Warszawskie Centrum Aktywności Międzypokoleniowej przybrało kształt uśmiechu. W budynku spotka się kilka pokoleń, a parkowa zieleń przeleje się do wnętrza

Spis treści

1. Jeden obiekt, cztery grupy społeczne. Budowę Centrum poprzedził długie konsultacje
2. Budynek "uśmiecha się" nie tylko do użytkowników
3. Trzy koty i 14-metrowa jodła. Architekci CAM wykazali się troską
4. Wyzwanie goni wyzwanie. Jak architekci zadbali o dostępność budynku?
5. Połączenia między budynkiem CAM a okolicznym parkiem
6. Anna Cudny: CAM to opowieść, której wstępem jest wybitna architektura
7. Kika Zdziarska: Niektóre zabiegi potęgują wrażenie kolażu budynków, które funkcjonują w oddzieleniu

Jeden obiekt, cztery grupy społeczne. Budowę Centrum poprzedził długie konsultacje

Budynek CAM to unikalna próba połączenia różnych funkcji społecznych w jednej przestrzeni. Za projekt obiektu przy ulicy Korotyńskiego odpowiada xystudio – pracownia prowadzona przez Dorotę Sibińską, Filipa Domaszczyńskiego i Martę Nowosielską.

Zaprojektowanie budynku, który łączy w sobie cztery instytucje o odmiennych funkcjach było dużym wyzwaniem. W skład CAM wchodzą: placówka opiekuńczo-wychowawcza dla 14 podopiecznych, żłobek dla 150 dzieci, centrum aktywności międzypokoleniowej dla 100 osób wraz z domem dziennego pobytu, a także środowiskowy dom samopomocy dla 40 osób z niepełnosprawnościami sprzężonymi. Kluczowe znaczenie miały trzymiesięczne konsultacje z przyszłymi użytkownikami, które pozwoliły architektom dopracować układ funkcjonalny. Różnorodne potrzeby każdej grupy wymagały precyzyjnych rozwiązań i kompromisów. 

Zachęcamy do zapoznania się z pełną prezentacją Centrum Aktywności Międzypokoleniowej, który znajdziecie Państwo w lutowym, papierowym wydaniu naszego magazynu. 

Budynek "uśmiecha się" nie tylko do użytkowników

Rzut obiektu został dostosowany do obowiązującej linii zabudowy, tworząc swego rodzaju „uśmiech”, którego dziedziniec wypełnia zieleń i mała architektura. Powstały plac to miejsce stworzone z myślą o spotkaniach  międzypokoleniowych. Główne wejścia do budynku zlokalizowano od strony wewnętrznego dziedzińca. W centralnej części placu znajduje się podest zwany „letnią sceną” i kawiarnia z ogródkiem.

Elewacje wykończono głównie płytami HPL i włókno-cementowymi. Dopełnieniem są prostopadłe żyletki zacieniające, które wykonano z elementów aluminiowych, lakierowanych na kolor zbliżony do elewacji. Na tarasach i dachach zaprojektowano zieleń w postaci dachów ekstensywnych, intensywnych, donic i trejaży.

Trzy koty i 14-metrowa jodła. Architekci CAM wykazali się troską

Architekturę obiektu dopełniają stare, wysokie drzewa, które CAM dostało w spadku po istniejącym budynku. Ochrona drzew wymagała od architektów precyzyjnych pomiarów i indywidualnego podejścia do każdego z ponad 200 okazów. Część z nich została usunięta z powodu złego stanu, a kilkanaście poddano specjalistycznym badaniom dendrologicznym. Zachowano m.in. 14-metrową jodłę dwubarwną, rosnącą zaledwie 2 metry od budynku – jej system korzeniowy zabezpieczono ekranami ochronnymi. Ocalono także grupę głogów przy żłobku, których gałęzie sięgają tarasów pierwszego piętra. Ze względu na zmiany w ukształtowaniu terenu konieczne było zastosowanie murów oporowych, jednak tam, gdzie rosły drzewa, zastąpiono je nasypami, co pozwoliło na ich integrację z nową przestrzenią.

Czytaj także: Dom dla bezdomnych w Jankowicach

Oprócz drzew, poprzedni budynek podarował nowej inwestycji także trzy koty, które zamieszkiwały piwnice istniejącego obiektu. Nowa inwestycja założyła wybudowanie „domu kota” - ocieplonego, wentylowanego i wbudowanego w skarpę pod placem zabaw. 

Wyzwanie goni wyzwanie. Jak architekci zadbali o dostępność budynku?

Kolejnym istotną trudnością było zapewnienie pełnej dostępności budynku dla osób z niepełnosprawnościami przy zachowaniu czterech odrębnych wejść z poziomu terenu. Ograniczenia wynikały zarówno z układu istniejących drzew, jak i konieczności zaprojektowania alejek o minimalnym nachyleniu i wymaganej szerokości. Problemem były także dojścia spoza granic działki, które nie zostały objęte zakresem projektu.

Czytaj także: Wzór na dostępność. Rozmowa z Markiem Wysockim, ekspertem projektu OWDA

Dzięki zaangażowaniu Stołecznego Zarządu Rozbudowy Miasta, udało się pozyskać środki na brakujące ciągi komunikacyjne i remont zniszczonych nawierzchni. Ostatecznie wszystkie główne wejścia znalazły się na jednym poziomie, powstał centralny plac oraz dwa przejścia przez budynek.

Połączenia między budynkiem CAM a okolicznym parkiem

Architektom zależało, aby budynek Centrum połączyć widokowo i przestrzennie z nietypowym, rozrzeźbionym parkiem w sposób jak najbardziej naturalny. W tym celu zdecydowali się na zaprojektowanie uskokowej elewacji piętrzącej się w stronę ulicy Sierpińskiego, która w przyszłości porośnie zielenią. Dzięki temu zieleń parku “przeleje się” do wnętrza. Budynek, w którym ulokowano żłobek, jest jednokondygnacyjny. Dzięki temu odsłonięto widok na park dla użytkowników pierwszej kondygnacji w innej części budynku. Tak o projekcie wypowiadała się Dorota Sibińska:

Obniżenie terenu placu zabaw sprawia wrażenie, że żłobek jest niezwykle niski, z wyższych partii parku możemy wręcz zajrzeć na dziedziniec wewnętrzny. Zależało nam na stworzeniu obiektu czytelnego, z wyraźnie wydzielonymi placówkami. POW został pokryty muralem autorstwa Marcina Czai, elewację żłobka zdobić będzie kolumnada kolorowych kul z kinetycznymi elementami. Przez hol główny przelewa się zieleń aż do ulicy Korotyńskiego, sugerując swobodne przejście.

Zachęcamy do lektury tekstu Centrum Aktywności Międzypokoleniowej w Warszawie autorstwa Doroty Sibińskiej, w którym znajduje się pełna wersja wypowiedzi architektki. 

Anna Cudny: CAM to opowieść, której wstępem jest wybitna architektura

(...) Centrum Aktywności Międzypokoleniowej na warszawskiej Ochocie jest moim zdaniem obiektem znakomitym. Ciekawie osadzonym w otoczeniu pobliskiego parku Forty Korotyńskiego, zharmonizowanym z sąsiadującą z nim zabudową mieszkaniową, skomponowanym z brył tworzących zapraszające otwarcia i osłaniających tam, gdzie jest to wskazane. Wykonanym z materiałów wysokiej jakości, odpowiednio zróżnicowanym wysokościowo, z nadaną mu spójną, dominującą kolorystyką i charakterystycznymi akcentami. 

Czytaj także: Boisko na dachu, klimatyzowane sale, toalety jak na lotniskach. Tak dziś projektuje się nowe polskie szkoły

(...) CAM to szansa na integrację wielokrotnie separowanych od siebie środowisk i stworzenie miejsca sieciującego mieszkańców z bliskiej i dalszej okolicy. To okazja do zaprojektowania i realizacji obiektu, który przez powiązanie różnorakich funkcji, własności, podmiotów administrujących i potrzeb wydawał się utopijny w realizacji – a jednak powstał. Xystudio włożyło w to miejsce pasję tworzenia ważnej, potrzebnej przestrzeni i wyjątkową wrażliwość przypisaną projektantom – na przyrodę, ludzi i zwierzęta.

To również sposobność udowodnienia, że projektowanie niedomknięte, dopuszczające do współtworzenia dzieła przyszłych użytkowników może odbywać się z radością i oczekiwaniem na to, co nastąpi, bez strachu o efekt tejże partycypacji. To wreszcie nadzieja na dom – dla nastolatków nieposiadających własnego, dla dzieci spędzających tu czas, kiedy ich rodzice są w pracy, dla osób, których wyjście z własnych mieszkań jest wyzwaniem, oraz dla seniorów doświadczonych już w wieloletnim tworzeniu domów własnych, mogących budować nowe relacje na osobistym fundamencie. Centrum Aktywności Międzypokoleniowej to opowieść, która zyskała wstęp w postaci wybitnej architektury i z pewnością dopowie swoją historię.

Czytaj także: Park Grønningen-Bispeparken projektuje się sam. Architekci nadali kierunek

Kika Zdziarska: Niektóre zabiegi potęgują wrażenie kolażu budynków, które funkcjonują w oddzieleniu

(...) Budynek CAM nie przytłacza skalą i harmonijnie współgra z otoczeniem, pomimo powierzchni ponad 2500 metrów kwadratowych. Architekci podkreślają, że to jedna z najlepiej wpisujących się w kontekst spośród ich realizacji, która latem niemal znika w zieleni. Przeszklenia w budynku rozmieszczono w sposób przemyślany, tworząc ciekawe widoki na zachowane drzewa i nowe nasadzenia. Na kontakt z zielenią i połączenie wnętrza z zewnętrzem pozwalają również tarasy. Od strony południowej powierzchnia przeszkleń jest ograniczona, aby zapobiec przegrzewaniu budynku.

(...) Choć część zewnętrzna sprzyja międzypokoleniowym kontaktom, w zaproponowanym układzie brakuje wewnętrznych przestrzeni wspólnych przeznaczonych do spontanicznych interakcji i zaplanowanych aktywności międzypokoleniowych. Wyraźny podział budynku, zapewniający całkowitą niezależność każdej z grup użytkowników, ogranicza możliwości spotkania we współdzielonych przestrzeniach. Architekci zdecydowali się dodatkowo podkreślić ten podział na cztery niezależne części na elewacjach budynku.

Czytaj także: Dom Pomocy Społecznej o podwyższonym standardzie. Bez barier i komfortowo.

Największa przestrzeń, przeznaczona na dzienny dom opieki dla seniorów, wykończona jest płytami HPL w ciepłym kolorze. Kontrastowo odcina się od nich czarna bryła, w której umieszczone są biura organizacji pozarządowych. Zastosowanie luster i kolorowych kul na zewnętrznych ścianach żłobka oraz muralu Marcina Czai na ścianach placówki opiekuńczo-wychowawczej to zabiegi, które wyraźnie identyfikują te części budynku, oddzielając je wizualnie. Pogłębia to wrażenie kolażu kilku budynków złączonych w jedną bryłę, ale funkcjonujących w oddzieleniu. Być może na decyzje projektowe, które priorytetyzują potrzebę prywatności nad dążeniem do integracji, miał również wpływ charakterystyczny dla Polski niski poziom zaufania społecznego.

Metryczka

____________________

Centrum Aktywności Międzypokoleniowej – Korotyńskiego Warszawa, ul. Korotyńskiego 13 

Autorzy: xystudio, architekci Filip Domaszczyński, Marta Nowosielska, Dorota Sibińska 

Współpraca autorska: architekci Natalia Komsta, Małgorzata Sikora, Marta Skoniecka, Łukasz Smolczewski 

Architektura wnętrz: xystudio 

Konstrukcja: Gama Robert Gruza, Artur Więckus 

Generalny wykonawca: Prk7 Nieruchomości 

Mural: Marcin Czaja 

Inwestor: Stołeczny Zarząd Rozbudowy Miasta 

Powierzchnia terenu: 10 121 m² 

Powierzchnia zabudowy: 2526,14 m² 

Powierzchnia użytkowa: 4144,44 m² 

Powierzchnia całkowita: 5002,88 m² 

Kubatura brutto: 20 185,07 m³ 

Projekt: 2020 

Realizacja: 2024 

Koszt inwestycji: 37 000 000 zł brutto

____________________

--------------

Dziękujemy, że tu jesteś. Zobacz, co jeszcze dla Ciebie mamy: