Notacje czasu – o projekcie CSK w Lublinie Bolesław Stelamch

Nazwa obiektu	Centrum Spotkania Kultur
Adres obiektu	Lublin, plac Teatralny 1
Autorzy	Stelmach i Partnerzy Biuro Architektoniczne, architekt Bolesław Stelmach
Współpraca autorska	architekci Marek Zarzeczny, Rafał Szmigielski, Zbigniew Wypych, Sławomir Kłos
Architektura wnętrz	Stelmach i Partnerzy Biuro Architektoniczne
Architektura krajobrazu	Piotr Szkołut
Konstrukcja	Włodzimierz Wójtowicz
Generalny wykonawca	Budimex
Inwestor	Marszałek Województwa Lubelskiego
Powierzchnia terenu	19950.0 m²
Powierzchnia zabudowy	8787.0 m²
Powierzchnia użytkowa	43636.0 m²
Powierzchnia całkowita	55248.0 m²
Kubatura	282072.0 m³
Projekt	2010-2012
Data realizacji (koniec)	2016
Koszt inwestycji	205 000 000 PLN brutto

Teatr w Budowie to dla mnie przestrzeń zapisanego czasu. Plac Teatralny to współczesny plac miejski, z którym mogą utożsamiać się dzisiejsi mieszkańcy Lublina, a którego część wyznacza najstarszy trakt na Zachód. Tuż obok XIX-wieczny park Saski, z najstarszym zespołem drzew sprzed organizacji ogrodu. Wypiętrzenia „kurhanów Gutenberga” na placu, z wyświetlanymi na ich powierzchni literami martwych alfabetów (Derrida) – greki, łaciny, hebrajskiego, gotyku, cyrylicy – to przeszły czas analogowy. Trzy multimedialne elewacje to czas teraźniejszy – epoka cyfrowa. Trzy ogrody na dachach – z wystawami, kawiarnią i kinem letnim – to z kolei czas przyszłości – epoka syntezy Natury i Kultury (Budzyński).

W ogrodach posadziliśmy endemiczną zieleń, krzewy i drzewa owocowe dające pożytek pszczołom z pasieki na dachu. To czas przyszłej proekologicznej cywilizacji, jedynej alternatywy dla obecnego pędu ku samozagładzie. Zachowałem części domu, tak jak je porzucono w latach 80. i 90. XX wieku; elewacje z cegły i pustaków, które nigdy nie zostały obłożone kamieniem.

Sam dom strukturalizuje Aleja Kultur – droga wyrąbana w starej substancji. Jest jak strumień wprowadzający życie w martwy krajobraz. Ta droga to symboliczne przekreślenie komunistycznej idei i nowa przestrzeń funkcjonalna (Hansen). Łączy kilkanaście różnych obszarów aktywności, które powstały w ruinach.

To główna oś Miasteczka Kultury (Lublin Miasto Inspiracji), w które zamieniła się ruina „opuszczonej katedry”. Struktury i tekstury domu, niedokończone, brutalnie szczerze definiują przestrzeń in statu nascendi – Teatru w Budowie.

A ludzie ze swymi aktywnościami określą dzisiaj tożsamość ich czasu. To przestrzeń, która dzięki wypełniającemu ją tłumowi ma obecnie koloryt, zapachy, gwar, muzykę. To czas teraźniejszy, otwarty na przyszłość, dla którego przestrzeń jest tylko tymczasowym schronieniem, ale i znakiem.