Centrum ESK 2016 we Wrocławiu

Budynki mieszkalno-usługowe, w których znajdował się niegdyś Bar Barbara, stoją w obrębie dawnego placu Młodzieżowego. Zabudowa tego terenu z lat 1955-1956 jest po Kościuszkowskiej Dzielnicy Mieszkaniowej drugą inwestycją miasta na tak dużą skalę. Szereg 5-kondygnacyjnych gmachów z mieszkaniami na piętrach i usługowymi parterami, stanął wzdłuż poszerzonego odcinka ulicy Świdnickiej (od Kazimierza Wielkiego do Oławskiej). Od ulicy Szewskiej zespół projektu Włodzimierza Czerechowskiego, Ryszarda Jędraka, Ryszarda Natusiewicza oraz Anny i Jerzego Tarnawskich nie został domknięty. Zamiast zabudowy kwartałowej powstały otwarte podwórza do niedawna pełniące funkcję zapleczy lokali usługowych. Najnowsze inwestycje oraz drobne ingerencje – m.in. Aureola Jakuba Szczęsnego, pozwoliły zobaczyć realizację w lepszym świetle.Duże znaczenie dla tej zmiany ma realizacja pracowni Major Architekci, która z poszanowaniem traktuje zarówno wnętrze, jak i zewnętrzną część Baru Barbara zaprojektowanego pierwotnie przez Tarnawskich (1955-1956).

Połączenie pomieszczeń z przestrzenią przed obiektem sprawia, że wydarzenia organizowane w związku z ESK 2016 (bar pełni m.in. funkcję infopunktu Europejskiej Stolicy Kultury 2016) mogą wyjść poza budynek i aktywizować przestrzeń miejską. Technicznie umożliwia to częściowo przesuwna fasada otwierająca się na schody zlokalizowane wzdłuż frontowej ściany obiektu. Do nowego baru można wejść albo od ulicy Kazimierza Wielkiego lub od Świdnickiej. Dłuższa fasada oprócz przeszklonej części ma fragment z niezrealizowaną jeszcze betonową płaskorzeźbą projektu Kamy Sokolnickiej, która zajmie miejsce płaskorzeźby autorstwa Arkadiusza Włodarczyka (brak materiałów archiwalnych wykluczył jej odtworzenie). Wnętrze siedziby ESK 2016 podzielono na dwie strefy: ogólnodostępną oraz biura i zaplecze.

Przestrzenie dla pracowników zlokalizowane są na antresoli i częściowo widoczne z otwartego parteru. Przeszklenia doświetliły pokoje i komunikację, wprowadzając jednocześnie harmonię pomiędzy estetyką obu poziomów: słupy pokryte czarno-białą mozaiką (najbardziej charakterystyczny akcent PRL-owski baru) widoczne są zarówno z parteru, jak i z poziomu antresoli. Innym zachowanym fragmentem wnętrza jest wykonana z kamyków okładzina ściany, starannie uzupełniona i przemalowana na biało. Strefę ogólnodostępną podzielono na trzy funkcje: obsługę, komunikację (wolna przestrzeń) i strefę stolików będących częścią baru. Różnorodność tych mebli sprawia, że wydają się ustawione przypadkowo, co kontrastuje ze stonowanymi, uporządkowanymi funkcjonalnie i wizualnie pozostałymi przestrzeniami we wnętrzu. Wschodnią część budynku zaaranżowano na salę wydarzeń kulturalnych.

Dzięki zasłonom rozciągniętym wzdłuż szklanej fasady można ją oddzielić od innych przestrzeni. Pomieszczenia wystawiennicze z wejściem od ul. Świdnickiej zlokalizowano z kolei po zachodniej stronie parteru. Wnętrze ESK 2016 wypełniają zaprojektowane przez Oskara Ziętę meble. Ich obecność sprawia, że obiekt zyskuje nową tożsamość. Oszczędność wizualna (biel, czerń, szarość) i zachowawcze podejście do zmian wobec projektu Tarnawskich (nowym uzupełnieniem oryginalnego stanu jest tylko fragment stropu antresoli, który pozwolił na stworzenie recepcji części biurowej) stały się atutem realizacji. Inną jego zaletą jest stworzenie dobrze działającej przestrzeni publicznej oraz balans pomiędzy elementami współczesnymi, a tymi oddającymi ducha PRL-owskiej rzeczywistości. Obecnie Barbara to miejsce zarówno pokolenia naszych dziadków, jak i nowe czekające na kolejne wydarzenia. Nie bez znaczenia jest fakt, że Major Architekci są również autorem przebudowy sąsiadującego przejścia Świdnickiego. Dzięki temu istnieje szansa, że dzięki realizacji obu koncepcji powstanie spójna przestrzeń – ta myśl przyświecała architektom od początku procesu projektowego.