Powązki w Warszawie 1 listopada. Pomnik Smoleński projektu Marka Moderau

2013-10-31 17:12

Głównym elementem projektu rzeźby Pomnika Smoleńskiego jest kamienny blok złamany na dwie części i zagłębiony w ziemię na tle nagrobków z czarnego granitu. Pomnik Smoleński znajduje się na cmentarzu na Powązkach. Autorem pomnika rzeźby jest Marek Moderau.

Na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach, dwa lata temu, tuż po 1 listopada, odsłonięto pomnik upamiętniający ofiary katastrofy w Smoleńsku według projektu rzeźbiarza Marka Moderaua. Głównym elementem Pomnika Smoleńskiego jest blok białego granitu, złamany na dwie części i zagłębiony w ziemię, umiejscowiony na tle ciemnej nawierzchni w sąsiedztwie nagrobków z czarnego granitu.

Konkurs zorganizowało Biuro Architektury i Planowania Przestrzennego Urzędu m.st. Warszawy. Ocenie podlegały projekty architektoniczno-rzeźbiarskie zaproszonych do udziału artystów: Antoniny Wysockiej-Jończak, Marka Moderau, Dariusza Kowalskiego i Andrzeja Sołygi.Zespół ekspertów w składzie art. plast. dr Jacek Kucaba (Prezes ZPAP), prof. art. plast. Jan Kucz, hab. dr hab. arch. Konrad Kucza-Kuczyński, Adam Siwek, Naczelnik Wydziału Krajowego Rady OPWiM, arch. Marek Mikos, p.o. Dyrektora Biura Architektury i Planowania Przestrzennego Urzędu m.st. Warszawy, arch. Tomasz Gamdzyk, Naczelnik Wydz. Estetyki Przestrzeni Publicznej BAiPP zarekomendował do realizacji pracę Marka Moderau.

Głównym motywem Pomnika Smoleńskiego jest prostopadłościeny blok białego granitu, złamany na dwie części i zapadający się w ziemię o wymiarach 12x4,4x1,4m oraz 10x4,4x1,4m. Obie formy są umieszczone względem siebie w sposób sugerujący przełamanie jednej bryły. W miejscu "przełamania" na jednej z brył widnieje wykuta lista 96 ofiar katastrofy, z kolei po przeciwnej stronie umieszczony zostanie napis upamiętniający katastrofę. Pod przewieszeniem jednej z form centralnych znajduje się czarna granitowa tablica z reliefem krzyża umieszczona w miejscu dochowania szczątków ofiar. Zauważalna jest dynamika nadwieszeń, napięcie pomiędzy jasnym kolorem bryły i ciemnym kolorem kamiennej nawierzchni, ułożonej na całym obszarze upamiętnienia. Wprowadzenie jednolitej, ciemnej kamiennej posadzki w całej kwaterze, wprowadza element silnej identyfikacji przestrzennej i ma charakter integrujący i monumentalizujący. Poszczególne nagrobki, zamknięte kamiennymi ciemnymi płytami mają charakter jednorodny. Na każdym nagrobku umocowany jest fragment bloku białego kamienia - jako cząstka rozbitej bryły, stanowiącej główny element kompozycyjny. Jedna z brył nadwiesza się nad mogiłą, w której pochowane są spopielone szczątki wielu ofiar katastrofy, w symboliczny sposób ją przygniatając. Na ścianach bryły, które powstały w wyniku przełamania umieszczono wypukłe litery napisu informujące o upamiętnieniu oraz wklęsłe z lista wszystkich ofiar. Z rzeźbiarzem współpracowało biuro architektoniczne Atelier.com. Szacowany koszt realizacji Pomnika Smoleńskiego na warszawskich Powązkach to 2 mln złotych.