Inicjatywa doprowadzenia drugiej linii metra w rejon Dworca Wileńskiego w Warszawie w latach 2011-2015 wiązała się z zauważalnym wzrostem liczby nowych inwestycji w obrębie historycznego obszaru Starej Pragi, co obejmowało także adaptację obiektów istniejących. Jedną z realizacji tego typu była podjęta na przełomie 2017 i 2018 roku przez firmę Marvipol Development przebudowa i rozbudowa dawnego zespołu fabrycznego przy ul. Kłopotowskiego 11 – Fabryki Maszyn i Kamieni Młyńskich. Opracowanie projektu powierzono specjalizującej się w zleceniach o charakterze architektoniczno-konserwatorskim warszawskiej pracowni Proart Anna Rostkowska, znanej z takich realizacji jak przebudowa kamienic przy Foksal 13 i 15 w Warszawie czy Przędzalni Braci Muehle w Łodzi.
Historyczny zespół przemysłowy
Rozwój przemysłu na prawym brzegu Wisły sięgał przełomu lat 60. i 70. XIX wieku, co bezpośrednio wiązało się z uruchomieniem dworców kolejowych Petersburskiego (obecnie Warszawa Wileńska) i Terespolskiego (dziś Warszawa Wschodnia), a zatem dostępnością transportu. Fabryka Maszyn i Kamieni Młyńskich przy obecnej ul. Kłopotowskiego 11 powstała w 1900 roku z inicjatywy Oskara Hartwiga i Gustawa Łęgiewskiego. Po 10 latach działalności zakład zatrudniał 80 pracowników, a jego obrót roczny wynosił 250 tysięcy rubli, co stanowiło wynik godny uznania w skali zakładów przemysłowych zlokalizowanych wówczas na prawym brzegu Wisły.Fabryka Łęgiewskiego i Hartwiga zajmowała obszerną posesję rozciągającą się pomiędzy ulicami Szeroką (obecnie Kłopotowskiego) i Floriańską (obecnie Jasińskiego). Zabudowę współtworzyło siedem obiektów – zlokalizowany we frontowej części posesji dwukondygnacyjny budynek administracyjny z nieużytkowym poddaszem, flankujące go po bokach trójkondygnacyjne oficyny, zajmująca centralną część działki poprzeczna trójkondygnacyjna hala produkcyjna oraz usytuowane na jej zapleczu trzy oficyny gospodarcze mieszczące m.in. wozownię i magazyny. Zabudowę fabryczną zrealizowano z cegły pełnej na zaprawie wapiennej z belkowymi stropami drewnianymi po części wspartymi na żeliwnych kolumnach. Budynki odznaczały się typową dla okresu swojego powstania utylitarną architekturą przemysłową z elewacjami wykończonymi licówką w odcieniach brązu/czerwieni. Dostęp do wnętrza posesji umożliwiał ciąg przejazdów bramnych zlokalizowanych po bokach budynku administracyjnego oraz na parterze hali produkcyjnej.
To artykuł, do którego dostęp mają prenumeratorzy cyfrowej „Architektury-murator”.Chcesz dalej czytać ten tekst?
