Pośród ikon - Nowy Port w Bydgoszczy to kolejna część tego miasta, która wykorzystuje potencjał rzeki

Spis treści

1. Bydgoszcz - miasto ikon architektury - jako jedno z pierwszych miast wykorzystywała świadomie rzekę
2. Nowy Port w Bydgoszczy na styku przestrzeni o różnym charakterze i silnej tożsamości
3. Budynki zaprojektowane tak, aby nawiązywać proporcjami do typowych ulic w Bydgoszczy
4. "Zielone kieszenie" łączące Nowy Port w Bydgoszczy z rzeką i bulwarami
5. Konstrukcja Nowego Portu nie zakłóca przepływu wód podziemnych w stronę rzeki
6. Dzięki dopilnowaniu szczegółów Nowy Port w Bydgoszczy ma jakościowe elewacje
7. Piaskowiec z Szydłowca, drewniane okna i detal dają efekt współczesnej kamienicy

Bydgoszcz - miasto ikon architektury - jako jedno z pierwszych miast wykorzystywała świadomie rzekę

Kiedy niespełna 10 lat temu zaczęliśmy odkrywać w Polsce potencjał miejskich terenów nadrzecznych, Bydgoszcz była jednym z nielicznych miast, które od lat świadomie wykorzystywały możliwości przepływającej przez nią rzeki. Stała się ona nitką zszywającą różne rejony miasta, a położone w pobliżu budynki i przestrzenie publiczne przyciągają mieszkańców. Realizowany przez bydgoską firmę AWZ Deweloper osiedle Nowy Port będzie kolejnym miejscem zachęcającym do spaceru bulwarami. Pierwszy etap inwestycji został zaprojektowany przez pracownię BBGK Architekci. Inwestycja powstaje w ścisłym centrum Bydgoszczy na terenie sąsiadującym z operą oraz bulwarami, otoczonym XIX-wieczną zabudową. Sylweta osiedla dopełnia również ciąg zlokalizowanych nad rzeką ikonicznych obiektów, nie tylko w skali miasta, lecz także kraju:

• biurowce BRE Banku (proj. Bulanda i Mucha Architekci, „A-m” 6/2000),
• Nordic Heaven (proj. Nizio Design International),
• przystań na wyspie Młyńskiej (proj. APA Rokiccy, „A-m” 2/2013)
• czy Opera Nova (proj. Andrzej Prusiewicz i Józef Chmiel, „A-m” 10/2007).

Realizowany obecnie kompleks mieszkaniowy położony jest w kwartale ulic Focha, Warmińskiego, Obrońców Bydgoszczy oraz Marcinkowskiego. To I etap inwestycji z czterech przewidzianych. Zanim teren nabyła firma AWZ Deweloper, planowano tu budowę centrum handlowego, która szczęśliwie nie doczekała się realizacji.

Przeczytaj także:

• CH Panorama w Warszawie. Luksus lat 90. - marmury, lustra i wodotryski. Jedno z najpiękniejszych wnętrz czasów transformacji

Nowy Port w Bydgoszczy na styku przestrzeni o różnym charakterze i silnej tożsamości

Nowy Port położony jest na styku przestrzeni o różnym charakterze i silnej tożsamości. Zarówno deweloperowi, jak i nam zależało na tym, by projekt powstający jako komercyjne przedsięwzięcie o podwyższonym standardzie nie stał się zamkniętą i monofunkcyjną enklawą w samym centrum miasta. Jednym z kluczowych założeń realizowanych w obszarach przestrzeni publicznej, kompozycji urbanistycznej i architektonicznej, funkcji oraz dostępności dla wszystkich mieszkańców miasta była różnorodność.

Pierwotnie w tym miejscu istniał port rzeczny, a później fabryka narzędzi, której zabytkowe budynki zachowały się na obrzeżu działki. Obiekty pochodzące z połowy XIX wieku należały najpierw do Fabryki Maszyn i Kotłów Parowych oraz stoczni rzecznej Leopolda Zobla, a następnie do Bydgoskiej Fabryki Pilników i Narzędzi Grakona, przekształconej po II wojnie światowej w zakłady Befana. Była ona jedną z najlepiej prosperujących fabryk w mieście i przez wielu nazywana wręcz „dumą miasta”. Prace nad zabytkowymi budynkami poprzedziła wnikliwa analiza historyczno-architektoniczna opracowana przez Pracownię Archeologiczno-Konserwatorską Barta, a także koncepcja adaptacji przygotowana we współpracy z konserwatorem zabytków.

Zaproponowaliśmy szereg przestrzeni publicznych zapewniających wpisanie terenu w strukturę Bydgoszczy i kontynuację miejskich połączeń. Przez środek działki poprowadziliśmy nową ulicę zamkniętą w perspektywie budynkiem opery. Prostopadle do niej zaplanowaliśmy ciąg pieszy z kilkoma skwerami. Te dwie osie dzielą teren na cztery kwartały o indywidualnym wyrazie architektonicznym. Dwa z nich wyznaczają ramy bulwarów nad rzeką. Przestrzenie publiczne nie są przeznaczone wyłącznie dla mieszkańców Nowego Portu, chcieliśmy, aby były atrakcyjne i otwarte dla wszystkich.

Budynki zaprojektowane tak, aby nawiązywać proporcjami do typowych ulic w Bydgoszczy

Kubatury realizowanego etapu zostały ukształtowane z trzech warstw wysokościowych. Pierwszą stanowi istniejąca tkanka zabytkowych obiektów harmonijnie włączona w nową zabudowę. Budynki uzupełniające kwartał zostały zaprojektowane tak, aby zapewnić przyjazną dla człowieka skalę nawiązującą proporcjami do typowych bydgoskich ulic. Lokale usługowe, gastronomiczne oraz biurowe wypełniają strefę styku między zabudową mieszkaniową a przestrzenią publiczną ulic tworzących kwartał. Tarasowe wycofanie ostatnich kondygnacji poszerza widok, zapewniając jednocześnie atrakcyjną przestrzeń prywatną zlokalizowanych tam mieszkań. Zaplanowane w centralnej części dominanty smukłych wież stanowią ostatnią warstwę wysokościową, komunikującą obecność Nowego Portu w całej skali miasta oraz dopełniającą jego sylwetę. Lekkości dodają im głębokie tarasy z gzymsami z prefabrykowanych elementów oraz panoramiczne okna z widokiem na rzekę i śródmieście Bydgoszczy.

"Zielone kieszenie" łączące Nowy Port w Bydgoszczy z rzeką i bulwarami

Wnętrza kwartałów zaprojektowano jako „zielone kieszenie” łączące się z nadrzeczną roślinnością. Całość buduje malowniczą i różnorodną sylwetę tej części miasta i front bulwarów. Poczucie prywatności przestrzeni wspólnych na dziedzińcach zapewniają odrestaurowane zabytkowe budynki fabryczne. Zieleń w tej części zyskała formę pięter, które kaskadowo schodzą do zlokalizowanych w środku ciągów komunikacyjnych. Całość dopełniają zielone dachy w postaci roślinności ekstensywnej.

Zlecony przez inwestora masterplan rozszerzyliśmy o propozycje zagospodarowania sąsiednich terenów miejskich. Na pobliskim skwerze zaproponowaliśmy m.in. upamiętnienie kształtu historycznej śluzy trapezowej – służyć temu ma wprowadzenie reprezentacyjnego trawnika w posadzce placu, a także zachowanie istniejącego szpaleru drzew kontynuowanego przez zielone tarasowe schody amfiteatralne, które otwierają się na nadbrzeże i łączą z zejściem nad wodę zamykającym plac i wieńczącym zaproponowany pasaż pieszy. Decyzję o ostatecznym sposobie zagospodarowania terenów miejskich podejmie Miasto Bydgoszcz.

Konstrukcja Nowego Portu nie zakłóca przepływu wód podziemnych w stronę rzeki

Budynki posadowiono na dwukondygnacyjnej hali garażowej, której układ oraz konstrukcja zostały wykonane tak, aby nie zakłócać przepływu wód podziemnych w stronę rzeki. Roboty fundamentowe prowadzono w wykopie zabezpieczonym wyciąganymi grodzicami, palisadą i ścianką berlińską. Kondygnacje nadziemne wykonano w konstrukcji monolitycznej żelbetowej, do której podwieszane były prefabrykowane elementy betonowe oraz kamieniarskie. Smukłość tarasów tworzących artykulację wież zapewniono poprzez ich odizolowanie od konstrukcji stropów i wykonanie w całości z wykorzystaniem izolowanych łączników mechanicznych typu izokorb. W ten sposób zostały zaprojektowane nie tylko głębokie na 3 m płyty tarasów, lecz także wspierające je słupy, które przenoszą obciążenia na strop garażu. Taki zabieg pozwolił na znaczne zmniejszenie ich przekroi. Lekkość elementów konstrukcyjnych współgra ze smukłością elewacji dzięki zestawieniu ze sobą płaszczyzn oraz łukowo kształtowanych gzymsów mocowanych na izolowanych łącznikach.

Dzięki dopilnowaniu szczegółów Nowy Port w Bydgoszczy ma jakościowe elewacje

O jakości elewacji oszczędnej w wyrazie świadczy zawsze łączenie poszczególnych elementów, które składają się na jej czytelność. Nieuchwytna dla oka siatka podziałów, szczeliny kapinosów oraz niewidoczne mocowania balustrad wymagają nie tylko precyzji podczas wykonywania, lecz także świadomości inwestora, który będzie swoimi decyzjami wspierał proces realizacji. W przypadku Nowego Portu firma AWZ Deweloper, jako inwestor i generalny wykonawca, była koordynatorem wszystkich prac i w pełnym zakresie sprawowała nadzór nad realizacją inwestycji, pilnując każdego szczegółu, w tym dobierając wszystkie materiały wykończeniowe, kolorystykę oraz opracowując rozwiązania techniczne. Największe wyzwanie stanowiło połączenie monolitycznych stropów międzykondygnacyjnych o łukowych krawędziach z prefabrykowanymi płytami tarasów, których krawędzie miały identycznie ukształtowanie. Dobór odpowiednich elementów mocujących płyty betonowe i kamienne przekładał się na finalną grubość detali elewacji.

Piaskowiec z Szydłowca, drewniane okna i detal dają efekt współczesnej kamienicy

Kolorystka nowo projektowanej części kwartału została utrzymana w stonowanej beżowo-szarej tonacji wynikającej z naturalnego zabarwienia piaskowca Żeliszów, pochodzącego z serii drzewickiej i wydobywanego w rejonie Szydłowca, oraz betonu barwionego w masie.

Drewniana stolarka okienna z litych elementów, balustrady o detalu nawiązującym do ich odcienia oraz stalowe, falowane podokienniki tworzą płyciny, których rytm buduje ponadczasową i współczesną architekturę. Z oddali zabudowania przypominają – proporcjami, podziałem elewacji, kolorystką i detalami – współczesną wielkomiejską kamienicę. Zlokalizowane na terenie zabytkowe budynki pofabryczne zostały odrestaurowane i dostosowane do nowych funkcji. Wyższą część poddano kompleksowemu oczyszczeniu cegły i odtworzeniu oryginalnego wzoru balustrad, niższą – ze względu na zły stan techniczny zinwentaryzowano, rozebrano, a następnie odtworzono. Pozwoliło to na dobudowanie nowej, drugiej kondygnacji, wykończonej panelami ze stali kortenowej o chropowatej fakturze. Nieistniejące ceglane ściany zabytkowego budynku odbudowano inaczej, nadając detalom trójwymiarowy, minimalistyczny charakter.

Spis treści

1. Bydgoszcz - miasto ikon architektury - jako jedno z pierwszych miast wykorzystywała świadomie rzekę
2. Nowy Port w Bydgoszczy na styku przestrzeni o różnym charakterze i silnej tożsamości
3. Budynki zaprojektowane tak, aby nawiązywać proporcjami do typowych ulic w Bydgoszczy
4. "Zielone kieszenie" łączące Nowy Port w Bydgoszczy z rzeką i bulwarami
5. Konstrukcja Nowego Portu nie zakłóca przepływu wód podziemnych w stronę rzeki
6. Dzięki dopilnowaniu szczegółów Nowy Port w Bydgoszczy ma jakościowe elewacje
7. Piaskowiec z Szydłowca, drewniane okna i detal dają efekt współczesnej kamienicy