Spis treści
- Odra Centrum - pawilon kawiarni i edukacji
- Rzeźba architektoniczna na wyspie Daliowej
- Tereny dawnej Stoczni Gdańskiej
Odra Centrum - pawilon kawiarni i edukacji
Podczas gdy wiele miast mozolnie wdraża projekty „powrotu nad rzekę”, Wrocław jest już na innym etapie – pod względem aktywności nabrzeży przoduje w Polsce. Wyróżnia go też zróżnicowana topografia archipelagu nadodrzańskich wysp i liczne bulwary z bogactwem atrakcji. Nie brakuje tu nawet miejsc do mniej skrępowanego plażingu – lokalsi polecają Formę Płynną, ZaZoo Beach Bar czy Odra Pany, które oferują piasek, leżaki, kontenerowe bary. Ale nawet wśród plażowych atrakcji znajdują się… zabytki architektury. Przykładem jest Marina Kleczków. Horyzontalny ceglany budynek położony na grobli oddzielającej Kanał Miejski od Starej Odry wyróżniają charakterystyczne dwupoziomowe tarasy oparte na żelbetowej konstrukcji – niczym pokłady transatlantyku. Obiekt stanowi fragment dawnego Kąpieliska Północnego Różanka, które w 1927 roku zaprojektował Richard Karl Konwiarz, autor wielu obiektów sportowych w mieście, w tym Stadionu Olimpijskiego. Trudno polecić jedną miejscówkę we Wrocławiu. Mnie urzekła Odra Centrum – pływająca kawiarnia zacumowana przy nabrzeżu Odry w pobliżu ujścia Oławy. Oferuje ona niesamowite widoki na wiszącą konstrukcję pobliskiego mostu Grunwaldzkiego, za którego pylonami wyłaniają się wieżowce wrocławskiego Manhattanu, czyli słynne sedesowce. Odra Centrum to coś więcej niż tylko niskoemisyjny pawilon kawiarni, to przede wszystkim ośrodek edukacyjno-kulturalny prowadzony przez Fundację OnWater.pl, która organizuje wystawy, debaty czy warsztaty edukacyjne na temat zarówno Odry, jak i ochrony środowiska naturalnego rzeki. Kawiarnia to proste pudełko z dużymi przeszkleniami, przyciągające również swoimi tarasami – jeden jest nad samym lustrem rzeki, a drugi zajmuje cały dach obiektu, w obu klimat umila wszechobecna zieleń. Tuż obok zacumowany jest pierwszy w Polsce dom na wodzie, który wybudował dla siebie Kamil Zaremba, prezes i współzałożyciel Fundacji OnWater.pl.
- Wrocław
- ul. Wybrzeże Juliusza Słowackiego 5B
Czytaj też:
Rzeźba architektoniczna na wyspie Daliowej
Będąc w stolicy Dolnego Śląska, koniecznie trzeba odbyć spacer po nadodrzańskich wyspach. W granicach miasta jest ich 12. Nic dziwnego, że Wrocław nazywa się Wenecją Północy lub miastem 100 mostów (choć obecnie jest ich 111). Warto eksplorować wyspy, niektóre z nich w ostatnich latach przeszły totalną metamorfozę. Np. Kępa Mieszczańska w okolicach ulicy Księcia Witolda została zabudowana nowymi kwartałami mieszkaniowymi, z usługami w parterach i atrakcyjnymi fragmentami bulwarów. Miejskie życie koncentruje się głównie na wyspie Słodowej z przyległościami, wokół której cumują liczne barki z kawiarniami. To tu weekendami czy letnimi wieczorami tłumy siedzą na ławkach, trawie czy kładkach. Na wyspie wznosi się Concordia Design Wrocław, czyli głośna rozbudowa XIX-wiecznego ostańca, zaprojektowana przez holenderskie studio MVRDV. Tuż obok na wyspie Daliowej, najmniejszej z nadodrzańskiego archipelagu, Oskar Zięta ustawił architektoniczną rzeźbę Nawę. To największy obiekt w Polsce zbudowany w jego innowacyjnej technologii FiDU, z której ten designer stworzył również swój ikoniczny i wielokrotnie nagradzany stołek Plopp. W skrócie technika polega na laserowym cięciu blach, zgrzaniu dwóch arkuszy i nadmuchaniu takiej formy sprężonym powietrzem. W efekcie płaskie powierzchnie zyskują trzeci wymiar, ale i niespotykaną wytrzymałość mimo kilkumilimetrowej grubości konstrukcji. Nawa wygląda jak srebrzysty szkielet dinozaura lub futurystyczny obiekt wygenerowany przez AI (prompt: organiczna, ażurowa architektura à la Felix Candela o fakturze rtęci jak terminator T-1000). Nawa otrzymała w 2017 roku nagrodę główną w konkursie „Innowacje w architekturze” redakcji „A-m”. Ultralekkimi możliwościami technologii Zięty zainteresowana jest m.in. Europejska Agencja Kosmiczna.
- Wrocław, wyspa Daliowa
Czytaj też:
- Apartamenty Marina III we Wrocławiu
- Concordia Design we Wrocławiu: dlaczego realizacja MVRDV budzi kontrowersje
Tereny dawnej Stoczni Gdańskiej
Kto choć raz spacerował po Głównym Mieście w sezonie, pewnie miał w końcu ochotę uciec jak najdalej od tłumów i wszechobecnego odpustu. Jest jednak miejsce w Gdańsku, gdzie tłumy mi nie przeszkadzają, nie denerwują nawet niedociągnięcia architektoniczne, kontenerowa, tymczasowa zabudowa czy sypiący się tynk.
Mam na myśli tereny dawnej Stoczni Gdańskiej w okolicach 100czni i ulicy Elektryków. Niedoskonałość tego poprzemysłowego miejsca przydaje mu prawdy, jakże cennej waluty w naszych zblazowanych czasach. To inna twarz stoczni, mniej martyrologiczna od tej prezentowanej w pobliskim Europejskim Centrum Solidarności. Można tu wpaść coś zjeść, potańczyć, posłuchać koncertu, obejrzeć wystawę w jednej ze starych hal lub film w kinie plenerowym. Deweloperzy już upominają się o te tereny. Liczbę żurawi portowych przebija już liczba dźwigów budowlanych i płotów z wizualizacjami kolejnych inwestycji Młodego Miasta. Jest nadzieja, że uda się pogodzić zachowane elementy dziedzictwa z nową zabudową, którą projektują polskie i zagraniczne biura - m.in.:
- JEMS,
- BBGK Architekci,
- ale również Henning Larsen
- czy Lahdelma & Mahlamäki.
Wraz z cywilizowaniem stoczni ubywać będzie miejsc do uprawiania urbexu, takich jak obszar Stoczni Cesarskiej. Z wody przy dawnej pochylni do wodowania statków wychodzą tu przedziwne stwory, wyglądają jak zardzewiała armia cyborgów, która atakuje nabrzeże. To rzeźby z cyklu Rozbitkowie autorstwa Czesława Podleśnego. Rzeźbiarz ma obok swoją pracownię w Przestrzeni Sztuki WL4, w której organizowane są wystawy niezależnych twórców. Podleśny tworzy swoje dzieła z odpadów znalezionych na złomowiskach. Może jego rzeźby to zapowiedź renesansu stoczni – wskrzeszenia zardzewiałych konstrukcji?
- Gdańsk, ul. Elektryków
Czytaj też:
Oprac. Julia Jankowska
