Życie w Architekturze 2025. Plac Handlowy w Gorzycach. Bartosz Bukowski i Michał Woźniak

To jedna z realizacji z naszej listy TOP60 - najciekawszych obiektów lub przestrzeni, które zawalczą o nagrodę Grand Prix; Ulubieńca Publiczności oraz Laureata Środowiska przyznawanego przez architektów i architektki. Podczas, gdy Jury kontynuuje prace nad wyborem tej jednej, najważniejszej realizacji, nasi czytelnicy mogą głosować na swoją ulubioną realizację. Do gry mogą także włączyć się profesjonaliści! 

> Zobacz więcej TUTAJ

Życie w Architekturze 2025. Plac Handlowy w Gorzycach. Założenia Autorskie

Projekt przebudowy Placu Handlowego w Gorzycach powstał z inicjatywy projektantów i był rozwijany wspólnie z gminą oraz mieszkańcami podczas licznych warsztatów i spotkań. Celem było zwiększenie atrakcyjności i funkcjonalności placu przy jednoczesnym zachowaniu delikatnej równowagi społecznej tego miejsca, które od lat służy społeczności o skromnych dochodach. Gorzyce to wieś na Podkarpaciu, która rozwinęła się wokół zakładów przemysłu metalurgicznego. Pomiędzy jej częścią przemysłową a przyfabrycznym osiedlem leży intensywnie użytkowany Plac Handlowy.

Przestrzeń ta jest otoczona niepowiązaną ze sobą zabudową i fragmentami zieleni. Zrealizowany w 2022 roku projekt rewitalizacji placu, poza stricte infrastrukturalnymi zadaniami, zakładał stworzenie niewielkiego pawilonu. Jako urbanistyczna klamra porządkuje otaczającą go przestrzeń i stanowi bramę do leżącego na południu parkowego założenia, stanowiącego centrum miejscowości. Poprzez użycie przemysłowych, stalowych profili nawiązuje do przemysłowej tradycji Gorzyc. Forma pawilonu jest efektem intensywnej współpracy inżyniera z architektem i ma na celu unaocznienie konstrukcyjnych, jak i architektonicznych właściwości stali.

Z uwagi na zastosowanie cienkich i pochyłych słupów rama dachu zdaje się unosić nad ziemią. Pozycja podpór wynika zarówno z założeń urbanistycznych, jak i wymagań konstrukcyjnych. Ich osie spotykają się w dwóch wirtualnych punktach, wzajemnie się stabilizując.

W celu odsłonięcia widoku na założenie parkowe słupy w południowym narożniku zostały rozsunięte, co stało się możliwe dzięki zastosowaniu dwóch systemów tensegrity. Logika konstrukcji nie jest bezpośrednio widoczna w przestrzeni i tworzy swoistą zagadkę dla obserwatora. Plac zyskał nawierzchnię z płukanego betonu oraz 55 drzew i rabaty z bylinami nadrzecznymi. Przestrzeń dalej pełni funkcję lokalnego bazarku, a po godzinach handlowych jest używana jako miejsce nieformalnych spotkań oraz kulturalnych wydarzeń gminy.

Życie w Architekturze 2025. Plac Handlowy w Gorzycach. Autorzy

Autor projektu:

MSc ETH Arch Bartosz Bukowski, MSc ETH Bau-Ing. Michal Wozniak

Zespół autorski:

mgr inż. arch. Martyna Kuryłowicz

Dlaczego wg zgłaszających ta realizacja powinna zdobyć Grand Prix:

Projekt powstał z dala od dużych centrów miejskich, w gminie o ograniczonych możliwościach finansowych. Zmusiło to projektantów do poszukiwania jakości nie poprzez kosztowne rozwiązania, lecz dzięki precyzyjnemu zestawieniu powszechnie dostępnych materiałów. Pawilon został opracowany w ścisłej współpracy architekta i konstruktora – od pierwszego szkicu – nawiązując do tradycji polskiej architektury konstrukcyjnej. Umożliwiło to dopracowanie detali, które podkreślają właściwości stali – materiału silnie związanego z tożsamością regionu. Wykonanie niestandardowych połączeń i elementów konstrukcyjnych, wykorzystujących pełen potencjał materiału, wymagało zaangażowania projektantów także na etapie realizacji.

Plac z pawilonem nie tworzy zamkniętej urbanistycznej enklawy – przeciwnie, poprzez rozplanowanie elementów harmonijnie wpisuje się w otoczenie, a jego granice zacierają się. Projekt nie zapoczątkował procesu gentryfikacji, lecz utrwalił lokalny charakter. Miejsce wciąż służy mieszkańcom o skromnych dochodach jako przestrzeń spotkań i handlu. Po przebudowie aktywności te przeniosły się w cień licznych, nowo posadzonych drzew. Jednocześnie plac i pawilon stały się przestrzenną wizytówką miejscowości, zwracając uwagę na jej industrialne dziedzictwo.

Plac Handlowy w Gorzycach. Metryka realizacji

Oficjalna nazwa i typ realizacji: Plac Handlowy w Gorzycach, przestrzeń publiczna

Inwestor/generalny wykonawca: Gmina Gorzyce/F.H.U. Przemysław Czerwiński

Wykonawca konstrukcji: M&N Mykola Pavlov

Powierzchnia zabudowy: 200 m2

Powierzchnia całkowita: 3788 m2

Powierzchnia terenu/kubatura: 3788 m2/- m3

Data przygotowania projektu/ukończenia realizacji: 2022/2022

10. edycja Życia w Architekturze

Wystartowała 10. edycja konkursu ŻYCIE W ARCHITEKTURZE. To wyjątkowe przedsięwzięcie, w którym od 1995 roku nagradzamy polskie realizacje, w najlepszy lub najciekawszy sposób wskazujące kierunek myślenia o relacjach życia i architektury. Na autorów i autorki najlepszego obiektu lub przestrzeni (Grand Prix) czeka nagroda pieniężna w wysokości 20 000 zł.

Czytaj więcej o konkursie Życie w Architekturze 2025

ŻYCIE W ARCHITEKTURZE to najstarszy, organizowany nieprzerwanie od przełomu 1989 roku konkurs na najbardziej wartościowe realizacje w Polsce. W dziewięciu poprzednich edycjach rywalizowało w sumie ponad 3000 budynków i przestrzeni publicznych. Konkurs niezmiennie wskazuje nowe zjawiska, potrzeby i kierunki, jakie pojawiają się w dziedzinie projektowania. Co kilka lat stwarza okazję do spojrzenia na polską architekturę z szerokiej perspektywy. Nie jest ona zniekształcona, bo projekty nie są nominowane, lecz nadsyłane przez samych autorów.

Jury konkursu Życie w Architekturze 2025

Życie w Architekturze 2025. Rekordowe zgłoszenia

W tym roku pracownie architektoniczne zgłosiły do konkursu blisko 400 realizacji. W tej edycji czeka na Was kilka nowości. Najważniejszą z nich jest brak kategorii. Nie będziemy oddzielnie oceniać np. domów jednorodzinnych czy obiektów komercyjnych. Chcemy skoncentrować się na ŻYCIU w architekturze, czyli jej relacji z odbiorcami i otoczeniem. 

Ze zgłoszonych realizacji z lat 2020-2024 wybraliśmy TOP 60, czyli 60 najciekawszych obiektów lub przestrzeni. Zostaną one poddane ocenie naszego jury i to właśnie spośród nich wyłoniony zostanie laureat nagrody Grand Prix, a drogą głosowania wskazani zdobywcy tytułów Ulubieniec Publiczności oraz Laur Środowiska – Nagroda Architektów i Architektek.

Dzięki firmie VELUX będziemy mogli także wręczyć trzy dodatkowe nagrody. Zostaną one przyznane tym realizacjom, które wykorzystują światło dzienne jako element kształtowania architektury i poprawy jakości przestrzeni pod dachem z wykorzystaniem okien dachowych. Suma nagród fundowanych przez sponsora wynosi 10 000 zł. Rozstrzygnięcie nastąpi w grudniu 2025 roku.

Sponsorzy konkursu. Na zwycięzcę czeka 20 000 zł

Całe to przedsięwzięcie nie byłoby możliwe bez wsparcia naszych partnerów. Głównym sponsorem 10. edycji ŻYCIA W ARCHITEKTURZE jest Saint-Gobain. Wśród grona sponsorskiego znajdziemy także właścicieli marek: Aluprof, Dyson, Humanscale i VELUX, a także Ecophon, Glassolutions, Isover, Leca, Rigips, Weber oraz Swisspacer z Grupy Saint-Gobain.

Na zdobywcę Grand Prix czeka 20 000 zł.