Monumentalne, nowatorskie. Spodek, Olivia, Podpromie. Zaprojektował je architekt Maciej Gintowt. Dziś rocznica

2024-10-01 7:17

Spokojny, wyważony sangwinik. Warszawiak, który w czasie wojny był w obozie. Architekt Maciej Gintowt projektował hale, które są dziś ikonami architektury: Spodek w Katowicach, Olivię w Gdańsku, Podpromie w Rzeszowie. Dziś rocznica jego śmierci. Duet Gintowt i Krasiński na stałe zapisał się w historii, choć były to dwie różne osobowości.

Spis treści

  1. Maciej Gintowt, najsłynniejsze projekty
  2. Maciej Gintowt: warszawiak, żołnierz AK, wyważony sangwinik
  3. Perypetie z budową Podpromia, samokrytyka dotycząca Spodka
  4. W jakich konkursach brał udział architekt?
  5. Te obiekty współtworzył Maciej Gintowt. Zdjęcia
Dworcowa w Katowicach

Im dłużej ogląda się wybudowany według swego projektu budynek, tym więcej ma się względem niego zastrzeżeń i żałuje się, że nabytych przy jego projektowaniu i budowie wiadomości nie będzie już można wykorzystać dla jego dobra - napisał architekt Maciej Gintowt tuż po tym, jak oddano do użytku najsłynniejszą chyba hale, którą współprojektował. 

Maciej Gintowt, najsłynniejsze projekty

Maciej Gintowt. Dziś, 30 września, przypada rocznica jego śmierci. W zespole głównie z Maciejem Krasińskim - z którym przez lata pracowali w duecie i najczęściej opisuje się ich razem, ale też Stanisławem Kusiem i Andrzejem Strachockim zaprojektował  (współprojektował) hale sportowe, które są do dziś uznawane za wybitne. To znane Wam pewnie doskonale:

  • Spodek w Katowicach (1972),
  • Hala Olivia w Gdańsku (1972),
  • Hala Podpromie w Rzeszowie (projekt - 1973, oddanie - 2002).

Jest też współautorem lub autorem takich projektów jak:

  • Supersam w Warszawie (1962),
  • Dom Handlowy PSS Central w Łodzi (1972),
  • Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie.

Na końcu tego tekstu znajdziecie inne mniej lub bardziej znane projekty tego architekta i jego konkursowe opracowania.

Maciej Gintowt zaprojektował m.in. Spodek w Katowicach. Zdjęcia

Maciej Gintowt: warszawiak, żołnierz AK, wyważony sangwinik

Warszawiak. Zmarł 30 września 2003 w Warszawie, a pochowany jest na Starych Powązkach. W Warszawie też się urodził - w lutym 1927 roku. Absolwent Szkoły Inżynierskiej w Szczecinie. Absolwent Wydziału Architektury Politechniki Gdańskiej z 1952. Od tego roku był też członkiem Oddziału Warszawskiego SARP. Ale też żołnierz Armii Krajowej, więzień obozu koncentracyjnego Mauthausen-Gusen, do którego trafił jako nastolatek. Członek Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa.

Tak opisywał go tuż po śmierci prof. Stanisław Kuś:

Maciej „Książę” Gintowt spokojny, wyważony sangwinik, mocno angażujący się w prawidłowość rozwiązań funkcjonalnych, dbający o porządek i płynność finansową pracowni w dzisiejszej terminologii, czyli o jej „przerób” w ówczesnej - pisał prof. Kuś, który z Gintowtem pracował nad halą w Gdańsku Oliwie.

Perypetie z budową Podpromia, samokrytyka dotycząca Spodka

Jak dodał, Gintowt i Krasiński to były dwie różne osobowości. Bo Maciej Krasiński to gwałtowny choleryk, w przeszłości dowódca partyzantki z Zamojszczyzny. Doskonale uzupełniali się wzajemnie, łączyły ich i nas wspólne zainteresowania, a różnicowały od czasu do czasu ambicje osobiste – kto więcej wniósł w utworzone dzieła - opisywał prof. Kuś.

Choć Gintowt miał w swoim dorobku świetne hale, projektowane w zespołach z innymi architektami, nie wszystko szło na budowie gładko. Oczywiście najbardziej kuriozalna była budowa hali Podpromie w Rzeszowie (duet Kuś - Gintowt), która ostatecznie - po modernizacji i zmianach - została otwarta 30 lat po rozpoczęciu budowy! Początkowo budowa toczyła się niemal chałupniczo, brakowało pieniędzy, w końcu w 1989 roku zupełnie stanęła. Na przełomie XX i XXI wieku projekt dokończono wg projektu Jacka Ścibora. Ale też Spodek wcale nie był oceniany na piątkę.

- Niedawno oddany do użytku zespół widowiskowo-sportowy w Katowicach (...) nie pozwoli zapomnieć o błędach, przypadkowościach i nieporadnościach, jakich nie potrafiliśmy lub nie mogliśmy uniknąć - podzielili się refleksją Maciej Gintowt i Maciej Krasński w magazynie Architektura nr 8-9 z 1972 roku tuż po otwarciu hali. I dodali: - Przeżywa to chyba każdy architekt, który patrząc na swój zrealizowany projekt widzi w nim przede wszystkim to, czego widzieć by nie chciał. Wszystko to, co go w nim drażni, gniewa, co chciałby w nim zmienić, co mógł by zmienić, a czego już nie może dokonać - tak pisali o Spodku architekci.

 A Supersam w Warszawie, pierwszy samoobsługowy sklep w stolicy? Chwalony i podziwiany - dziś nie istnieje.

Prof. Wojciech Zabłocki chwalił. – To była bardzo udana konstrukcja, która do dzisiaj znajduje się w podręcznikach konstrukcji w USA jako jedna z pierwszych tego typu w świecie.

Superjednostka w Katowicach. Gigantyczny blok

Henryk Buszko w duecie z Aleksandrem Frantą. Oto co zaprojektowali

Murator Google News
Autor:

W jakich konkursach brał udział architekt?

Na stronie archimemoria.pl. czytamy, w jakich konkursach doceniano jeszcze Gintowta. 

To konkursy m.in.:

  • SARP nr 213 - na projekt Ambasady PRL w Pekinie (1955) - współautorzy: Jerzy Gliszczyński, Roman Szymborski, Marcin Weinfeld, R. Zając, Józef Żak - wyróżnienie równorzędne;
  • na projekt Wojewódzkiej Hali Sportowej w Katowicach (1960) - współautorzy: J. Hryniewiecki, M. Krasiński, W. Zalewski + zespół - nagroda do realizacji;
  • na projekt koncepcyjny spółdzielczego domu handlowego w Łodzi (1961) - współautorzy: M. Krasiński, E. Krasińska, A. Strachocki, W. Zalewski  - II nagroda;
  • na koncepcyjny projekt urbanistyczno-architektonicznyc krytego sztucznego lodowiska w Gdańsku-Oliwie (1963) - współautorzy: M. Krasiński, Wiktor Sigalin - I nagroda równorzędna;
  • na projekt ośrodka wypoczynkowo-turystycznego w Bukowinie Tatrzańskiej (1964) - współautor M. Krasiński - wyróżnienie II stopnia równorzędne;
  • SARP nr 362 - na opracowanie projektów wiejskich ośrodków usługowych (1964) - współautorzy: E. Krasińska, M. Krasiński - I nagroda;
  • na projekt koncepcyjny architektoniczno-urbanistyczny śródmiejskiego ośrodka administracyjno-usługowego "Centrum I" w Bydgoszczy (1966) - współautor Aleksander Włodarz - III nagroda równorzędna;
  • SARP nr 681 - na opracowanie koncepcji architektoniczno-urbanistycznej hali widowiskowo-sportowej w Szczecinie (1986) - współautor Bogumił Kidziak - wyróżnienie II stopnia.

Odznaczenia: Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1972), Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1972), Brązowa Odznaka SARP (1968), Złota Odznaka "Zasłużony dla Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych" (1986).

Te obiekty współtworzył Maciej Gintowt. Zdjęcia

Listen to "Dach - płaski czy skośny. MUROWANE STARCIE" on Spreaker.