Wnętrze budowanego tunelu metra w Warszawie, oświetlone lampami, z widocznymi elementami konstrukcyjnymi i grupą inżynierów lub pracowników budowlanych. Taka architektura to przyszłość metra, o której piszemy w Architektura Murator Plus.

i

Autor: Tomasz Ślęzak/Radio Eska Wnętrze budowanego tunelu metra w Warszawie, oświetlone lampami, z widocznymi elementami konstrukcyjnymi i grupą inżynierów lub pracowników budowlanych. Taka architektura to przyszłość metra, o której piszemy w Architektura Murator Plus.

Taka będzie 4. linia metra w Warszawie. Wiemy, od której dzielnicy zaczną budowę

Warszawa już rozpoczęła przygotowania do budowy 4. linii metra. Obecnie prowadzone są prace przedprojektowe, w tym ustalanie lokalizacji stacji M4. Nowa linia ma powstać w ciągu dwóch dekad, oferując alternatywę dla zatłoczonej M1, a także może stać się pierwszą automatyczną linią w stolicy.

„ŻYCIE W ARCHITEKTURZE” o granicach otwartości architektury. Debata Architektury-murator
Materiał sponsorowany
Materiał sponsorowany

4. linia metra, Warszawa – aktualności. Jak idą prace nad M4?

4. linia metra w Warszawie to planowana nowa linia kolejki podziemnej, która ma połączyć Tarchomin z Wilanowem. Zgodnie z oficjalnymi planami miasta linia M4 ma powstać do 2044 r. Budowa M4 ruszy najprawdopodobniej w latach 30. Miasto zapowiada, że będzie to autonomiczna linia metra, czyli kursująca bez maszynistów.

IV linia metra będzie przebiegać w osi północ-południe i oferować możliwość przesiadki na wszystkie pozostałe linie metra (M1, M2, M3 i M5). Linia M4 istotnie odciąży M1, zapewniając po lewej stronie Wisły alternatywny korytarz szybkiego transportu do centrum. Jak ustaliła gazeta.pl, budowa M4 rozpocznie się od Białołęki (Tarchomin) i będzie kontynuowana w kierunku Wilanowa. Taka kolejność budowy wynika m.in. z bliskości linii M1 (wystarczy zbudować 5 stacji, by umożliwić przesiadki na Marymoncie) oraz dostępnego na Tarchominie wolnego miejsca na stację techniczno-postojową („zajezdnię” metra). Na ten moment nie wiadomo jeszcze, czy budowa będzie się odbywać etapami, czy też cała linia będzie budowana jednocześnie – wszystko zależy od pieniędzy. Wstępnie mówi się o wybudowaniu w pierwszej kolejności odcinka z Tarchomina do stacji Rondo „Radosława”.

20 września 2024 r. podpisano umowę z wykonawcą prac przedprojektowych (koncepcyjnych) nad linią M4. To ważny etap przygotowań do inwestycji, podczas którego m.in. zostaną ustalone precyzyjne lokalizacje stacji oraz kolejność budowy odcinków M4. Już wiadomo, że część stacji ma zostać przesunięta względem pierwotnych zapowiedzi:

  • krańcowa stacja Myśliborska na Tarchominie zostanie nieco przesunięta, żeby nie kolidować z podziemnym kolektorem ściekowym i umożliwić ewentualne przedłużanie w przyszłości M4 na północ lub północny wschód,
  • krańcowa stacja Wilanów zostanie przesunięta spod ul. Przyczółkowej w kierunku urzędu dzielnicy,
  • stacja przesiadkowa na M1 Wilanowska zostanie odsunięta od stacji M1 w kierunku dworca autobusowego (powodem jest odstąpienie przez miasto deweloperowi działki pierwotnie przeznaczonej pod przystanek M4), co wydłuży przesiadki pomiędzy liniami metra do ok. 200 m.

Prace przedprojektowe nad czwartą linią metra w Warszawie wykonuje za 52,2 mln zł firma Metroprojekt. Wszystko będzie gotowe w listopadzie 2027 r. Wykonawca ma wieloletnie doświadczenie przy pracach nad metrem warszawskim. Ten etap prac nad 4. linią metra toczy się równolegle z projektowaniem I odcinka 3. linii metra w Warszawie (który ma zostać wybudowany przed M4).

Plan rozbudowy metra warszawskiego

i

Autor: Metro Warszawskie/ Materiały prasowe Oficjalny plan rozbudowy metra warszawskiego na lata 20. i 30. XXI w.

– Rozbudowa transportu publicznego w stolicy to niezmiennie jeden z moich priorytetów. W czasie mojej pierwszej kadencji oddaliśmy do użytku aż 11 nowych stacji metra. 3 kolejne i stacja techniczno-postojowa są w trakcie budowy. Nie zwalniamy tempa! – mówi prezydent m.st. Warszawy Rafał Trzaskowski.

Zgodnie z prognozami ruchu pasażerskiego na wybranych odcinkach M4 będzie przewozić największą liczbę pasażerów w całej sieci metra warszawskiego. Będzie to nawet 20 tys. osób na godzinę w jednym kierunku – dla porównania obecny rekord to 14–15 tys. pasażerów. Z kolei na 5. linii metra Warszawa spodziewa się do 10 tys. osób na godzinę na kierunek, zaś na obecnie projektowanej 3. linii – do 6 tys. osób.

Linia M4 będzie też najdłuższą linią w całej sieci (26 km). Miasto zdecydowało, że będzie to linia automatyczna, czyli bez maszynistów i z drzwiami wzdłuż krawędzi peronu, które otworzą się dopiero, gdy pociąg się zatrzyma.

– IV linia metra w osi północ-południe wykazuje potencjał przenoszenia porównywalnych potoków pasażerskich na centralnym jej odcinku (wzdłuż ciągu Okopowa-Towarowa) z istniejącą I linią metra – czytamy w projekcie nowego studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego.

Przebieg 4. linii metra w Warszawie. Oto lista stacji i mapa M4

Znany jest wstępny, przybliżony przebieg 4. linii metra w Warszawie. Dokładne lokalizacje poszczególnych stacji są dopiero ustalane, możliwe są też drobne korekty przebiegu linii. Aktualnie miasto planuje, iż linia M4 połączy Tarchomin z Wilanowem przez Bielany, Żoliborz, Wolę, Ochotę, Włochy i Mokotów. Zaplanowano 23 stacje.

Plan 5 linii metra w Warszawie

i

Autor: UM Warszawa/ Materiały prasowe Plan 5 linii metra w Warszawie. Linię M3 zaznaczono kolorem zielonym, linię M4 – żółtym, a linię M5 – fioletowym. Link: powiększ mapę

Oto lista planowanych stacji 4. linii metra (nazwy robocze). W nawiasach podano nazwy ulic, przy których mają powstać przystanki metra M4.

  • Tarchomin (Myśliborska),
  • Henryków (Obrazkowa),
  • Stare Świdry (Płochocińska),
  • Ruda,
  • Marymont – stacja przesiadkowa na M1 i M2,
  • Plac Grunwaldzki (Rydygiera) – stacja przesiadkowa na kolej,
  • Rondo „Radosława”,
  • Cmentarz Żydowski,
  • Kercelak (Okopowa),
  • Rondo Daszyńskiego – stacja przesiadkowa na M2,
  • Plac Zawiszy – stacja przesiadkowa na kolej,
  • Plac Narutowicza – stacja przesiadkowa na M5,
  • Banacha (Bitwy Warszawskiej 1920 r.),
  • Rakowiec (Wiślicka),
  • Żwirki i Wigury – stacja przesiadkowa na M3 oraz kolej,
  • Służewiec – stacja przesiadkowa na kolej,
  • Rondo Unii Europejskiej,
  • Ksawerów (Smoluchowskiego),
  • Wilanowska – stacja przesiadkowa na M1,
  • Dolina Służewiecka,
  • Stegny (Patkowskiego),
  • Sobieskiego,
  • Wilanów.

Zobacz przybliżone lokalizacje stacji w galerii: Tu powstaną stacje metra M4 w Warszawie. Zobacz lokalizacje na mapie. Którędy pobiegnie 4. linia metra?

Linia M4 połączy gęsto zabudowane tereny mieszkaniowe (m.in. Tarchomin, Ruda, Ochota, Stegny) z ważnymi celami podróży takimi jak m.in. zagłębia biurowe na Służewcu oraz Woli (Rondo Daszyńskiego) czy duże obiekty handlowe (Westfield Arkadia, Westfield Mokotów). Oferować też będzie liczne możliwości przesiadki na inne linie metra, pociągi, tramwaje i autobusy. Warto wspomnieć, że dodatkową zaletą M4 będzie odciążenie bardzo zatłoczonej dziś linii M1 dzięki przejęciu części pasażerów podróżujących w osi północ-południe.

– Linia M4 będzie miała stację na Służewcu, gdzie teraz są biurowce, centra handlowe i nowe osiedla. Metrem szybko będzie można się dostać w rejon ronda Dmowskiego z drapaczami chmur, w okolice Browarów Warszawskich, Fabryki Norblina i nowych zespołów mieszkaniowych – podano w komunikacie UM Warszawa.

Linia metra M4 – kiedy budowa i ile będzie kosztować?

Aktualnie nie jest znana dokładna data budowy 4. linii metra w Warszawie, jednak planuje się, że będzie ona gotowa do 2044 r. Z uwagi na konieczność przeprowadzenia niezbędnych przygotowań do inwestycji budowa ruszy najwcześniej w latach 30.

Miasto deklaruje, że prace nad M3 i M4 będą się toczyć równocześnie. W marcu 2024 r. radni miejscy przyznali 56 mln zł na pierwszy etap prac nad M4. W lipcu 2024 r. wybrano firmę, która wykona prace przedprojektowe, a 20 września podpisano z nią umowę. Prace te zakończą się na przełomie 2027 i 2028 r., a kolejnym krokiem będzie stworzenie projektów nowej linii.

– Równolegle z projektowaniem linii M3 prowadzone będą prace przedprojektowe dla całej czwartej linii metra (26 km, 23 stacje + STP). Ich celem będzie opracowanie wstępnego projektu koncepcyjnego – podał w grudniu 2023 r. UM Warszawa.

Obecnie nie wiadomo, ile potrwa budowa IV linii metra. Tempo budowy zależy m.in. od dostępności środków w budżecie oraz tego, jak szybko miastu uda się uzyskać wszystkie niezbędne pozwolenia i dokumenty. Dla porównania podczas budowy M2 wykonawcy zazwyczaj zajmowało 3 lata ukończenie odcinka złożonego z 3 stacji i tuneli między nimi (sama budowa). Warto też zauważyć, że:

  • ukończenie I linii metra zajęło 26 lat (1982–2008),
  • ukończenie II linii metra zajmie 16 lat (2010–2026), o ile zostanie dotrzymany obecnie deklarowany termin ukończenia ostatniego odcinka.

Nie jest znany także koszt budowy IV linii metra. Dla porównania można wskazać, że centralny odcinek II linii metra (7 stacji) kosztował 4,17 mld zł, a razem z zakupem taboru do obsługi odcinka – 5,98 mld zł. Z kolei pierwszy odcinek linii M3 (6 stacji) ma kosztować blisko 6 mld zł. Trzeba jednak pamiętać o inflacji: dzisiejsze 6 mld zł to znacznie wyższa kwota niż kilkanaście lat temu.

Prace przedprojektowe nad M4 – kiedy koniec?

Zgodnie z zapowiedziami w 2024 r. rozpoczęły się prace przygotowawcze do budowy M4. Toczą się one równolegle z pracami projektowymi dla linii M3. Przetarg na wybór firmy, która się tym zajmie, rozpoczął się 19 marca 2024 r., zaś rozstrzygnięto go w lipcu 2024 r. Podpisanie umowy z wykonawcą nastąpiło 20 września 2024 r. Prace przedprojektowe wykonuje firma Metroprojekt za 52,177 mln zł brutto. Choć kwota ta nieznacznie przekraczała budżet zamawiającego (50,922 mln zł brutto), oferta została wybrana. Była najtańszą z trzech w przetargu (pozostałe złożyły firmy ILF oraz Voessing Polska).

W ramach prac przedprojektowych (koncepcyjnych) nad M4 zaplanowano wykonanie zadań takich jak m.in.:

  • ustalenie dokładnej trasy i lokalizacji stacji czwartej linii metra,
  • analiza zasad eksploatacji linii metra M4,
  • analiza sposobu połączenia linii M4 z innymi liniami metra,
  • analiza technologii sterowania ruchem z uwzględnieniem możliwości budowy nowej centralnej dyspozytorni,
  • analiza etapowania budowy M4,
  • koncepcja programowo-przestrzenna,
  • ustalenie stref wpływu budowy obiektów metra na zabudowę sąsiadującą,
  • ocena stanu budynków w strefie wpływu budowy obiektów metra,
  • analiza wpływu drgań i obciążeń dynamicznych na konstrukcje budynków i ludzi w nich przebywających.

Celem prac przygotowawczych i analiz jest stworzenie niezbędnej dokumentacji, która pozwoli przejść do projektowania nowej linii (a następnie do budowy). Prace przedprojektowe potrwają do przełomu 2027 i 2028 r. Kolejnym etapem będzie przetarg na wybór projektanta i prace projektowe.

Czwarta linia metra – etapowanie budowy

Jak dowiedziała się gazeta.pl, eksperci sugerowali miastu wybudowanie w pierwszej kolejności odcinka od stacji M1 Wilanowska do stacji M2 Rondo Daszyńskiego. Pozwoliłoby to odciążyć linię M1, a dodatkowy plus byłby taki, że pociągi M4 mogłyby łatwo zjechać do stacji techniczno-postojowej STP Kabaty. Ostatecznie jednak miasto zdecydowało o budowaniu M4 od Tarchomina. Wstępnie planuje się, że w pierwszym etapie wykonany zostałby odcinek od Myśliborskiej do stacji Rondo „Radosława”. Nie są to jednak ostateczne ustalenia.

Warto pamiętać, że od budowy metra M4 dzieli nas jeszcze wiele lat. Dla 4. linii metra nie ma jeszcze żadnych dokumentów koniecznych do budowy, nie ma też projektów budowlanych ani zabezpieczonych w budżecie miasta środków na budowę. Wbicie pierwszej łopaty realnie możliwe będzie najwcześniej w latach 30.

IV linia metra w Warszawie – czas przejazdu

Miasto udostępniło część informacji na temat szacowanego czasu przejazdu linią M4. Jak wynika z planów:

  • przejazd spod ratusza na Tarchominie na Rondo Daszyńskiego potrwa 18 minut (dziś 35 minut),
  • przejazd z Wilanowa do centrum (z przesiadką na M1) zajmie 18 minut (dziś 31 minut),
  • przejazd z Wilanowa na plac Zawiszy zajmie 25 minut (dziś 36 minut).

Można również spróbować przewidzieć czas podróży całą 4. linią metra na podstawie już istniejących linii. Zarówno na M1, jak i M2 szacunkowy czas przejazdu pomiędzy stacjami wynosi nieco poniżej dwóch minut. Przyjmując dla uproszczenia, że są to równo dwie minuty, można oszacować, że przejazd M4 z Tarchomina na Wilanów (23 stacje) powinien zająć ok. 46 minut. Należy jednak pamiętać, że są to wyliczenia bardzo orientacyjne i niepotwierdzone przez miasto.

Warto dodać, że na potrzeby analiz eksperci firmy ILF założyli, iż pociągi 4. linii metra będą kursować w godzinach szczytu co 2 minuty i 10 sekund. To nawet częściej, niż dziś pociągi linii M1, co zapewne wynika z prognozowanych dużych potoków pasażerskich na M4.

5 linii metra w Warszawie. Oto plany miasta

Przypomnijmy, że 13 lutego 2023 r. władze stolicy poinformowały o planach rozbudowy metra. Zgodnie z tymi planami łącznie ma powstać 5 linii metra w Warszawie, tworzących gęstą sieć łączącą najważniejsze punkty miasta. Oznacza to konieczność wybudowania III linii metra (trwają prace przedprojektowe i projektowe) oraz linii M4 i M5 (planowane).

– Nowe linie M3, M4 i M5 sprawią, że sześć kolejnych dzielnic Warszawy zyska bezpośredni dostęp do metra. Rembertów i Wawer będą miały dostęp pośredni – podają urzędnicy.

5 linii metra Warszawa mapa

i

Autor: UM Warszawa/ Materiały prasowe Plan 5 linii metra w Warszawie. M3 zaznaczono na zielono, M4 na żółto, a M5 na fioletowo Link: powiększ mapę

W przypadku Warszawy 5 linii metra ma przebiegać na następujących trasach:

  • M1: Kabaty – Młociny (planuje się dobudowę nowych stacji metra M1: Muranów oraz Plac Konstytucji),
  • M2: Ursus Niedźwiadek – Marymont (planowane przedłużenie 2. linii metra w Warszawie na obu krańcach),
  • M3: Stadion Narodowy – Żwirki i Wigury,
  • M4: Tarchomin – Wilanów,
  • M5: Szamoty – Gocławek.

Warto dodać, że powyższe plany nieco się później zmieniły: koncepcja zaprezentowana w 2025 r. wskazuje, że do 2044 r. powstanie I etap linii M3, cała linia M4 i przedłużenie linii M2 do Ursusa. Pozostałe odcinki odłożono na później.

Podcast Architektoniczny
Skąd wziąć więcej dobra w architekturze?
Mediateka.pl
Sponsor podcastu:
Knauf
Architektura Murator Google News