Mieszczący się przy placu Grzybowskim Teatr Żydowski to jedyna taka placówka w Polsce, a jednocześnie jeden z dwóch w Europie stałych teatrów wystawiających spektakle w języku jidysz. Budynek wzniesiono w latach 1966–1967 według koncepcji Bohdana Pniewskiego i projektu Władysława Jotkiewicza. W 2015 roku gmach należący do Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce został sprzedany firmie deweloperskiej Ghelamco, która w jego miejscu planuje budowę wieżowca. Jak podała „Gazeta Stołeczna” w wydaniu z dnia 18 marca 2016 roku, firma zażądała, by w trybie natychmiastowym teatr zaprzestał działalności, ponieważ – jej zdaniem – budynek stwarza zagrożenie dla życia i zdrowia. W odpowiedzi na te informacje dyrektor Teatru Gołda Tencer wydała oświadczenie, że o planach natychmiastowego opuszczenia obiektu dowiedziała się z mediów i w dalszym ciągu ma nadzieję, że ten wpisany na listę dóbr kultury współczesnej budynek uda się zachować. Na ten komentarz zareagowała z kolei firma Ghelamco, rozsyłając do mediów komunikat, w którym informuje, że zbuduje dla Teatru Żydowskiego nową siedzibę, a przyszła inwestycja została zaplanowana tak, by Teatr mógł grać bez żadnej przerwy. W pierwszym etapie, po wyburzeniu części obecnego budynku niezajmowanej przez Teatr, rozpoczęta zostanie realizacja obiektu o powierzchni około 6500 m², który posłuży za nową siedzibę Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce oraz Teatru Żydowskiego im. Estery Rachel i Idy Kamińskich. Teatr zajmie ok. 70% powierzchni w tej części inwestycji. Umowa zostanie zawarta na kilkadziesiąt kolejnych lat. Po przeniesieniu obu instytucji do nowych lokali zrealizowany zostanie drugi etap, czyli inwestycja komercyjna o charakterze biurowo-usługowym. Koncepcja ta jest wynikiem porozumienia wszystkich stron: TSKŻ, Teatru Żydowskiego i Ghelamco przy udziale M. St. Warszawy. Założenia dla projektu były konsultowane zarówno z Biurem Kultury Urzędu Miasta St. Warszawy jak i dyrekcją Teatru Żydowskiego, z którą finalnie wypracowane zostały koncepcje nowych pomieszczeń dla teatru – czytamy w komunikacie Ghelamco.
Poniżej publikujemy pełną treść oświadczenia dyrektor Teatru i odpowiedź firmy Ghelamco.
Teatr Żydowski gra dalej
piątek, 18 Marzec, 2016
W związku z informacją, jaka ukazała się dziś w mediach odnośnie stanu technicznego budynku, w którym mieści się siedziba Teatru Żydowskiego (pl. Grzybowski 12/16), chcemy Państwa poinformować, że Teatr gra zgodnie z zaplanowanym repertuarem.
Dowiedzieliśmy się o komunikacie w tym samym czasie, co media. Jesteśmy bardzo zdziwieni zaistniałą sytuacją. Ze szczegółowymi dokumentami zapoznamy się wnikliwie w możliwie najkrótszym czasie. Dotychczas nie mieliśmy sygnałów ze strony właściciela budynku, firmy Ghelamco, jakoby sytuacja wymagała natychmiastowego działania.
Teatr Żydowski został zbudowany przy pl. Grzybowskim z grantu American Jewish Joint Distribution Commitee i oddany do użytku w roku 1971. Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Żydów w Polsce, które do niedawna było właścicielem budynku, otrzymało go we władanie wraz z ziemią pod warunkiem, że będą one przeznaczone na działalność teatralną, zgodnie z adnotacją, nadal widniejącą w akcie notarialnym.
Mimo tego, że przez wiele lat to Teatr sponsorował nie tylko konserwacje, ale i poważne remonty budynku w swojej siedzibie, to w 2011 roku TSKŻ odmówił Teatrowi możliwości wspólnego wystąpienia o granty unijne w celu dokonania wnikliwej modernizacji budynku. Mamy nadzieję, że ten modernistyczny gmach, według koncepcji Bohdana Pniewskiego i projektu Władysława Jotkiewicza, który został wpisany przez oddział Warszawski Stowarzyszenia Architektów Polskich (SARP) na listę dóbr kultury współczesnej, będzie spełniał wszystkie najwyższe standardy i pozostanie domem nie tylko dla przeszło stuosobowego zespołu aktorskiego, technicznego i administracyjnego, ale przede wszystkim dla Państwa – dla naszych widzów, bo Wy uczyniliście go nie tylko budynkiem a domem.
Z poważaniem,
Dyrektor Teatru Gołda Tencer i zespół Teatru Żydowskiego
Warszawa, 23 marca 2016 r.
STANOWISKO GHELAMCO W ODNIESIENIU DO BŁĘDNYCH INFORMACJI W MEDIACH
I OŚWIADCZENIA TEATRU ŻYDOWSKIEGO
Firma Ghelamco, właściciel obiektu przy pl. Grzybowskim 12/14/16, stanowczo zaprzecza wszelkim spekulacjom, jakoby Teatr Żydowski miał zostać zamknięty a jego działalność jako instytucji kultury miała być zagrożona przez plany inwestycyjne dewelopera:
„Nigdy nie zamierzaliśmy zamykać Teatru! Nie wzywamy również Teatru do natychmiastowego opuszczenia jego siedziby. Stanowczo i zdecydowanie zaprzeczamy tego typu nieprawdziwym informacjom, które pojawiają się w niektórych mediach. W piątek zaapelowaliśmy do Teatru o tymczasowe wstrzymanie działań, w tym szczególności organizacji wydarzeń o charakterze publicznym – ale tylko do momentu usunięcia zagrożeń dla bezpieczeństwa pracowników i gości teatru, które zostały wskazane w ekspertyzach budynkowych (są dostępne na www.nowasiedziba.tskz.pl). Po usunięciu przez Teatr tych nieprawidłowości, instytucja może dalej funkcjonować w obecnym budynku, aż do czasu wybudowania dla niego nowej siedziby, (na podstawie porozumienia z lutego 2014 r. zawartego pomiędzy Teatrem, TSKŻ, Ghelamco przy udziale m. st. Warszawa). Nowa siedziba TSKŻ ma zaplanowane pomieszczenia dla Teatru Żydowskiego o pow. 4200 m2 i jest planowana na tej samej działce przy pl. Grzybowskim. Nowe pomieszczenia Teatru stanowią integralną część planowanej przez nas inwestycji – zajmują kondygnacje -1, parter, antresole, pierwsze oraz drugie piętro. Planowane pomieszczenia zajmują ponad 2/3 powierzchni projektowanego budynku TSKŻ i ponad 3/4 jego kubatury” – komentuje Damian Woźniak, Członek Zarządu Ghelamco Poland.
Ghelamco zbuduje dla Teatru Żydowskiego nową siedzibę, a realizacja inwestycji została zaplanowana tak, żeby Teatr mógł grać bez żadnej przerwy, jest to również uwzględnione w zawartym porozumieniu.
„Teatr nie przestanie istnieć, a jego adresem pozostanie Plac Grzybowski tak długo, jak długo będą chcieć tego jego władze oraz organizatorzy. Umowę w nowym obiekcie zaplanowaliśmy nawet na kilkadziesiąt lat. Jedyne, o co trzeba się obecnie troszczyć – to bezpieczeństwo widzów i pracowników instytucji, która na ten moment funkcjonuje w obiekcie naruszającym elementarne normy bezpieczeństwa. Mamy nadzieję, że ten przekaz dotrze do wszystkich, którzy się o los Teatru niepokoją” – dodaje Damian Woźniak.
Teatr do tej pory nie odniósł się do apelu właściciela budynku i dalej organizuje wydarzenia o charakterze publicznym w budynku, który, jak wykazały ekspertyzy, nie jest bezpieczny.
„O nieprawidłowościach Teatr oraz przedstawiciele m. st. Warszawy byli już informowany wiele razy na przestrzeni lat 2011 – 2015 przez poprzedniego właściciela, TSKŻ, a po tym, jak zakupiliśmy budynek – również przez nowego Zarządcę. Ze względu na naszą odpowiedzialność i brak reakcji Teatru na wcześniejsze pisma (dostępne na www.nowasiedziba.tskz.pl) zdecydowaliśmy się na zaapelowanie do Teatru, ponieważ tego wymagała powaga sytuacji. Zdecydowaliśmy się dodatkowo poinformować o złym stanie budynku opinię publiczną, gdyż to na nas spoczywa odpowiedzialność za bezpieczeństwo znajdujących się tam osób. Obecnie mamy nadzieję, że zamiast zapraszać widzów pod swój dach, Teatr wykaże się odpowiedzialną postawą i usunie wskazane w ekspertyzie nieprawidłowości. Po tym może dalej nieprzerwanie funkcjonować w obecnym budynku, a nową siedzibę dla Teatru jesteśmy w stanie zbudować w ciągu 18-24 miesięcy od momentu otrzymania pozwolenia na budowę” – dodaje przedstawiciel Ghelamco Poland.
Budynek przy pl. Grzybowskim 12/14/16, w którym obecnie mieści się siedziba TSKŻ i Teatr Żydowski, nie jest objęty ochroną konserwatorską i nie jest wpisany w Rejestr Zabytków, a m.st. Warszawa po uzgodnieniach z Ministrem Kultury i Dziedzictwa Narodowego wydało zgodę na jego rozbiórkę. Wszelkie dotychczasowe próby wpisu tego budynku do rejestru, ewidencji oraz gminnej ewidencji zostały rozstrzygnięte negatywnie. Ghelamco ma też pisemne potwierdzenie, od Stołecznego Konserwatora Zabytków, z początku marca 2015 r., że nie umieścił obiektu na liście budynków modernistycznych rekomendowanych do ochrony.
Dokumenty oraz przeprowadzone ekspertyzy wraz ze zdjęciami i opisami dostępne są na stronie www.nowasiedziba.tskz.pl
NOWA SIEDZIBA DLA TEATRU ŻYDOWSKIEGO I TSKŻ. TEATR BĘDZIE GRAŁ BEZ PRZERWY.
Od kilku lat Ghelamco pracuje nad projektem nowej inwestycji, która zapewni Teatrowi oraz Towarzystwu Społeczno-Kulturalnemu Żydów w Polsce nową siedzibę o bardzo wysokim standardzie. Nowy budynek powstanie na tej samej działce, tuż obok aktualnej siedziby Teatru i przy PL. Grzybowskim 12/14/16..
Realizacja inwestycji została zaplanowana tak, żeby Teatr mógł grać bez żadnej przerwy. Nowa inwestycja przy Placu Grzybowskim 12/14/16 będzie realizowana dwufazowo. Projekt zaplanowano tak, aby ani teraz, ani w przyszłości nie zakłócać ciągłości funkcjonowania Teatru.
I. W pierwszym etapie, po wyburzeniu części obecnego budynku niezajmowanej przez Teatr, rozpoczęta zostanie realizacja obiektu o powierzchni około 6 500 m2, który posłuży za nową siedzibę Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce oraz Teatru Żydowskiego im. Estery Rachel i Idy Kamińskich. Teatr zajmie ok. 70% powierzchni w tej części inwestycji. Umowa zostanie zawarta na kilkadziesiąt kolejnych lat.
II. Po przeniesieniu obu instytucji do nowych lokali zrealizowany zostanie drugi etap, czyli inwestycja komercyjna o charakterze biurowo-usługowym.
Nowa siedziba dla Teatru i TSKŻ będzie kosztować ok. 63 milionów złotych – ten koszt pokryje inwestor. Dodatkowo, za 13 mln złotych Ghelamco sfinansuje wyposażenie dla Teatru Żydowskiego. Teatr Żydowski będzie miał nowocześnie wyposażoną widownię na 350 miejsc, nowoczesne rozwiązania sceniczne, akustyczne i oświetleniowe. Ponadto, wybrane elementy dotychczasowego budynku, takie jak elementy piaskowej elewacji oraz ciekawe mozaiki ceramiczne w patio zostaną odrestaurowane, aby w nowym obiekcie uświetnić wnętrza nowych pomieszczeń Teatru. Co ważne m. st. Warszawa oraz Ministerstwo nie będą musiały partycypować w kosztach budowy, zakupu terenu oraz mają zapewnione finansowanie wyposażenia do kwoty 13 mln złotych. Obecnie Teatr przebywa na terenie nieruchomości bez jakiegokolwiek tytułu prawnego (bezumownie).
Dla TSKŻ i innych instytucji kulturalnych oraz organizacji pożytku publicznego przewidziano natomiast nowoczesne siedziby z wysokiej klasy powierzchniami biurowymi.
Jak komentuje Anna Kiedrzyńska-Tui, Rzecznik Prasowy Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce: współpraca przy tym projekcie przynosi korzyści wszystkim stronom – Teatr będzie miał nowoczesną scenę, my – nową siedzibę, a inwestor – nieruchomość biurowo-usługową. Bez Ghelamco jako doświadczonego inwestora strategicznego, realizacja nowej siedziby dla nas i Teatru nie byłaby możliwa ze względu na nasze ograniczenia finansowe.
Proces przygotowania inwestycji trwał kilka lat ze względu na chęć jak najlepszego dostosowania koncepcji pierwszego budynku do potrzeb TSKŻ oraz Teatru. Obecny etap jest wynikiem porozumienia wszystkich stron: TSKŻ, Teatru Żydowskiego i Ghelamco przy udziale M. St. Warszawy. Założenia dla projektu były konsultowane zarówno z Biurem Kultury Urzędu Miasta St. Warszawy jak i dyrekcją Teatru Żydowskiego, z którą finalnie wypracowane zostały koncepcje nowych pomieszczeń dla teatru.
