Graj w modernizm - włocławski szlak miejski

Spis treści

1. Elementy projektu Graj w modernizm
2. Architektura lat 20. w mniejszych miejscowościach
3. Poprawa turystyki w niedocenianym Włocławku
4. Jak zaplanowany jest szlak włocławskiego modernizmu
5. Tryb "zapal światła" w aplikacji, oparty na technologii Lumi-R
6. Jak nowa atrakcja turystyczna wyrówna nierówności społeczne
7. Nowe elementy architektoniczne na szlaku
8. Ekologiczny pawilon w kształcie logotypu szlaku
9. Kawiarnia informacyjna według HoutKern Building Method
10. Architektka Katarzyna Chmielewska-Kottas
11. Budynki na szlaku włocławskiego modernizmu

Elementy projektu Graj w modernizm

Prezentujemy projekt, który powstał w ramach magisterskiej pracy dyplomowej w Sopockiej Akademii Nauk Stosowanych. Praca obejmuje:

• inwentaryzację stanu modernistycznej zabudowy Włocławka
• i plan rozmieszczenia szlaku miejskiego wraz z elementami nowej architektury zaangażowanej środowiskowo.

Czytaj też:

• Aula Kopernikańska w Szczecinie. Nieznana ikona późnego modernizmu i Mister Szczecina 73
• Przewodnik po architekturze Krakowa: modernizm, socrealizm, socmodernizm, postmodernizm
• „Uzdrowisko. Architektura Zawodzia” – powstał film o ikonie powojennego modernizmu

Projekt został wykonany i opisany przez Agnieszkę Przybylską.

Ideą projektu było badanie zasobów modernizmu we Włocławku i przedstawienie propozycji rozwiązań dla problemu degradacji dziedzictwa historycznego oraz stworzenie atrakcyjnego turystycznie szlaku miejskiego wspieranego aplikacją typu city tour guide.

Architektura lat 20. w mniejszych miejscowościach

Pod koniec lat 20. ubiegłego wieku w mniejszych miejscowościach takich jak Bydgoszcz, Częstochowa, Radom czy Włocławek, powstawała ambitna architektura modernistyczna, która zdecydowanie świadczy o aspiracjach do wielkomiejskości. Architektura modernistyczna Włocławka jest mocna kartą w historii miasta. Gdyby tylko otoczyć architektoniczne obiekty troską, Włocławek mógłby promować się jako modernistyczna stolica Kujaw. Brak świadomości wartości architektury międzywojennej sprawia, że włocławskie zasoby modernistyczne nie są właściwie eksponowane i doceniane. Prace remontowe przeprowadzane w tych obiektach nie są robione według zasad obowiązujących dla budynków zabytkowych. Niszczeją, często popadają w ruinę.

Czytaj też:

• Przystań wodna we Włocławku
• Nowy dworzec we Włocławku otwarty dla podróżnych
• Zielone śródmieście we Włocławku coraz bliżej realizacji
• Osiedle społeczne we Włocławku: wyniki konkursu SARP

Poprawa turystyki w niedocenianym Włocławku

Włocławek nie jest miastem typowo turystycznym. Urbanistyczna atrakcja podniosłaby rangę miasta w regionie. Nowa modernistyczna tożsamość stałaby się ciekawą atrakcją turystyczną, a także  podniosłaby poziom świadomości lokalnego dziedzictwa u mieszkańców - może nawet zrodziła w nich dumę z wyeksponowania niedocenionych wcześniej zasobów.

Jak zaplanowany jest szlak włocławskiego modernizmu

Głównym założeniem szlaku jest rozmieszczenie go w taki sposób, aby obejmował on najważniejsze zabytki modernizmu w mieście i był możliwy do pokonania spacerem. Zaplanowane jest, aby każda kamienica wpisana w szlak miała na swojej elewacji logo z inicjałami MW (Modernizm Włocławek), a obok kod QR, który po zeskanowaniu za pomocą smartfonu przekierowuje użytkownika do darmowej aplikacji typu city tour guide. Aplikacja ta posiadałaby szereg typowych funkcji, jak w innych podobnych, które już istnieją.

Tryb "zapal światła" w aplikacji, oparty na technologii Lumi-R

Nowością natomiast jest tryb „zapal światła”, opcja dostępna tylko po zmroku. Pomysł bazuje na aplikacji Lumi-R autorstwa pioniera w projektowaniu oświetlenia- Rogera Narboni, uhonorowanego nagrodą za całokształt twórczości podczas LIT Lighting Design Awards 2023. Oryginalnie jest ona przeznaczona do wieczornego zwiedzania we francuskim mieście Rennes - do podziwiania oświetlania miejskiego dziedzictwa architektonicznego. System działa w bezpośrednim sąsiedztwie punktów na trasie (50 metrów). Dzięki zastosowaniu Lumi-R byłoby można aktywować wirtualne oświetlenie - na przykład w postaci grafiki i filmów. Propozycja wykorzystania Lumi-R to także sposób reagowania na transformację energetyczną i zanieczyszczenie światłem w miastach. Dzięki niej obiekty turystyczne byłyby podświetlane nocą tylko wtedy, gdy ktoś ma ochotę oglądać takie podświetlenie.

Jak nowa atrakcja turystyczna wyrówna nierówności społeczne

Według Carlosa Moreno, prekursora idei miast piętnastominutowych,

• Carlos Moreno gościem specjalnym Kongresu Deweloperskiego: podsumowanie wydarzenia

miasta europejskie, których liczba ludności wynosi 100 000 lub więcej ciągle mogą zwiększać dostępność dla pieszych i tym samym zmniejszyć wewnętrzne nierówności poprzez poprawianie atrakcyjności miejsc dostępnych pieszo i infrastruktury dla pieszych. Wyznaczenie szlaku i zaangażowanie lokalnej społeczności w jego promowanie przyczyniłyby się w dalszej perspektywie do spłaszczenia nierówności społecznych. Promowanie przez miasto aktywności, które nie angażują samochodu sprzyja także poprawie zdrowia i jakości życia oraz trosce o środowisko.

Nowe elementy architektoniczne na szlaku

W ramach poprawy infrastruktury dla pieszych szlak został wzbogacony o trzy elementy architektoniczne. Są nimi:

• siedzisko,
• pawilon
• i kawiarnia informacyjna.

Geometryczne meble byłyby zarazem dużych rozmiarów logotypem szlaku. Zlokalizowano by je tak, aby podczas odpoczynku skierować uwagę odwiedzającego na walory modernistycznych budynków Włocławka.

Ekologiczny pawilon w kształcie logotypu szlaku

Zaprojektowany pawilon stanowi kolejne po siedziskach miejsce odpoczynku na szlaku. Jest w gruncie rzeczy rozbudowaną formą siedziska - wzniesiony na planie logotypu szlaku. Posiada zadaszenie. To trójwymiarowa bryła, na której dachu zaplanowane są nasadzenia roślin (rozchodnik, rojnik, trawy sucholubne, gatunki łąkowe, tzw. roślinność spontaniczna). Szata roślinna zatrzymywałaby wodę deszczową i stanowiła dodatkową zieloną przestrzeń dla mieszkańców. Pawilon zapewniałby także zgodnie z projektem retencję deszczówki, dokonywaną na kilka sposobów. Nadmiar wody z dachu byłby zatrzymywany w skrzyni retencyjno-infiltracyjnej. Kierowany byłby tam także spływ powierzchniowy z chodnika wokół obiektu. Ewentualny nadmiar wody ze skrzyni byłby kierowany do strefy korzeniowej drzew rosnących nieopodal. Warto pamiętać, że zielone pawilony są także odpowiedzią na ryzyko lokalnych powodzi, wynikających z przeciążenia kanalizacji deszczowej. Ograniczają także miejskie wyspy ciepła i wspierają lokalną różnorodność biologiczną, oferując minisiedliska dla owadów i ptaków.

Kawiarnia informacyjna według HoutKern Building Method

Autorka proponuje zbudować też kawiarnię informacyjną w technologii modułowej, która uosabiałaby budownictwo o obiegu zamkniętym. Technologia modułowa zmniejsza ilość odpadów podczas realizacji inwestycji i zmniejsza ślad węglowy już po wybudowaniu budynku. Projekty modułowe to sposób na recykling przestrzeni miejskiej w postaci nadbudów. Konstrukcje są lekkie, gotowe do ponownego użycia i można je sprawnie ustawić w dowolnym miejscu lub połączyć z już istniejącym budynkiem. To daje możliwość ponownego ich wykorzystania na końcu cyklu życia. Projekt kawiarni, poza swoim podstawowym zastosowaniem, ma na celu pokazanie odwiedzającym, w jaki sposób my, jako społeczeństwo, możemy zaprojektować budynek, aby sprzyjał on naturze. Projekt tego obiektu, największego na szlaku, bazuje na holenderskim, innowacyjnym modelu budowlanym the HoutKern Building Method. Zaprojektowany budynek składa się w 95% z materiałów pochodzenia biologicznego. Odwiedzający taką kawiarnię będą mogli doświadczać budownictwa uwzględniającego naturę i przekonać się, w jaki sposób budynek jest częścią lokalnego ekosystemu.

Architektka Katarzyna Chmielewska-Kottas

Materiały ilustracyjno-informacyjne o szlaku zawierają także między innymi informację o samodzielnie tworzącej we Włocławku kobiecie wykonującej zawód architekta: Katarzynie Chmielewskiej-Kottas. Jest więc i pomysł wypromowania nowej "bohaterki" Włocławka i architektury.

We Włocławku tworzyła w samodzielnej pracowni Katarzyna Chmielewska-Kottas, która należała do ścisłej czołówki lokalnej sceny architektonicznej. Nawet w większym Toruniu czy Bydgoszczy nie pojawiają się żeńskie nazwiska projektantek. Kobiety w zawodzie architekta w latach międzywojennych były zjawiskiem nieczęstym, zwracały uwagę a przez wielu były odbierane jako kontrowersyjne i często krytykowane. Zdecydowana większość znanych architektek tego okresu projektowała wspólnie z mężczyznami jako partnerami zawodowymi, często byli to mężowie. Chmielewska-Kottas to rzadki przykład architektki prowadzącej samodzielnie pracownię projektową, bez współudziału męża. Mieściła się ona przy ulicy Szczęśliwej 2 we Włocławku. Była popularna - sporo włocławskich modernistycznych kamienic to właśnie jej projekty, co niewątpliwie świadczy o dużej dojrzałości i otwartości lokalnego środowiska inwestorskiego.

- czytamy.

Budynki na szlaku włocławskiego modernizmu

1. Brzeska 15
2. Wojska Polskiego 18
3. Kilińskiego 16 A
4. Słowackiego 7
5. P.O.W. 41
6. Dygasińskiego 8
7. Nowomiejska, Kolonia Robotnicza
8. Okrężna 11
9. Stodólna 16
10. Św. Antoniego 20
11. Łęgska 18
12. Ogniowa 5
13. Towarowa 3

Listen to "Okna - Plastikowe czy drewniane? MUROWANE STARCIE" on Spreaker.