Tylko 1 na 5 respondentów uważa, że otrzymuje odpowiednie wsparcie. To realia sektora designu w Polsce

Spis treści

1. W badaniu wzięło udział ponad 300 respondentów 
2. 22% respondentów pozytywnie ocenia wsparcie instytucji publicznych
3. Branża designu boryka się z brakiem zaufania
4. Dane, które szczególnie zwróciły nasza uwagę

W badaniu wzięło udział ponad 300 respondentów 

W ramach tegorocznego Łódź Design Festival, 23 maja odbyła się debata poświęcona raportowi "Zaprojektować polski design". Wydarzenie rozpoczęło się od prezentacji kluczowych wniosków z badania, którą poprowadziły Aleksandra Szymańska, dyrektorka Centrum Rozwoju Przemysłów Kreatywnych, oraz Monika Głowacka, zastępczyni dyrektorki CRPK. Celem obszernego badania, w którym wzięło udział ponad 300 przedstawicieli sektora, była diagnoza aktualnej kondycji branży designu w Polsce.

Czytaj także: Przez 5 dni Łódź jest stolicą projektowania w zmieniającym się świecie. Trwa Łódź Design Festival 2025. Jesteśmy na miejscu!

Autorzy raportu skupili się na analizie czynników i okoliczności kluczowych dla przyszłego rozwoju polskiego wzornictwa, obejmując strukturę sektora, działalność instytucji i wydarzeń branżowych, kluczowe kompetencje, efektywność edukacji wzorniczej, wyzwania w obszarze promocji polskiego designu w kraju i za granicą, a także trendy i kierunki rozwoju sektora. Po prezentacji odbyła się debata "Zaprojektować Polski Dizajn", którą poprowadziła Ewa Gołębiewska, wiceprezeska Stowarzyszenia Projektowego SPFP, pomysłodawczyni i wieloletnia dyrektorka Zamku Cieszyn. Wśród gości i gościń debaty znaleźli się Agnieszka Polkowska, Tomasz Pydo oraz Rene Wawrzkiewicz.

22% respondentów pozytywnie ocenia wsparcie instytucji publicznych

Według tegorocznego raportu, polski sektor designu ma ogromny potencjał, ale jego rozwój jest hamowany między innymi przez brak spójnej strategii, niedostateczne wsparcie instytucjonalne i trudności w konkurowaniu z zagranicznymi produktami. Konieczne jest systemowe podejście, obejmujące edukację, wsparcie finansowe i promocję. Mówią o tym poniższe fragmenty:

W Polsce brak społecznej figury projektanta – to jedno z pierwszych zdań, które od pracowników branży wzorniczej usłyszeli badacze. W zdaniu tym kryje się zaskakująco wiele znaczeń: od zauważenia niewiedzy na temat roli, jaką wzornictwo odgrywa w powstawaniu produktów i usług, przez nieświadomość ukrytego potencjału branży i nowych trendów, aż po niską dojrzałość współpracy dużego biznesu z designerami, rzemieślnikami, twórcami innowacji.

Dodatkowo, tylko 22% respondentów pozytywnie ocenia wsparcie instytucji publicznych. Wiele osób nie wie, gdzie szukać dofinansowań, a istniejące programy bywają niedopasowane do specyfiki branży kreatywnej. Istnieje również rozbieżność między programami edukacyjnymi a potrzebami rynku pracy. Absolwenci często nie są wystarczająco przygotowani do komercyjnych realiów, a pracodawcy nie mają środków na ich szkolenie. Należy zacieśnić współpracę między uczelniami a biznesem. Według treści raportu:

W pracy z absolwentami wyzwaniem jest brak umiejętności współpracy z klientem w realnych warunkach. Absolwenci uczą się tworzenia koncepcji i prototypów, ale nie mają doświadczenia w konsultacjach z technologami i konstruktorami. Nie uczą się prowadzenia rozmów z klientem, przekazywania argumentów, uwzględniania uwag.

Branża designu boryka się z brakiem zaufania

Branża jest świadoma potrzeby wdrażania innowacji i rozwiązań ekologicznych, ale napotyka na bariery finansowe i mentalne. Konsumenci deklarują chęć płacenia za ekologiczne produkty, ale w praktyce cena wciąż odgrywa kluczową rolę. Potrzebne są regulacje prawne i zachęty finansowe.

Czytaj także: Łódź Design Festival 2025. Nasza redakcja jest na miejscu

"Polska ma duży potencjał, by stać się liderem w projektowaniu rozwiązań dla zrównoważonego rozwoju, takich jak produkty modułowe, biodegradowalne. Polskie firmy tymczasem wciąż często koncentrują się na produkcji tanich, masowych wyrobów zamiast długowiecznych i ekologicznych." - czytamy w raporcie.

Poza tym, branża designu w Polsce, mimo swojego potencjału i kreatywności, wciąż boryka się z problemem braku zaufania i współpracy między różnymi podmiotami - od relacji projektant-klient, przez współpracę z przemysłem, po relacje między samymi projektantami i firmami. To zjawisko utrudnia budowanie silnych marek, wymianę wiedzy i doświadczeń oraz skuteczne konkurowanie na rynku. 

Raport wskazuje na kilka aspektów, które potwierdzają ten wniosek:

• Niski poziom świadomości klientów dotyczący jakości produktów (str. 30)
• Niewystarczająca współpraca między przemysłem a branżą (str. 35, 56)
• Małe wsparcie instytucjonalne (str. 12, 40, 46)
• Obawy o kopiowanie projektów (str. 34, 35)
• Konkurencja zamiast współpracy (str. 81)

Dane, które szczególnie zwróciły nasza uwagę

Niskie wsparcie instytucjonalne: Tylko 22% pracowników branży pozytywnie ocenia wsparcie ze strony państwa i instytucji publicznych.

Brak strategii: Aż 67% pracowników sektora uważa, że w Polsce brakuje strategii rozwoju branży design.

Niewykorzystana wiedza: Zaledwie 45% pracowników branży wykorzystuje w pracy wiedzę zdobytą na studiach.

Dominacja mikroprzedsiębiorstw: Aż 99,6% firm w branży to mikrofirmy.

Małe zainteresowanie innowacjami społecznymi: Tylko 26% firm wdraża innowacje uwzględniające dostępność dla osób z niepełnosprawnościami.

Obawy o przyszłość: 40% zatrudnionych w branży obawia się utraty pracy przez produkcję z Azji.