Życie w Architekturze 2025. Centralny Skwer w Nowinach. Gdak Studio

Życie w Architekturze 2025. Centralny Skwer w Nowinach. Założenia Autorskie

Główną ideą projektu Centralnego Skweru w Nowinach było stworzenie funkcjonalnej, atrakcyjnej i wielozadaniowej przestrzeni publicznej, odpowiadającej na rzeczywiste potrzeby lokalnej społeczności. Skwer miał zastąpić nieużywany, zdegradowany teren i stać się nowym centrum życia codziennego – miejscem spotkań, wypoczynku i integracji mieszkańców.

Kompozycja została oparta na prostym, czytelnym układzie dwóch koncentrycznych pierścieni – zieleni wysokiej oraz utwardzonej ścieżki rekreacyjnej. Taka forma nie tylko porządkuje przestrzeń, ale sprzyja jej czytelnemu podziałowi na strefy: reprezentacyjną, gastronomiczną, relaksu, piknikową i zabawową. Dzięki temu skwer pełni wiele funkcji jednocześnie, pozostając przestrzenią otwartą, elastyczną i przyjazną dla wszystkich grup wiekowych. Zaprojektowane elementy – nawierzchnie, mała architektura, zieleń i oświetlenie – tworzą spójną całość, która integruje się z otoczeniem i odpowiada na uwarunkowania terenu. Uwzględniono istniejącą rzeźbę terenu, lokalne przewyższenia oraz potrzebę zachowania drzew.

Ważnym aspektem było zapewnienie dostępności dla osób z niepełnosprawnościami i rodzin z dziećmi. Projekt zakłada, że przestrzeń publiczna może być narzędziem zmiany – poprawy jakości życia, budowania relacji społecznych i estetycznego wzbogacenia otoczenia. Skwer w Nowinach powstał jako przykład odpowiedzialnego i współczesnego projektowania przestrzeni wspólnej – prostej, funkcjonalnej, ale dającej realną wartość mieszkańcom.

Życie w Architekturze 2025. Centralny Skwer w Nowinach. Autorzy

Autor projektu:   

Gdak Studio

Zespół autorski:

Ewelina Gdak, Michał Gdak

Dlaczego wg zgłaszających ta realizacja powinna zdobyć Grand Prix:

Centralny Skwer w Nowinach to opowieść o przemianie – miejsca zaniedbanego, zdegradowanego i pozbawionego tożsamości, w żywą tkankę wspólnoty lokalnej. Położony pomiędzy reliktem poprzemysłowego krajobrazu a przestrzenią edukacyjną i historycznym aquaparkiem, plac przez dekady nie pełnił żadnej funkcji spajającej, brakowało mu charakteru – do momentu, w którym włodarze gminy, we współpracy z projektantami, postanowili przywrócić mu znaczenie.

Zrealizowany projekt jest świadectwem tego, że dobra architektura nie potrzebuje rozmachu – wystarczy uważność. Ukształtowany w formie koncentrycznego kręgu, plac stał się nowym centrum życia gminy. Strefy funkcjonalne – relaksu, zabawy, gastronomii i reprezentacji – zostały zaprojektowane tak, by odpowiadać na realne potrzeby mieszkańców. Uporządkowana geometria i czytelne wnętrza krajobrazowe porządkują przestrzeń, a jednocześnie tworzą bogaty wrażeniowo krajobraz codzienności.

To miejsce żyje – dzieci bawią się na pagórkach, młodzież jeździ po betonowym pierścieniu na rolkach, dorośli spotykają się na leżankach, przy food truckach lub na wydarzeniach kulturalnych organizowanych na głównym placu. Skwer stał się sceną dla życia mieszkańców: od codziennego spaceru po koncert lokalnej orkiestry.

Centralny Skwer w Nowinach. Metryka realizacji

Oficjalna nazwa i typ realizacji: Centralny Skwer w Nowinach, przestrzeń publiczna 

Inwestor: Urząd Gminy Nowiny, ul. Białe Zagłębie 25, 26-052 Nowiny

Generalny wykonawca/wykonawca konstrukcji: SEKOBUD Sp. z o.o.

Powierzchnia terenu: 3000 m2

Data przygotowania projektu/ukończenia realizacji: 2021/2023

10. edycja Życia w Architekturze

Wystartowała 10. edycja konkursu ŻYCIE W ARCHITEKTURZE. To wyjątkowe przedsięwzięcie, w którym od 1995 roku nagradzamy polskie realizacje, w najlepszy lub najciekawszy sposób wskazujące kierunek myślenia o relacjach życia i architektury. Na autorów i autorki najlepszego obiektu lub przestrzeni (Grand Prix) czeka nagroda pieniężna w wysokości 20 000 zł.

Czytaj więcej o konkursie Życie w Architekturze 2025

ŻYCIE W ARCHITEKTURZE to najstarszy, organizowany nieprzerwanie od przełomu 1989 roku konkurs na najbardziej wartościowe realizacje w Polsce. W dziewięciu poprzednich edycjach rywalizowało w sumie ponad 3000 budynków i przestrzeni publicznych. Konkurs niezmiennie wskazuje nowe zjawiska, potrzeby i kierunki, jakie pojawiają się w dziedzinie projektowania. Co kilka lat stwarza okazję do spojrzenia na polską architekturę z szerokiej perspektywy. Nie jest ona zniekształcona, bo projekty nie są nominowane, lecz nadsyłane przez samych autorów.

Jury konkursu Życie w Architekturze 2025

Życie w Architekturze 2025. Rekordowe zgłoszenia

W tym roku pracownie architektoniczne zgłosiły do konkursu blisko 400 realizacji (wciąż trwa ich weryfikacja pod kątem zgodności z regulaminem). W tej edycji czeka na Was kilka nowości. Najważniejszą z nich jest brak kategorii. Nie będziemy oddzielnie oceniać np. domów jednorodzinnych czy obiektów komercyjnych. Chcemy skoncentrować się na ŻYCIU w architekturze, czyli jej relacji z odbiorcami i otoczeniem. Kolejną kwestią jest wprowadzenie wojewódzkich list TOP 10, czyli zestawienia najciekawszych realizacji w każdym z 16 województw. Ogłoszenie każdej listy TOP 10 będzie odbywało się w formie audycji, w której opowiemy o wybranych realizacjach i przedstawimy uzasadnienie naszych decyzji.

Zasady konkursu Życie w Architekturze 2025

Cieszymy się, że spośród wszystkich polskich realizacji z lat 2020-2024 będziemy mogli wspólnie wybrać:

Najlepszy obiekt lub przestrzeń 
wskazujące kierunek 
myślenia o relacjach życia 
i architektury (Grand Prix)Ulubieńca Publiczności Laureata Środowiska przyznawany przez 
architektów i architektki Laureatów Nagrody Sponsora – firmy Velux

Ze 160 najlepszych polskich projektów wybierzemy TOP 60, czyli 60 najciekawszych obiektów lub przestrzeni. Zostaną one poddane ocenie naszego jury i to właśnie spośród nich wyłoniony zostanie laureat nagrody Grand Prix, a drogą głosowania wskazani zdobywcy tytułów Ulubieniec Publiczności oraz Laur Środowiska – Nagroda Architektów i Architektek.

Dzięki firmie VELUX będziemy mogli także wręczyć trzy dodatkowe nagrody. Zostaną one przyznane tym realizacjom, które wykorzystują światło dzienne jako element kształtowania architektury i poprawy jakości przestrzeni pod dachem z wykorzystaniem okien dachowych. Suma nagród fundowanych przez sponsora wynosi 10 000 zł. Rozstrzygnięcie nastąpi w grudniu 2025 roku.

Sponsorzy konkursu. Na zwycięzcę czeka 20 000 zł

Całe to przedsięwzięcie nie byłoby możliwe bez wsparcia naszych partnerów. Głównym sponsorem 10. edycji ŻYCIA W ARCHITEKTURZE jest Saint-Gobain. Wśród grona sponsorskiego znajdziemy także właścicieli marek: Aluprof, Dyson, Humanscale i VELUX, a także Ecophon, Glassolutions, Isover, Leca, Rigips, Weber oraz Swisspacer z Grupy Saint-Gobain.

Na zdobywcę Grand Prix czeka 20 000 zł.