Miejskie place

Rewolucyjne zmiany na warszawskich placach! Co się stanie na placach Teatralnym, Bankowym i Żelaznej Bramy?

2024-05-20 15:08

Wiemy, jak zmienią się trzy warszawskie place – Teatralny, Bankowy i Żelaznej Bramy. Zobacz gotowe projekty i koncepcje przygotowane przez pracownię MAU – Mycielski Architecture & Urbanism

Spis treści

  1. Nowe funkcje miejskich placów
  2. Znikające parkingi i ograniczenie ruchu samochodów na warszawskich placach
  3. Nowy plac Teatralny w Warszawie
  4. Nowy plac Bankowy
  5. Nowy plac Żelaznej Bramy
  6. Warsztaty charrette jako narzędzie projektowania
  7. Kiedy nastąpi realizacja zapowiedziany zmian

Warszawski Ratusz zaprezentował nowe koncepcje funkcjonalno-przestrzenne trzech ważnych miejsc w centrum stolicy – obszarów placów Teatralnego, Bankowego i Żelaznej Bramy.

Projekty zmian przygotowała warszawska pracownia MAU – Mycielski Architecture & Urbanism, w oparciu o pieczołowicie przeprowadzone analizy i konsultacje, w tym warsztaty z udziałem specjalistów oraz przedstawicieli różnych grup korzystających z tych miejsc, obejmujące debaty w przestrzeni miejskiej w mobilnym punkcie konsultacyjnym, ankiety online, spotkania, akcje informacyjne oraz zorganizowane spacery po terenach, które mają zostać poprawione.

Nowe funkcje miejskich placów

Celem Urzędu było zdefiniowanie tego, jak ma wyglądać połączenie funkcji reprezentacyjnych funkcji i jednoczesną poprawę ich jakości jako miejsc spotkań, spacerów, odpoczynku i organizacji kameralnych wydarzeń kulturalnych. To kolejny krok w kierunku realizacji projektu Nowego Centrum Warszawy, który nasi czytelnicy znają między innymi z takich realizacji jak Plac Pięciu Rogów, trwające przebudowa ulicy Chmielnej czy Placu Centralnego oraz planów zmian na Marszałkowskiej, Kruczej, Brackiej czy Szpitalnej.

Sanatorium Kos w Ustroniu zmienia się!

Główną ideą jest wprowadzenie jak największej ilości zieleni oraz oddanie przestrzeni placów pieszym i rowerzystom. W ten sposób ratusz chce nie tylko odpowiedzieć na wyzwania towarzyszące kryzysowi klimatycznemu, ale także promować nowy model miejskiej mobilności.

Znikające parkingi i ograniczenie ruchu samochodów na warszawskich placach

Projekty – niezależnie od zastosowanych na nich szczegółowych rozwiązań architektonicznych i urbanistycznych – z pewnością wzbudzą kontrowersje. Wśród głównych zmian można bowiem zauważyć ograniczenie ruchu samochodowego do niezbędnego minimum na Placu Teatralnym czy likwidację parkingu na placu Bankowym.

Nowy plac Teatralny w Warszawie

Koncepcja placu Teatralnego została wypracowana w czerwcu 2023 r. Po wschodniej i zachodniej stronie placu architekci zaproponowali dwa zieleńce o organicznych kształtach, a pośrodku, dokładnie na osi głównego wejścia do Teatru Wielkiego, dużą, okrągłą fontannę nazywaną „teatrem wody”. Byłaby ona połączona wąskimi kanałami z dwoma mniejszymi oczkami wodnymi urządzonymi przy bocznych zieleńcach. Całość stanowiłaby atrakcyjną strefę zabaw dla dzieci, a dla dorosłych miejsce odpoczynku wśród drzew, krzewów i kwiatów. Całe założenie działałoby w oparciu o przechwyconą, gromadzoną i podczyszczoną wodę deszczową. Eksperci oszacowali, że z powierzchni placu oraz dachu Teatru Wielkiego można zebrać rocznie nawet do 26 tys. m³ deszczówki.

Muzeum Polskiej Wódki w Fabryce Koneser

Dziś zieleń stanowi nieco ponad 3% powierzchni placu. Po zmianie zieleń i powierzchnie przepuszczalne stanowiłyby od 30 do 50% – wylicza Maciej Mycielski z pracowni MAU. Plac Teatralny może stać się salonem Warszawy, w którym zabytkowe budynki zyskują godną oprawę, a teatr czy muzyka wychodzi w przestrzeń miasta. Może być też miejską oazą: miejscem, gdzie przyjemnie jest odpocząć wśród zieleni i gdzie zebrana woda deszczowa zasilająca fontannę i strumienie w posadzce daje wytchnienie w upalne dni – informuje biuro na swoim profilu na Facebooku.

Koncepcja przewiduje również, że w zachodniej części placu mógłby powstać parking podziemny. Obiekt zaplanowano po stronie Teatru Narodowego, z rampą zjazdową od strony ul. Wierzbowej.

Nowy plac Bankowy

Odmieniona wizja placu Bankowego została zaprezentowana w listopadzie 2023 roku. Propozycje zaproponowanych przekształceń w pewnym stopniu nawiązują do czasów przedwojennych. Zamiast parkingu przy pomniku Juliusza Słowackiego przewidziano skwer z nowym elementem wodnym. Po zachodniej stronie, wzdłuż elewacji monumentalnych gmachów Corazziego i siedziby dawnego Banku Polskiego przy Elektoralnej, pojawiłby się deptak tylko dla pieszych z zielonym skwerem w kształcie trójkąta, gdzie można byłoby urządzić miejsce spotkań podobne to tego, jakie funkcjonuje przy stacji metra Ratusz-Arsenał.

Kino Koneser w Warszawie i jego piękna wnętrza

Nowe zgrupowanie przystanków tramwajowych i autobusowych przewidziano w rejonie wlotu ulicy Senatorskiej na plac Bankowy. Jeden z wariantów koncepcji przewiduje wydzielony pas dla autobusów, które jeżdżą od placu Teatralnego. Będziemy jeszcze weryfikować, czy takie rozwiązanie miałoby funkcjonować docelowo czy tylko czasowo – mówił wówczas Wojciech Wagner, zastępca dyrektora Biura Architektury i Planowania Przestrzennego. Pod uwagę brana jest także przebudowa torowiska tramwajowego i takie jego odsunięcie od pałacu Błękitnego, żeby zmieścić przy nim drogę dla rowerów.

Nowy plac Żelaznej Bramy

Zapominany plac Żelaznej Bramy jest tym, o którym większość warszawian i osób odwiedzających miasto nawet nie wie. Jego nazwa kojarzy się głównie chyba z historycznym źródłowym nazwy Osiedla za Żelazną Bramą (obecnie częściowo rozbieranego). Mimo dogodnego położenia na obszarze przylegającym do tych części miasta, w których się najwięcej dzieje, wydaje się on znajdować jakby na uboczu – nie jest prawie nigdzie po drodze. Czasem zabłąkał się tam zgubiony rowerzysta i nie mógł się nadziwić swoim nagłym odkryciem uroczego i spokojnego zakątka, często w mieście znanym od urodzenia, jak by się wydawało, jak własna kieszeń.

CH Panorama w Warszawie. Luksus lat 90.

Tymczasem ta przestrzeń to prawdziwy skarb, chyba rzeczywiście godny lepszego wykorzystania, tak, żeby z niej po prostu korzystać. Odkryły to już osoby tańczące tango – grupa ludzi znana z tego, że na całym świecie potrafi ożywić zastałe przestrzenie.

Zmiany, jak zapowiada Miasto, mają pomóc utrzymać na placu Żelaznej Bramy tę malowniczą nową tradycję – miejsce do tańczenia pod pomnikiem Kościuszki ma dalej być. Projektanci proponują jednak ułatwić dostęp do placu, poprzez zbudowanie nowego przejścia dla pieszych, łączącego go wygodniej z najstarszym i wciąż jednym z największych i najpiękniejszych publicznych parków Warszawy – bardziej popularnym Ogrodem Saskim. Piękne miejsce i pomoc z miasta przepisem na sukces? Zobaczymy. Plac, mimo że już wcześniej zielony, zyska nowe drzewa a jego powierzchnia ma się stać bardziej przepuszczalna, w zgodzie z najnowszymi trendami projektowania, zakładającymi uwzględnienie zatrzymywania wody opadowej w mieście, aby zapobiec przesuszeniu i przegrzaniu przestrzeni aglomeracji.

Spacer po Galerii PLATO z Robertem Koniecznym

Warsztaty charrette jako narzędzie projektowania

Koncepcje nowych placów powstały w wyniku tzw. warsztatów charrette. Na zlecenie władz miasta przeprowadziło je biuro MAU Mycielski Architecture & Urbanism. Z tego rozwiązania Ratusz skorzystał już przy projektowaniu zmian na przebudowywanym właśnie placu Powstańców Warszawy. W skrócie, polega ono na przeprowadzeniu cyklu spotkań, podczas których mieszkańcy wraz ze specjalistami z różnych dziedzin dyskutują nad przyszłym zagospodarowaniem danego miejsca, zaczynając od zieleni, a na organizacji ruchu kończąc. Warsztaty charrette trwają zazwyczaj kilka dni i wymagają wcześniejszego przygotowania merytorycznego. Podczas spotkań na bieżąco weryfikowane są koncepcje zmian i wypracowywana jest docelowa propozycja przekształceń.

Kiedy nastąpi realizacja zapowiedziany zmian

Maciej Mycielski z MAU przekonuje, że projekty są gotowe i Urząd Miasta mógłby już na ich podstawie ogłaszać przetargi. Wcześniejsze doświadczenia z realizacji placu Powstańców Warszawy pokazują, że od momentu zakończenia prac projektowych do czasu realizacji minęło 4-5 lat. Prawodopodobnie więc z takim czasem muszą się liczyć ci, którzy chcieliby, aby zaprezentowane koncepcje zostały zrealizowane.