. Z centralnego korytarza przechodzi się do czterech sal, z których każda ma bezpośredni dostęp do wydzielonego placu rekreacyjnego.

- Od strony wschodniej zaplanowaliśmy

• salę gimnastyczną
• i strefę integracji sensorycznej,
• a także pomieszczenia administracji,
• magazyny,
• szatnie
• i toalety.

- Idąc dalej w głąb podcieniem, mijamy z jednej strony zamknięty ogródek przedszkolny, z drugiej – główny plac szkolny schodzący o pół poziomu. Na końcu podcienia znajduje się wejście główne do szkoły.

Hall i klatki schodowe - jak są zaprojektowane?

Centralną częścią szkoły jest hall, z którego schody prowadzą odpowiednio pół kondygnacji w dół do szatni i pomieszczeń klas I-III oraz w górę – na piętro do szatni i klas IV-VIII.

Bezpośrednio do hallu przylega stołówka, a za nią w głębi zaplecze kuchenne obsługujące również przedszkole.

Na poziomie +1 od strony północnej z przestrzeni hallu dostępne są pomieszczenia administracyjne (sekretariat z aneksem socjalnym, gabinety dyrekcji, pokój spotkań z rodzicami oraz pokój nauczycielski z zapleczem).

Biblioteka i czytelnia multimedialna oraz inne pomieszczenia pomocnicze

- W części zachodniej przylegającej do głównych schodów na poziomie +1 znajduje się biblioteka z czytelnią multimedialną i widokiem na plac wejściowy. Z hallu prowadzą również schody do jedynej części podpiwniczonej, zlokalizowanej tuż pod nim i mieszczącej częściowo doświetlone od wschodu:

• sale konserwatora,
• magazyn
• oraz przyłącza wody
• i pomieszczenia techniczne ze zbiornikiem retencyjnym.

Młodsze i starsze dzieci są rozdzielone fizycznie

Zespół pomieszczeń klas nauczania początkowego i świetlice zlokalizowane zostały na parterze i mają bezpośrednie wyjścia do zewnętrznych stref rekreacji lub ogródków. Wzdłuż korytarzy zapewnione są wewnętrzne strefy rekreacji i odpoczynku z miękkimi pufami.

Pomieszczenia klas IV-VIII znajdują się na piętrze +1. Sale lekcyjne zorganizowane są wokół zielonych dziedzińców. Przy salach podobnie jak na parterze umieszczono doświetlone strefy rekreacji z widokiem na dziedzińce.

Pracownie specjalistyczne i klasa do zajęć z muzyki, wyizolowana akustycznie 

W północnej części budynku znajdują się pracownie specjalistyczne z zapleczami oraz wydzielona akustycznie sala muzyczna. Pracownie: geograficzna, biologiczna, muzyczna oraz sala komputerowa, których okna wychodzą na północny-wschód, doświetlone zostały przez świetliki dachowe skierowane na południowy zachód.

Umywalki i szafki dla uczniów

Wszystkie klasy zarówno szkolne, jak i przedszkolne wyposażone są w zabudowę z umywalkami oraz szafki z wydzielonymi pojedynczymi przegrodami dla każdego dziecka.

Czytaj też:

• Boisko na dachu, klimatyzowane sale, toalety jak na lotniskach. Tak dziś projektuje się nowe polskie szkoły

Wśród drzew - z zachowaniem zastanych walorów otoczenia

Patrząc z perspektywy czasu, utwierdzamy się w przekonaniu, że większość ważnych decyzji podjętych przez nas na etapie projektu konkursowego się sprawdziła. Najważniejsze były wizyty w terenie i wynikające z nich przekonanie o bezwzględnej konieczności uszanowania istniejącej wartościowej zieleni wysokiej, w tym kilkunastu dębów. Podążanie budynku za ukształtowaniem terenu, tradycyjne materiały wykończeniowe oraz wpisanie obiektu pomiędzy rozłożyste drzewa wytworzyło niemożliwe do osiągnięcia w przypadku nowych nasadzeń wrażenie budynku stojącego jak gdyby już od dawna w tym miejscu. 

Szkoła na Świderskiej w Białołęce - założenia autorskie

Realizowany obiekt podporządkowany jest racjonalnemu wykorzystaniu przestrzeni i ukształtowania terenu. Bardzo ważnym elementem projektu są jasne przestrzenie wewnętrzne, dzięki którym szkoła sprawia wrażenie miejsca otwartego i dostępnego dla wszystkich. W projekcie starano się wykreować różnorodne strefy, sprzyjające uczeniu się i wspólnemu przebywaniu dzieci. Ukształtowanie terenu oraz drzewostan na działce zdeterminowały układ projektowanej inwestycji. Naturalna skarpa, biegnąca w poprzek działki, spowodowała rozmieszczenie funkcji na półpoziomach. Kształt budynku, a przede wszystkim umieszczenie największego boiska na dachu pozwoliły na zachowanie maksymalnej liczby drzew. Te najbardziej wartościowe wyeksponowano na placu wejściowym i w ogródkach. Podobnie jak w realizowanej przez nas szkole podstawowej w Wilanowie („A-m” 3/2021) zdecydowaliśmy się na stworzenie boiska szkolnego na dachu budynku (30 x 60 m). Jego nawierzchnia wykonana jest ze sztucznej trawy. Attyka wokół zostanie wyposażona w piłko-chwyty o wysokości 6,5 m z ocynkowanych ogniowo dwuteowników, pomiędzy którymi rozpięta będzie siatka z linek ze stali nierdzewnej. Oprócz niego w obiekcie zaplanowano dużą salę gimnastyczną na parterze z boiskiem (40 x 20 m) i pomieszczeniami zapleczowymi, oraz małą – w centralnej części zespołu nauczania początkowego połączoną z nią komunikacyjnie, mogącą pełnić funkcję jej zaplecza. Duża sala dzięki niezależnemu wejściu z własną kontrolą dostępu i opcją oddzielenia od pozostałej części budynku może być udostępniana po godzinach zamknięcia szkoły.

Listen to "Flip Springer. Architektura ma kłopot" on Spreaker.