2015

Centrum Nauki Leonardo da Vinci w Podzamczu Chęcińskim
Adres: Podzamcze Chęcińskie k. Kielc
Autor: eM4 . Pracownia Architektury . Brataniec / Marcin Brataniec (główny projektant), Urszula Forczek-Brataniec, Maciej Gozdecki, Damian Mierzwa
Współpraca: Paulina Nosalska
Inwestor: Regionalne Centrum Naukowo-Technologiczne
Powierzchnia działki: 31115m²
Powierzchnia użytkowa: 4218 m²
Kubatura: 26650 m³
Projekt: 2011 – 2014
Realizacja: 2014
Opis autorski: Centrum Nauki w Podzamczu Chęcińskim to miejsce z historią, na której przez lata zalegał kurz. Dwór starościński, stawy, park zyskały dziś nową funkcję. Centrum Nauki i Biobank sąsiadują z budynkami zabytkowymi. Przeszłość łączy się z nowoczesnością. Projekt siedziby Centrum Nauki zakłada podkreślenie i wyeksponowanie starościńskiego dworu stanowiącego najważniejszy element kompozycji przestrzennej dawnego folwarku. Zdecydowaliśmy, że kluczowe będzie podporządkowanie nowego obiektu relacjom widokowym dworu z zamkiem w Chęcinach i kościołem w Starochęcinach oraz – w skali wnętrza urbanistycznego – z zabytkowym spichlerzem. Postanowiliśmy również podkreślić jego relacje z krajobrazem otwartym, m.in. poprzez zagłębienie części kubatury poniżej poziomu terenu i przekrycie wznoszącym się łagodnie, zielonym dachem. Dach pomyślany jako przedłużenie ogrodu ma być ogólnodostępną przestrzenią publiczną i elementem ekspozycji. Obiekt Centrum Nauki uzupełnia kompozycję przestrzenną zespołu dworu starościńskiego i dawnego folwarku i wraz z dworem oraz spichlerzem tworzy wewnętrzną przestrzeń czyli plac ze stawem, który zapożycza odbicie zamku w Chęcinach. Specyficzne przeznaczenie Centrum jako miejsca prezentacji zjawisk fizycznych i najnowszych osiągnięć nauki i technologii, stało się pretekstem do poszukiwania dla budynku odpowiedniej formy. Przewidziano więc, że rolę edukacyjną będą pełnić jego elewacje: wschodnia, nazwana geologiczną, sygnalizująca bogactwo ziemi; południowa, nazwana solarną, otwarta na słońce i wykorzystująca jego energię oraz północna, która będzie wyposażona w turbiny wiatrowe. Szczególną funkcje przypisano również piątej elewacji - zielonemu dachowi, stanowiącemu bufor termiczny i zbiornik retencyjny wód deszczowych. Ze względu na przeznaczenie obiektu ważne było stworzenie czytelnej formy Centrum Nauki, która będzie stanowić nowoczesny znak w historycznej przestrzeni folwarku, ale nie zniszczy jego wartości. Stworzenie elastycznej przestrzeni wewnętrznej o czytelnym układzie funkcjonalnym, przy jednoczesnym znacznym ograniczeniu wysokości budynku, stało się możliwe dzięki zastosowaniu konstrukcji pozwalającej na redukcję ilości podpór przy zachowaniu niewielkiej wysokości elementów nośnych zrealizowanej z prefabrykowanych elementów żelbetowych z betonu sprężonego o rozpiętości do 22 metrów. Konstrukcja ta jest czytelna we wnętrzu i współtworzy przekaz Centrum Nauki.